Andorra’yı deplasmanda 2-0 yenen Türkiye 23 puanla 2020 Avrupa Şampiyonası’na gidiyor. Ay-Yıldızlılar tarihin en başarılı grup aşamasını gerçekleştirdi. 18 gol attık, kalemizde sadece 3 gol gördük.

BOLD – Türkiye, EURO 2020 Elemeleri H Grubu’nda son maçını deplasmanda Andorra ile oynadı. Finallere gitmeyi İzlanda maçında garantileyen Ay-Yıldızlı takım, Enes Ünal’ın attığı golle rakibini 2-0 mağlup etmeyi başardı. Puanını 23’e çıkartan Türkiye, Fransa’nın ardından ikinci olarak 12 ülkede düzenlenecek Avrupa Şampiyonası biletini aldı.

Ay-Yıldızlı takım, 10 maçlık eleme grubunu 7 galibiyet 2 beraberlik ve 1 mağlubiyetle bitirdi. Tek yenilgiyi İzlanda karşısında aldık. Rakip filelere 18 gol gönderirken kalemizde ise sadece 3 gol gördük. Bizi finallere taşıyan da kalemizde gördüğümüz gol sayısı oldu. Andorra karşısında da Milliler kalesini gole kapattı.

ŞENOL GÜNEŞ’TEN FARKLI 11

Avrupa Şampiyonasına katılmayı garantileyen son maçını Andorra karşısına çıktı. İzlanda ile 0-0 berabere kalarak EURO 2020 biletini alan Ay Yıldızlılar için Andorra maçı grup birinciliği açısından önemliydi. Şayet Fransa, Arnavutluk deplasmanında puan kaybederse Milliler için liderlik şansı doğacaktı. Onun dışında formalite bir 90 dakikaydı. Şenol Güneş, İzlanda maçının 11’ine bakıldığında ciddi bir revizyona giderek yeni oyunculara şans vermeyi tercih etti. Kaleci Uğurcan, Enes Ünal, Nazım, Ozan, Ahmet Kutucu, Ömer Bayram gibi isimler şans buldu.

İLK GOL ENES ÜNAL’DAN GELDİ

Türkiye maça hızlı başladı ve 17. dakikada Enes Ünal’ın golüyle 1-0 öne geçti. Organize gelişen atakta Ozan tufan topu Ömer Bayram ile buluşturdu. Ömer Bayram sert bir şekilde topu içeri çevirdi. Kaleciden seken topu geriden gelerek takip eden Enes Ünal topu boş kaleye göndererek skoru 1-0 yaptı.

PENALTI VE İKİNCİ GOL MİLLİLERİ RAHATLATTI

Ay-Yıldızlı takım orta alanda gerçekleştirdiği seri paslaşma ile Andorra ceza sahası önüne kadar geldi. Hakan Çalhanoğlu koşu yapan Enes Ünal’ın önüne topu bıraktı. Kaleciden sıyrılan genç golcü yerde kalınca hakem penaltı noktasını gösterdi. Atışı kullanan Enes Ünal hem kendisinin hem de Milli Takım’ın ikinci golünü atarak deplasmanda skoru 2-0 yaptı. İlk yarı da bu şekilde tamamlandı.

OYUN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ KORUDUK

Maçın ikinci yarısında da topu daha çok kullanan ve oyunu yönlendiren taraf Ay-Yıldızlı takım oldu. Andorra kendi yarı alanından neredeyse çıkmadı. Oyun adeta tenis maçına döndü. Milliler geliştirdiği her atak sonra top geri dönüyor ve yeni bir atak olarak Andorra’ya geri dönüyordu. 68’de Nazım’ın sağ kanattan ortasında Yusuf Yazıcı’dan seken topu savunmanın arasında kontrol eden Berkay Özcan ağlara gönderdi. Ancak yardımcı hakem ofsayt bayrağını kaldırınca ağlara giden top gol değeri kazanmadı. 90 dakikada Ay-Yıldızlı takımın 2-0 üstünlüğü ile sona erdi.

