ABD’li kaynaklar, NATO üyesi Türkiye’yi trilyon dolarlık F-35 savaş uçağı programından çıkarmanın Ankara’nın jet üretim sürecindeki bütünsel rolünden dolayı zor olacağını ancak bunun imkansız olmadığını belirtti.
Washington geçen hafta Türkiye’nin S-400’ler ile F-35’lere aynı anda sahip olamayacağının en açık sinyalini vermişti. ABD’li yetkililer, Türkiye’ye F-35’leri teslim etme hazırlıklarını askıya alabileceklerini ifade etmişlerdi.
Meselenin temelinde Tayyip Erdoğan’ın Rus yapımı S-400 hava savunma sistemi satın alma taahhüdü yatıyor.
S-400 sisteminin F-35 uçağının güvenliğini tehlikeye atacağını söyleyen ABD, Ankara’nın S-400 satın alma planlarından vazgeçmesi şartıyla daha pahalı olan Patriot füze karşıtı sistemi sundu.
ABD’nin Türkiye’ye sunduğu iskontolu Patriot teklifi için tanıdığı süre mart ayı sonunda doluyor.
Ancak Ankara’nın S-400’ü satın almaktan vazgeçmemesi, ABD’yi Türk tedarikçiler olmadan F-35 programının geleceğini düşünmeye zorluyor. Türk şirketler uçağın gövdesi, iniş takımları ve kokpit göstergelerinin bir kısmını üretiyor.
Konuya yakın ABD’li iki kaynak, Türkiye’nin yerine başka ülkenin konulabileceğini söylüyor. Pentagon ve Türk büyükelçiliği yetkilileri konuya ilişkin açıklama yapmadı.
ABD’nin yaklaşımı hakkında doğrudan bilgi sahibi bir kişi, “Türkiye’nin F-35 için ürettiği yaklaşık 800 parça var ve bunlardan çok azı için tek kaynak” diyerek sadece Türk kaynaklardan tedarik edilen parçaların, geçmişte üretim için teklif vermiş şirketlerden alınabileceğini söyledi.
“Türkiye yerine başkası konulamayacak kadar büyük değil” diyen yetkili, Türk parçalarının yerine başka şey koymak veya bulmanın jetleri üreten Lockheed Martin tesisinde üç aylık bir süre için üretimi yavaşlatacağını belirtti.
Lockheed Martin, konuya ilişkin açıklama yapmadı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, aralık ayında Ankara’nın F-35 üretiminde önemli bir rol oynadığını ve bu nedenle programdan çıkarmanın kolay olmayacağını söylemişti.
Ancak kaynaklar, Türkiye’de üretilen F-35’in çeşitli parçalarının yerine kolayca başka şeylerin konulabileceğini söylüyor. Örneğin, Ankara’da üretilen uçak gövdesi bunları zaten Kaliforniya’da üreten Northrop Grumman Corp tarafından yapılabilir.