Dünya geneli yarım milyon insanı etkileyen koronavirüs salgınına karşı bilhassa kabalık yerlerden uzak durmak gerekiyor. Süpermarketler de ‘yayılma için ideal ortam’ olduğundan kaçınılması elzem ortamların başında geliyor.
BOLD – Koronavirüs, hastalığı taşıyan bir kişinin öksürerek havaya zerrecikler saçmasıyla yayılıyor. Zerrelerin solunması veya indiği yüzeylere dokunulması enfeksiyona yol açabiliyor.
VİRÜSÜN YAYILMASI İÇİN İDEAL BİR ORTAM
BBC Bilim Muhabiri Victoria Gill’in haberine göre Londra Hijyen ve Tropikal Hastalıklar Fakültesi’nden Prof. Sally Bloomfield, süpermarketlerin virüs yayılımı için ‘ideal ortam’ olduğunu belirtiyor.
RAFLARA, KREDİ KARTLARINA, ATM TUŞLARINA, FİŞLERE HEP DOKUNULUYOR
“Birçok insan raflardaki ürünlere, kasada alışveriş malzemelerinizi koyduğunuz banda, kredi kartlarına, park biletlerine, ATM tuşlarına, fişlere dokunuyor. Burada diğer insanlara çok yakın bir mesafede (ideali en az iki metre) olduğumuzdan söz etmiyorum bile” diyor.
ELLERİ SU VE SABUNLA 20 SANİYE YIKAMA ŞART
Uzmanlara göre riski azaltmanın bazı yolları var:
– Alışveriş öncesi ve sonrası elleri 20 saniye sabunla yıkama veya dezenfekte etme,
TEMASSIZ ÖDEME TERCİH EDİLMELİ
– Dokunulan her yerde virüs varmış gibi düşünüp alışveriş arabaları ve sepetlerine, paketlere ve ürünlere temas sonrası elleri yüze sürmeme,
– Temassız ödemeyi tercih etme,
YEMEKLER 70 DERECEDE PİŞİRİLMELİ
Öte yandan virüsün yemekle bulaştığına ve yemeklerin iyi pişirilmesinin virüsü öldüreceğine dair bir bulgu yok. Bu yüzden yemek pişirme kurallarına dikkat edilmesi tavsiye ediliyor.
İngiltere Gıda Standartları Kurumu internet sitesinde yiyeceklerin 70 dereceye kadar pişirilmesi ve en az 2 dakika bu sıcaklıkta tutulması öneriliyor.
72 SAAT BEKLETİN VEYA SULANDIRILMIŞ ÇAMAŞIR SUSUYLA YIKAYIN
Prof. Bloomfield’a göre ‘sıfır risk’ diye bir şey yok ve en büyük kaygı, diğer insanların elinin değdiği paketlere dokunmak.
Kutulardaki veya paketlerdeki ürünler için de şu tavsiyede bulunuyor:
‘Bu ürünleri ya 72 saat sonra tüketin ya da plastik ve cam kapları sulandırılmış çamaşır suyuyla temizleyin. Dokunulmuş olabilecek paketsiz gıdaları iyice yıkayın ve kurumaya bırakın.”
SİPARİŞ GETİRENLERE NOT BIRAKIN
Alışverişi eve getirtmek süpermarkete gitmeye kıyasla daha az riskli. Burada tek risk gıdanın ya da paketin üzerinde virüs olması veya teslimatı yapan kişiden virüs kapma ihtimali.
Gıda güvenliği uzmanı Dr. Lisa Ackerley bunun için teslimatı yapacak kişiye, zile basma sonrası geri çekilmesi istenecek bir not bırakılması fikrini veriyor.
Riske açık ya da yaşlı kişilerin ihtiyaçlarının karşılanması için oluşturulan gönüllü grupları için de aynı risk söz konusu.
PLASTİK POŞETLER SADECE BİR DEFA KULLANILMALI
Warwick Tıp Fakültesi’nden Dr. James Gill, “Sulandırılmış çamaşır suyuyla yüzeyler silinirse virüs bir dakika içinde etkisizleşir” diyor.
Kimi uzmanlar, salgın sırasında plastik poşetlerin sadece bir defa kullanılmasını öneriyor.
Diğer taraftan birçok lokanta, işleyişini paket servise göre yeniden düzenledi.
Güvenilir zincir ve lokantaların yiyecekleri profesyonel ve hijyenik koşullarda hazırlama ihtimalinin yüksek olması sebebiyle paket serviste riskin çok az olacağı düşünülüyor.
BOŞ KAPLARI HEMEN ATIN VE ELLERİ YIKAYIN
Prof. Bloomfield paketlerden kaynaklanabilecek riskin asgariye indirilmesi için şunları söylüyor:
“Yiyecekleri temiz bir kaba boşaltın. Boş kapları hemen atın ve ellerinizi yıkayın. Yemeği kaptan tabağa çatal ve bıçak kullanarak aktarın, yemeğe elinizi sürmeyin.
Soğuk ya da çiğ yiyecekler sipariş etmeyin. Örneğin pizza sipariş ettiyseniz ve iyice güvende olmak istiyorsanız, pizzayı birkaç dakika mikrodalgada ısıtabilirsiniz.”
Türkiye kişi başına düşen asker polis sayısında birinci doktor sayısında sonuncu