PUAN DURUMU

MAÇ KADROSU

Andorra: Gomes (Dk. 87 Pol), Cristian Martinez, Vales, Rebes, Ildefons Lima, Clemente (Dk. 85 Rubio), Alaez (Dk. 71 Rodriguez), San Nicolas, Alex Martinez, Cervos, Llovera

Türkiye: Uğurcan Çakır, Nazım Sangare, Merih Demiral (Dk. 80 Mert Çetin), Ozan Kabak, Ömer Bayram, Kaan Ayhan, Ozan Tufan, Hakan Çalhanoğlu (Dk. 60 Berkay Özcan), Yusuf Yazıcı, Ahmed Kutucu (Dk. 85 Emre Kılınç), Enes Ünal

Goller: Dk. 17, Dk. 21 (Penaltıdan) Enes Ünal (Türkiye) /Sarı kartlar: Dk. 43 Ildefons Lima, Dk. 51 Llovera, Dk. 77 Vales (Andorra), Dk. 53 Kaan Ayhan (Türkiye)

Stat: Ulusal Stadyum/Hakemler: Ivan Kruzliak, Tomas Somolani, Branislav Hancko (Slovakya)

Haşim Kılıç: “Karar veren hakim gerici-ihanet-hain ve örgüt üyesi gibi ithamların korkusuyla bazen vicdanla bağlantısını kesmek zorunda kalıyor.”

BOLD – Karar Gazetesi Yazarı Taha Akyol’a konuşan Anayasa Mahkemesi eski Başkanı Haşim Kılıç, yargıdaki sorunlarla ilgili önemli açıklamalar yaptı. Kılıç, “Ayrım yapmadan söylüyorum. Siyasi davalarda siyaset kurumları kendi unsurlarının lehine sonuçlanması için ahlaki, insani ve evrensel tüm kuralları yok sayabiliyor. Karar veren hakim gerici-ihanet-hain-uşak ve örgüt üyesi gibi ithamların korkusuyla bazen vicdanla bağlantısını kesmek zorunda kalıyor” dedi.

Başkan olarak görev yaptığı AYM’yi eleştiren Kılıç, “AYM, önceki kararlarda olduğu gibi bir denetim yapabilseydi bugün tartışılan KHK mağdurları gibi bir sorunla karşılaşmayacaktık” ifadelerini kullandı.

İfade ve inanç özgürlüğü ile terörü övme, teşvik etme suçları arasında sınır sorunları yaşandığını ifade eden Kılıç, “Geçmişte TCK 141-142-163-312 maddeleri kullanılırken bugün TCK 299 -314 maddeleri sopa aracı olarak kullanılmaktadır. Cumhurbaşkanına hakaretten yirmi bine yakın soruşturma ve kovuşturma dosyasının olduğu bir ülkeyi çağdaş ve demokratik ülke olarak tanımlayamayız” dedi.

Kılıç’ın röportajındaki önemli bölümler şöyle:

AYM eski Başkanı Haşim Kılıç

SİYASET YARGIYI KUŞATIYOR

Siyaset yargıyı nasıl kuşatıyor?

Yargının tarafsızlık ve bağımsızlığının test edildiği yer kuşkusuz siyasi davalardır. Diğer davalarda sorunlar daha çok teknik içeriklidir. Bunların çözümleri de zor değildir. 12 Eylül 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliğiyle Türkiye siyasal ve sosyal yönden en ciddi makas değişikliğini yaşamıştır. Asker ve yargı kuşatmasından yorgun düşmüş bir toplumun çağdaş ve demokratik bir dünyada yaşama rüyası yapılan bu değişiklikle gerçek olacaktı. Ne yazık ki bu rüya fazla uzun sürmedi… Siyasi iktidar ayrımı yapmadan söylüyorum. Siyasi davalarda siyaset kurumları kendi unsurlarının lehine sonuçlanması için ahlaki, insani ve evrensel tüm kuralları yok sayabiliyor. Karar veren hakim gerici-ihanet-hain-uşak ve örgüt üyesi gibi ithamların korkusuyla bazen vicdanla bağlantısını kesmek zorunda kalıyor. Hatırlayın, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde toplantı nisabının 367 olması gerektiği yolundaki düşünce AYM’ ne taşındığında dönemin ana muhalefet partisinin genel başkanı “istedikleri gibi karar çıkmaması halinde ülkede kan çıkar” diye adeta yargıyı tehdit etmiştir. Yine AYM’nin internet kanallarının kapatılması hakkında verdiği iptal kararlarına karşı, iktidarın insaf sınırlarını aşan tepkisi hukuk tarihinde yerini almıştır. Bugün sistem değişikliği sonunda yargının karşı karşıya kaldığı yeri savunmak mümkün değil. Güçler birliğini yaşadığımız bir dönemde adli, idari ve mali yargının siyasi kuşatma sonunda işlevsiz hale düşürüldüğü açıktır.

