İnternet üzerinden yapılan yayınlar, yurt içi ya da yurt dışı kaynaklı olması fark etmeksizin Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) denetimine tabi olacak.
BOLD – Kimileri tarafından “Ahlakımız bozuluyor” denilerek eleştirilen Netflix, BluTV ve Puhutv gibi internet üzerinden yayın yapan kuruluşlar, RTÜK denetimi altına alındı.
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren düzenleme ile “Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik”te değişikliğe gidildi.
Değişiklikle birlikte internetten yayın yapan haber paylaşım sitelerinin Türkiye’de şirket kurmaları ve vergi vermeleri de zorunlu kılındı.
Ocak ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden (TBMM) geçen yasa tasarısıyla RTÜK’e internet yayınlarına denetim yetkisi verilmişti. Böylece RTÜK, ‘uygun görmediği’ yayınlara yönelik yaptırım hakkına sahip olmuştu.
Tasarıda şu maddeler yer alıyordu:
– RTÜK’ten geçici yayın hakkı ve lisansı bulunan kurumların, internetteki yayınlarına devam edebilmeleri için RTÜK’ten yayın lisansı, bu kapsamdaki platform işletmecilerinin de yayın iletim yetkisi alması zorunlu olacak.
– Yeni düzenleme sayesinde RTÜK’ten geçici yayın hakkı veya yayın lisansı bulunmayan ya da bu hak veya lisansı iptal edilen gerçek ve tüzel kişilerin yayın hizmetlerinin internet ortamından iletildiği tespit edilirse, sulh ceza hakimi, internet ortamındaki yayınla ilgili içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesine karar verilebilecek.
– Bu karar, gereği yapılmak üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna (BTK) gönderilecek. Sulh ceza hakimi de RTÜK’ün talebini en geç 24 saat içinde duruşma yapmaksızın karara bağlayacak.
– Bu karara ise Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilecek.
Yeni yönetmeliği BirGün’e değerlendiren CHP RTÜK temsilcisi Faruk Bildirici, “Hiçbir şekilde yayın ve ifade özgürlüğünü engelleyici çaba içerisine girilmemesi gerekiyor. Medya özgürlüğü kısıtlanamaz” dedi.
RTÜK denetimine giren yayın kuruluşlarının “isteğe bağlı yayınlar” olduğunu vurgulayan Bildirici, “İsteğe bağlı yayıncılıkta tek kırmızı çizgi nefret söylemi, ayrımcılık, cinsiyetçilik, insan hakkı ihlali gibi evrensel değerler olması gerektiğini düşünüyorum. İnsanlar para verip belirli yayınları izlemeyi tercih ediyorlarsa o yayınlarda başka bir sınırlandırmaya ve denetime gitmek yanlış olur. Yönetmeliğin bu haliyle uygulanmaması için çaba göstereceğiz” dedi.
“İNSANLAR ZATEN BASKI NEDENİYLE İNTERNET YAYINLARINI TAKİP EDİYOR”
Yine CHP’nin RTÜK Temsilcisi İlhan Taşcı, düzenlemeden acilen vazgeçilmesi gerektiğini vurguladı. Yayıncılık dünyasında oluşan baskı nedeniyle vatandaşların internet yayınlarını takip ettiğini ifade eden Taşçı, “Bu durum iktidarı rahatsız etti” diye konuştu.
Yazılı, görsel medya ve yayıncılığın sıkı denetim altına alındığı, ekran komiserlerinin görev yaptığı, “gazete manşetlerinin Saray tarafından belirlendiği bir ortam”da internet yayınlarının da denetim altına alınmak istenmesinin “beklenen bir gelişme” olduğunu ifade eden Taşçı, şunları söyledi:
“Uygulama yönetmeliği özgürlük alanını tıkayan bir yönetmelik olarak tarihe geçecektir. Artık interneti RTÜK gözetleyecek. Ancak sorun şu ki, kurumun teknik alt yapısı, insan kaynağının bu konuda yeterliliği tartışmalıdır. Göç yolda düzülecek ama subjektif ölçütlerle denetim yapılacak. Bu denetimin sınırı uygulamada belirlenecek.
Lisans aşamasını geçenler iktidarın istemediği yayınlar nedeniyle özgür bir yayıncılık yapamayacaklar. Özgürlüğün sınırsız olmadığı evrensel kararlarla benimsenmiştir. Ancak sorun özgürlükte değil, sorun özgürlük alanının iktidar tarafından belirlenmesindedir.
Artık isteğe bağlı platformlardaki yayınlarda bol bol sansüre şahit olacağız. Hangi platformların nasıl ve kimler tarafından denetleneceği konusunda iktidar kontenjanından RTÜK’e seçilen üyeler arasında bile görüş ayrılığı var. Uygulamada nelerle karşılaşacağımızı kısa süre içerisinde göreceğiz.”
