Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2016’dan sonra artan başvurular ve bir tutuklunun hak ihlali davası üzerine cezaevlerinin durumuyla ilgili Türkiye’den savunma istedi. Cezaevi koşulları ile tutukluluk sürelerini sordu.
BOLD – Türkiye’de halen 300 bine yakın tutuklu ve hükümlü, kötü koşullarda cezaevlerinde tutuluyor. Bu durum Avrupa İşkence ve İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele veya Ceza Önleme Komitesi’nin raporlarına da yansımıştı. AİHM’de cezaevlerindeki kapasite ve kötü koşulları gündemine aldı.
AİHM, Menemen T Tipi Cezaevinde tutuklu bulunan Selim Uygur’un açtığı davada, 8 Ekim 2019 tarihinde aldığı kararla Türkiye’den cezaevi koşullarıyla ilgili savunma istedi. Uygur, tutuklandıktan sonra konulduğu Menemen T Tipi Cezaevinde kötü koşullarda kaldığını, 20 kişiyle 35 metrekareyi paylaştığını, hücrenin aşırı kalabalık olduğunu belirtti. Ayrıca, sıhhi tesislerin yetersizliğinden ve genel hijyen eksikliğinden de şikayet eden Uygur, şartların düzeltilmesi için infaz hakimliğine başvurdu. İnfaz hakimliği, koğuşun aşırı kalabalık olduğunu kabul etti, ancak başvuruyu reddetti. Anayasa Mahkemesi de özet bir kararla Uygur’un ihlal başvurusunu kabul etmedi. Uygur, bunun üzerine AİHM’e başvurdu.
TUTUKLULUK SÜRESİYLE İLGİLİ ALINAN ÖNLEMLER
AİHM, Avrupa İşkence ve İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele veya Ceza Önleme Komitesi (CPT)’nin raporu, 2016 sonrası artan başvuruları da dikkate alarak, Uygur’un açtığı davada Türkiye’nin savunmasını istedi. AİHM, CPT’nin 6-17 Mayıs 2019 tarihlerinde ziyaret ettiği Diyarbakır D Tipi, E Tipi, T Tipi, İstanbul Bakırköy Kadın Hapishanesi, Metris T Tipi, Silivri, Maltepe L Tipi, Şanlıurfa E Tipi, T Tipi, cezaevlerinin kapasitesi, aşırı kalabalık, hijyen, havalandırma, iletişim gibi cezaevi koşulları ile mahpus sayısı, tutuklama ve tutukluluk süresi için önlemlerle ilgili Türkiye’den savunma yapmasını istedi.
FOTOĞRAF VE VİDEO İSTEDİ
Hükumetten, Menemen T Tipi Cezaevi’nin tutukluluk koşullarını belirten bilgi, belge ve fotoğraf/video görüntüsü, cezaevinin kapasitesi, koğuşlardaki kişi sayısı, havalandırma ve hijyen koşullarının bildirilmesi istendi. AİHM’nin kararında, Türkiye’den cezaevlerindeki tutukluluk koşullarıyla ilgili başvuruların arttığı, hükumetin soruları yanıtlaması istendi.
AŞIRI KALABALIK, HİJYEN, TELEFON İLETİŞİMİ VE MEKTUP KISITLAMASI…
AİHM’nin Türkiye’ye sorduğu sorduğu sorular şöyle: “2016 yılından beri aşağıdaki konularda cezaevlerindeki düzenlemeler ve uygulamalar nelerdir? aşırı kalabalık olması durumunda alınacak önlemler, kişisel ve toplu hijyen, ortak alanların temizlenmesi, mahkumların giysilerinin temizliği, sosyo-kültürel etkinlikler, spor etkinlikleri, aile ziyaretleri, telefon görüşmeleri ve yazışmalarla ilgili kısıtlamalar, havalandırma ve ısıtma, sağlık, su kısıtlamaları, beslenme, pasif içicilik.
Bu kurumların mahkum sayısı bakımından kapasiteleri nedir? 2016’dan bu yana üç aylık doluluk oranları nedir?
2016’dan bu yana bu kurumlarda kişisel alanın üç aylık ortalaması nedir?
2016’dan bu yana Türkiye’nin en büyük on hapishanesinin kapasiteleri, üç aylık doluluk oranları ve üç aylık ortalama kişisel alan (birim başına düşen alan) nelerdir?
Türkiye’deki cezaevlerinin toplam kapasitesi ve mevcut mahkumların sayısı kaçtır?
Tutukluluk koşullarıyla ilgili şikayetler için önleyici ve telafi edici ulusal çözümler var mı? Adli makamların bu konudaki içtihat hukuku nedir (hukuk, ceza ve idare mahkemeleri ile Anayasa Mahkemesi)?
Tutukluluk koşullarının ilgili kişi ile ilgili olarak sona erip bitmediğine bağlı olarak farklılıklar var mı (koşulların iyileştirilmesi, nakil, başvuru sahibinin serbest bırakılması vb.)?
Tutukluluk koşullarını iyileştirmek ve AİHM’e yeni başvuruları önlemek amacıyla hükumetin aldığı veya almayı planladığı genel tedbirler nelerdir?”
İHAM, 2016 sonrası artan başvuruları ve CPT raporunu dikkate alıp cezaevlerinin kapasitesi, aşırı kalabalık-hijyen-havalandırma-iletişim gibi cezaevi koşulları, mahpus sayısı, tutuklama ve tutuk süresi için önlemlerle ilgili Türkiye'den savunma istemiş: https://t.co/TEGXGNho16
— Benan Molu (@BenanMolu) October 30, 2019
Bloomberg: Trump, Erdoğan’ın ricasıyla Halkbank’a verilecek ceza konusunda devreye girdi