MAZLUMLAR, MAĞDURLAR

2012’ deki konuşmanızda “yeni mazlum ve mağdur yaratmayalım” demiştiniz. Yedi yıl geçti bugün yargıdaki durum ne?

Hak ve özgürlük ihlaline sebep olan her davranış mazlum ve mağdur yaratır. Geçmişte ve günümüzde yasama ve yürütmenin sebep olduğu mağduriyetler, hala devam etmektedir. Siyaset dünyasının neden olduğu bu mağduriyetlere uğrayanların sığınak yeri yargıdır. Eğer yargı da hak ihlallerine sebep olursa hukuk güvenliğini sağlayamazsınız. Hukuk güvenliği ekonominin temelidir. Yatırım da para da bu güvenliğin bulunduğu yere gelir. Ülkemizde an itibariyle hukuk devletinin öngörülebilirlik niteliği sorunludur. Kimlik siyasetinin acımasızca hüküm sürdüğü ülkemizde “adalet ve özgürlük krizi” yaşamaktan toplumun mutluluk endeksi oldukça düşmüştür. Hem geçmişte hem de günümüzde yargının sebep olduğu hak ve özgürlük ihlali sorun olmaya devam ediyor. AYM’ye yapılan bireysel başvuruların yüzde yetmişini adil yargılama konusundaki hak ihlalleri oluşturmaktadır. İfade ve inanç özgürlüğü ile terörü övme, teşvik etme suçları arasında sınır sorunları yaşanmaktadır. Geçmişte TCK 141-142-163-312 maddeleri kullanılırken bugün TCK 299 -314 maddeleri sopa aracı olarak kullanılmaktadır. Cumhurbaşkanına hakaretten yirmi bine yakın soruşturma ve kovuşturma dosyasının olduğu bir ülkeyi çağdaş ve demokratik ülke olarak tanımlayamayız. Yargının, özgürlüklere ilişkin kararlarında yarattığı sınır sorunlarını evrensel kriterler ışığında çözmesi gerekir. Anayasanın 90 maddesinin son fıkrası bu konuda yargıya büyük inisiyatif sağlamaktadır. Çağdaş yasal düzenlemeler mevcuttur. Sorun maalesef uygulamadadır.

SİYASETSİZ YARGI SINAVI

FETÖ faktörü olmasaydı yargıda seçim sistemi doğru muydu? Bugün seçim kaldırıldı. Siyaset seçim ve atama yapıyor. Durum nedir, nasıl bir düzenleme gerekiyor?

Kırk iki yıl devlette görev yaptım. Çok açık ve net söylüyorum. FETÖ faktörü olmasaydı da yargıda yapılan seçimlerin yol açtığı siyasallaşmayı önlemeniz mümkün değildi. Seçimin önemli bölümü kaldırıldı. Ancak AYM-HSK-YSK gibi çok ama çok önemli kurumlarda atama ve seçimler devam ediyor. Düşünebiliyor musunuz AYM ve HSK üyelerinin büyük çoğunluğu siyasi bir partinin lideri olan Sayın Cumhurbaşkanınca seçilmektedir. Böyle bir sistemde bağımsız ve tarafsız bir yargı teşkilatını oluşturamazsınız.

YARGI REFORM PAKETİ

Beştepe’de açıklanan yargı reformu stratejisini bu açıdan nasıl buldunuz?

Yapılan düzenlemeler olumlu ve ihtiyaçları bir ölçüde karşılar nitelikte. Tutukluluk süreleri, seri yargılama usulü, uzlaşma konularının genişletilmesi gibi düzenlemeler oldukça önemli. İfade özgürlüğüne ilişkin bir düzenleme yapılmış ama bunu uygulayacak cesaret sahibi yargı mensuplarına ihtiyaç var.

