Dünyanın en önemli piyano virtüözlerinden sayılan İdil Biret’in yaşamını anlatan ve ilk olarak 2015’te İstanbul Film Festivali’nde gösterilen “İdil Biret: Bir Harika Çocuğun Portresi” belgeseli erişime açıldı.
BOLD– Eytan İpeker’in yönettiği belgeselde Biret’in çocukluk fotoğrafları, henüz 7 yaşındayken verdiği röportaj, 1970’lerde henüz otuzlu yaşlarındayken piyano çaldığı görüntüler de yer alıyor. Belgesel YouTube’dan ve idilbiret.eu adresinden izlenebilir.
İDİL BİRET KİMDİR?
21 Kasım 1941’de Ankara’da doğan Biret henüz dört yaşındayken Bach’ın prelüdlerini çalmaya başlamıştı. İlk derslerini Mithat Fenmen’den alan Biret henüz yedi yaşındayken, ikinci cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün de dikkatini çekti. İnönü, Biret’in yurt dışında eğitiminin gereksinimlerinin karşılanması için TBMM’ye bir teklif sundu. Bu teklif sonucunda çıkartılan kanun daha sonra “Harika Çocuklar Yasası” olarak anıldı.
DÜNYANIN HER YERİNDE ÇALDI
Biret, Paris Ulusal Konservatuarı’nı yüksek piyano, eşlikçilik ve oda müziği dallarında birinci olarak bitirdiğinde 15 yaşındaydı. 16 yaşından itibaren dünyanın birçok yerinde sahne aldı. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk konserini 21 yaşında, Rachmaninoff’un Üçüncü Piyano Konçertosu’nu çalarak Erich Leinsdorf yönetimindeki Boston Filharmoni Orkestrası ile gerçekleştirdi. İlk Rusya turnesini piyanist Emil Gilels’in çağrısı üzerine yaptı ve bu ülkede büyük başarı kazandı. Yıllar içinde bu ülkede yüze yakın konser verdi. Biret beş kıtayı kapsayan konserlerinde dünyaca ünlü şeflerle birlikte çaldı. Dünyanın en saygın konser salonlarının hemen hepsinde müzikseverlerle buluştu.
Kraliçe Elisabeth (Belçika), Van Cliburn (ABD), Busoni (İtalya), Liszt (Almanya) gibi birçok uluslararası piyano yarışmasında jüri üyeliği yapan İdil Biret’in aldığı ödüller arasında “Lili-Boulanger” (Boston), “Harriet Cohen/Dinu Lipatti” (Londra), Polonya hükümetinin “kültür liyâkat” ve Fransız hükümetinin “Chevalier de I’Ordre National de Merite” nişanları da bulunmaktadır. İdil Biret, 1971 yılından beri devlet sanatçısıdır.