Yargıtay, Mavi Marmara mağdurlarının tazminat başvurularını, İsrail’le yapılan anlaşma gereği reddeden yerel mahkeme kararlarını bozdu. Muhatabın Türkiye Hükumeti olduğuna hükmetti.
BOLD – Gazze’ye insani yardım götürmek amacıyla İstanbul’dan hareket eden Mavi Marmara gemisi ve bir grup aktivist, Akdeniz’in uluslararası sularında 31 Mayıs günü İsrail askerinin müdahalesi ile karşılaşmıştı. Yaşanan baskında 10 kişi hayatını kaybetmiş ve çok sayıda insan yaralanmıştı. Olayda hayatını kaybedenlerin ailelerine tazminat ödendi fakat yaralananlara herhangi bir tazminat ödenmedi. Olaydan yaralı kurtulanlar, tazminat talebiyle davacı oldu.
KARAR BOZULDU
Mavi Marmara olayı mağdurlarının yerel mahkemelere başvurduğu tazminat davaları, saldırının uluslararası sularda meydana gelmesi ve mahkemenin başka bir devleti yargılama yetkisinin bulunmadığı gerekçeleriyle reddedildi. Kararın temyizi yapan Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, yerel mahkemelerin verdiği kararı bozdu. Kararın gerekçesinde İsrail’le 2016’da yapılan anlaşmanın 5. maddesine atıf yapılarak, “Herhangi bir Türk gerçek veya tüzel kişisi tarafından yapılacak başvurularda muhatap Türkiye hükumetidir” denildi.
Yargıtayın kararında, Türkiye ve İsrail hükumetleri arasında yapılan görüşmeler sonucunda, “Türkiye Cumhuriyeti ile İsrail Arasında Tazminata İlişkin Usul Anlaşması” isimli anlaşma imzalandığı, anlaşmanın onaylanmasının uygun bulunduğuna dair kanunun ise 20 Ağustos 2016’da kabul edildiği, Bakanlar Kurulu tarafından da onaylanan anlaşmanın 9 Eylül 2016’da yürürlüğe girdiği hatırlatıldı.
Anayasa’nın “Milletlerarası Antlaşmaları Uygun Bulma” başlıklı 90. maddesi gereğince usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası anlaşmaların kanun hükmünde olduğu aktarılan kararda, anlaşma hükümlerinin derdest davalarda da uygulanabileceği belirtildi.
TÜRKİYE-İSRAİL ARASINDAKİ ANLAŞMA
Ayrıca Yargıtayın verdiği kararda atıf yapılan 5. maddeye göre, “Herhangi bir Türk gerçek veya tüzel kişisi tarafından veya bu kişiler adına, İsrail hükumeti veya gerçek veya tüzel kişilerine karşı herhangi bir para talebi öne sürülmesi veya taleplerin sürdürülmesi halinde, İsrail hükumeti, onun adına hareket edenler ve/veya İsrail vatandaşlarının tüm kayıpları, masrafları, hasarları ve/veya harcamaları Türk hükumeti tarafından karşılanacaktır” hükmünün yer aldığı vurgulandı.
Yapılan anlaşma kapsamında yerel mahkemenin, İsrail devleti aleyhine yapılmış tazminat taleplerinde Türkiye Cumhuriyeti Maliye Hazinesinin davaya dahil edilmesi gerektiği ifade edilen kararda, İsrail ile Türkiye arasındaki anlaşmanın maddeleri değerlendirilerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiği kaydedildi.
Yerel mahkemeler Mavi Marmara mağdurlarının açtığı davalarda İsrail ile yapılan anlaşmayı aleyhte yorumlayarak tazminat ödenmemesine hükmetmişti.