Mevcut iktidarın yönettiği dönem içinde ilk sırada yer alacak çok önemli bir düzenlemeyi belirtmeden geçemeyeceğim. 2004 yılında Anayasanın 90. Maddesinin sonuna eklenen fıkra, yargı için adeta devrim niteliğinde bir değişikliktir. Hak ve özgürlükleri genişleten bundan daha isabetli bir düzenleme olamaz. Ancak üzülerek belirteyim yargı organlarımız bu maddeyi hayata geçirememiştir. Yeni düzenlemedeki ifade özgürlüğüne ilişkin değişikliği de kararlarına yansıtacaklarından emin değilim. Tekrar ediyorum sorun, uygulama, uygulama ve uygulamada.

AYM DENETİM YAPSAYDI KHK MAĞDURLARI İLE KARŞILAŞMAYACAKTIK

Anayasa “OHAL kararları karşısında iptal davası açılamaz” diyor. AYM de buna göre kendini yetkisiz saydı, denetimsiz bir OHAL yaşadık. Siz AYM incelemeydi diyorsunuz. Açar mısınız?

Bence, AYM, E. 1990/25 K.1991/1-E.1991/6 K:1991/20 ve üçüncü kez E.2003/28 K.2003/42 sayıları ile verdiği kararlarla olayı çözmeye çalışmıştır. AYM, sayılarını belirttiğim kararlarında olağanüstü hallerde çıkarılan KHK’leri şu yönden incelemeye tabi tutmuştur.

* OHAL döneminde çıkarılan KHK’lerin AYM denetimi dışında tutulan bir nitelik taşıyıp taşımadığı.

* İsmi ‘OHAL kararnamesi’ olsa bile, içeriğinde OHAL’i ilgilendirmeyen bir konunun olup olmadığı.

Bu yönden yapılacak bir denetimin Anayasanın 148. Maddesinde öngörülen “dava açılamaz” yasağını etkisiz hale getirdiği söylenemez. Eğer konu OHAL ile ilgili ise AYM denetimi zaten yapılamayacaktır. Ancak OHAL’le ilgisiz birçok konunun KHK’ye girdiği çok açıktır. Son yıllarda çıkarılan OHAL kararnamelerinin birinde örnek veriyorum; üniversite rektörlerinin seçim usulünü kökten değiştiren bir konunun OHAL durumuyla ne ilgisi vardı. AYM’nin olağanüstü hal KHK’sinin niteliğini hiçbir şekilde incelemeden, isminin OHAL kararnamesi olduğu gerekçesiyle kendini yetkisiz sayması hukuk devleti anlayışı ile asla bağdaşmamaktadır.

AYM önceki kararlarda olduğu gibi bir denetim yapabilseydi bugün tartışılan KHK mağdurları gibi bir sorunla karşılaşmayacaktık. Nitekim bu konuda ortaya çıkan rahatsızlık “personel ihraçlarını” OHAL Komisyonu adı altında bir kurumun incelemesinden geçirilerek yargı yolu açılmaya çalışılmıştır. Esasen OHAL’in yaşandığı süreçte bile, yargı kararı olmadan kimsenin suçlu sayılamayacağı Anayasanın 15. Maddesinde açıkça belirtilmektedir.

HAŞİM KILIÇ KİMDİR?

Cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından 1990 yılında Sayıştay Kontenjanında AYM üyeliğine atandı. 2007 ve 2011 yıllarında iki defa AYM Başkanlığına seçildi, 2015 yılında emekli oldu. Her devirde özgürlükçü karar ve karşıoy yazılarıyla tanındı.

Damadı KHK’lı diye ağır engelli vatandaşın aldığı yardımı kestiler

Türkiye’de yeni yılda vergi ve harçlara yapılacak zamların ardından gıda ürünlerine de zam hazırlığı var. 2020’ye girmeden 250 gram ekmek 1.75 TL’ye yükselebilir.

BOLD – Bitmek bilmeyen gıda zamları vatandaşın belini bükmeye devam ediyor. Fırıncıların, İstanbul Ticaret Odası’na (İTO) sundukları, ancak ağustostan beri reddedilen ekmek zammı talebi, bu kez komisyonda görüşülmek üzere kabul edildi. 5 kişiden oluşan komisyon, zam talebini bu hafta içi masaya yatıracak. Cumhuriyet’in haberine gör, yeni yıla girmeden İstanbul’da satılan 200 gram ekmeğin 1.25 TL’den 1.40 TL’ye, 250 gram ekmeğin 1.50 TL’den 1.75 TL’ye çıkması bekleniyor. Son bir yılda yüzde 20’yi aşan zamların yapıldığı süt ve süt ürünlerinin etiketlerindeki “son zam tarihi” de sürekli yenileniyor. Kuruyemiş fiyatlarındaki artışlar son bir yılda yüzde 90’ı buldu. Kırmızı ete yapılacak zamlar da tüketimdeki düşüşten dolayı bekletiliyor.

