Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM), Türkiye’de basın özgürlüğü ve gazetecilerin güvenliğinin endişe verici boyutta olduğu açıkladı.
BOLD – AKPM gazetecilerin korunması konusunda Avrupa devletlerini uyaran bir karar aldı. Kararda özellikle Azerbaycan, Macaristan, Malta, Rusya ve Türkiye’de basın özgürlüğü ve gazetecilerin güvenliğinin “endişe verici olduğu” belirtildi.
AKPM Sosyalist Grup üyesi İngiliz parlamenter George Foulkes tarafından hazırlanan ve Strasbourg’da düzenlenen AKPM Genel Kurul oturumunda tartışılan rapor kabul edildi.
AKPM’deki oylamada 83 “evet”, 19 “hayır” ve 7 çekimser oy çıktı. AK Parti ve MHP milletvekillerinin “hayır” oy verdiği oylamada, CHP milletvekilleri “evet”, İyi Parti milletvekilleri “çekimser” oyu kullandı, HDP milletvekilleri oylamaya katılmadı.
Avrupa Konseyi Gazeteciler Platformu’na göre sadece 2018’de 6’sı Rusya, 5’i Ukrayna, 2’si Türkiye, 2’si Azerbaycan, 1’i Karadağ, 1’i de Sırbistan’da olmak üzere Avrupa’da 17 gazeteci öldürüldü. Rapor bu durumu “şok edici yeni bir fenomen” olarak tanımlıyor.
EN ÇOK TUTUKLU GAZETECİ TÜRKİYE’DE
Kabul edilen kararda Türkiye, “Avrupa’da en fazla gazetecinin tutuklu olduğu ülke” olarak tanımlanıyor.
Türkiye’de gazetecilerin mahkeme öncesi keyfi bir biçimde aylarca ve yıllarca tutuklu kaldığı ifade edilen raporda, bu durumun ifade ve düşünce özgürlüğüne aykırı bulunduğu için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından da alınan kararlarda eleştirildiği hatırlatıldı.
Raporda, “Türkiye, ceza ve terörle mücadele yasalarını basın ve gazetecileri susturmak için suistimal etmeye son versin” tavsiyesinde bulunuldu.
KAPATILAN YAYIN ORGANLARI
Raporda, 15 Temmuz 2016 darbe girişimin ardından kapatıldığı belirtilen “150’den fazla” basın organının ve işten çıkarılan “10 bin medya çalışanının” mahkemeler önünde etkin başvuru hakkına sahip olması ve “gerektiğinde uygun biçimde tazmin edilmesi” isteniyor.
İLANLA HEDEF GÖSTERİLEN GAZETECİLER
Rapor ve buna bağlı tavsiye kararında, “Türkiye’de basın özgürlüğünün, yetkililerin düşmanca tavırları yüzünden oldukça zor olduğu” vurgulandı.
MHP lideri Devlet Bahçeli’nin 25 Haziran 2018 tarihinde düzenlenen seçimlerin ardından ulusal gazetelere para ödeyerek verdiği ilanla, içinde gazetecilerin de bulunduğu 80 kişilik bir liste yayınlayarak, “partinin itibarını lekelemekle suçladığı bu kişileri ciddi misilleme riskiyle karşı karşıya bıraktığı” uyarısı yapıldı.
“CUMHURBAŞKANINA HAKARET” SUÇU
Raporda, AKPM’nin daha önce aldığı kararlara uygun olarak Türkiye’den, Türk Ceza Kanunu’nun “Cumhurbaşkanına hakaret” suçunu düzenleyen 299. maddesini, “devletin egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlarla” ilgili 301. maddesini kaldırması veya değiştirmesi istendi.
SİLAHLI TERÖR ÖRGÜTÜ ÜYELİĞİ DÜZENLEMESİ
“Halkın sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini, diğer bir kesimi aleyhine kin ve düşmanlığa alenen tahrik” suçuyla ilgili 216. maddeyle, “Silahlı Örgüt üyeliği” ile 314. maddenin Venedik Komisyonu uyarıları doğrultusunda dikkatli bir şekilde yorumlanmasının güvence altına alınması tavsiyesi de raporda yer aldı.
RTÜK’e verilen internet medyasını denetim görevine de atıfta bulunan AKPM raporu, bu kurumun görevini AİHM içtihatlarına uygun yapması çağrısında bulunuldu.
Raporda, ayrıca internet kullanımı yasasında “ulusal güvenlik” adına gereksiz bir şekilde internete erişimin engellenmesi için kullanımındaki engellerin kaldırılması istendi.
Hamallık yaparak hayatını kazanan KHK’lı Timur öğretmen kahrından öldü