Gıda ürünlerindeki “fiyat güncellemeleri” madde madde şöyle:

EKMEĞE ZAM YOLDA

Son bir yılda maliyetleri yüzde 30 artan, elektrik ve doğalgaza gelen son zamlarla maliyetleri daha da katlanan fırıncılar, ekmekteki zam taleplerini belli aralıklarla yineliyorlardı. İTO 12 No’lu Ekmek Un ve Unlu Mamuller Meslek Komitesi Başkanı Hasan Demir, İTO’ya yeniden sundukları zam taleplerinin geçen ay kabul edildiğini, yeni yıla girmeden ekmeğin zamlanmasını beklediklerini söyledi. Demir, “200 gram ekmeğin 1.40 TL’ye, 250 gram ekmeğin de 1.75 TL’ye çıkmasını talep ettik. Yeni yıla girmeden zammın onaylanacağını bekliyoruz” dedi. Bu zam, kabul edilse dahi 2020 ilkbaharında ikinci bir zam talebinde bulunacaklarını söyleyen Demir, “Ekmek fiyatları 42 ay aradan sonra 1.50 TL’ye çıkmıştı. Aşağı yukarı bir senedir de bu seviyede. Yeni yılla birlikte işçilik maliyetleri artacak. Un ve elektrik gibi önemli girdilerimizde anormal bir artış yaşanmazsa yeni fiyatları 2020 ilkbaharına kadar götürürüz, sonrasında ikinci bir zam talebimiz olabilir” dedi.

KURUYEMİŞ FİYATLARI UÇTU

Üretimin azalması ve dövizdeki dalgalanmaların etkisiyle kuruyemiş fiyatları son bir yılda yüzde 50-90 arasında zamlandı.

Tüm Kuruyemiş Sanayicileri ve İş Adamları Derneği’nin (TÜKSİAD) verilerine göre, geçen sene en çok zamlanan ürün yüzde 90 artışla kilosu 19 TL’ye çıkan yerfıstığı oldu. Bu ürünün stokları sezondan önce bitti, az kalan ürün değerlendi. Antepfıstığının perakende fiyatları geçen seneye göre, yüzde 50-60 zamlanarak 110 TL’ye yükseldi. Antepfıstığı üretimi, “yok yılından” dolayı düşük geldi. Bir önceki yılın rekoltesinin yarısı kadar üretim miktarı bekleniyorken ancak dörtte biri yakalandı. İthal kuruyemişler de geçen seneki yüzde 40’lık zammın ardından ekimde yüzde 10 arttı. İç cevizin kilosu 80-90 TL’ye, iç badem 90-110 TL’ye, kaju 100-110 TL’ye çıktı. TÜKSİAD Başkanı Hüsamettin Karaman, “Türkiye’de kişi başına kuruyemiş tüketimi yaklaşık 8.5-9 kilo idi ancak fiyatı artan ürünlerde tüketim düştü. Pahalı ürünler yerine leblebi ve çekirdek alınıyor” dedi.

ET, AVRUPA’DAN PAHALI

Kurban Bayramı’ndan 1.5 ay sonra kırmızı ete yüzde 20 zam yapmayı bekleyen sanayiciler, tüketim düştüğü için zam yapamadı. Zam için, balık sezonunun bitmesi, kırmızı et satışının canlanması bekleniyor.

Et ve Süt Kurumu verilerine göre, kuzu karkasın kilosu, asgari ücretin 1050 Avro olduğu İspanya’da 29.82 TL (4.58 Avro), asgari ücretin 1489 Avro olduğu İngiltere’de 28.19 TL (4.33 Avro) iken, asgari ücretin 318.2 Avro olduğu Türkiye’de ise 41 TL. Ortalama saatlik ücretin 23 dolara kadar çıktığı ABD’de sığır karkasın kilosu 22.26 TL (3.42 Avro) iken, Türkiye’de dana karkasın kilosu 30.35 TL.

Keskinoğlu’na 6 ay ek konkordato süresi