Analiz
Irini Harekatı başladı: Erdoğan silah ticareti için rotayı Tunus’a çevirdi


Erdoğan ve ailesinin Libya’ya silah sevkiyatına karşı AB, Irini Harekatı başlattı. Harekatın komuta merkezi Roma. Erdoğan ise rotayı deniz yolundan çıkartıp Tunus’a çevirdi.
FATİH YURTSEVER
BOLD ANALİZ
AB’nin Libya’ya yönelik BM Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları doğrultusunda uygulanan ve en son Berlin’de yapılan çoklu zirvede de taraflarca teyit edilen silah ambargosunu denetlemek için yapılacağını duyurduğu IRINI Harekâtı fiili olarak İtalyan Amiralin komutasında 4 Mayıs tarihinde başladı.
Harekata dönüşümlü olarak İtalya ve Yunanistan komuta edecek. Harekatın komuta merkezi Roma’da olacak. AB Akdeniz Görev Kuvveti’nin resmi twitter hesabından yayımlanan basın duyurusuna göre görev kuvveti; Fransa ve Yunanistan’dan birer fırkateyn, İtalya’dan bir Havuzlu Helikopter Çıkarma Gemisi ile Lüksemburg’a ait bir deniz karakol uçağından oluşuyor.
AB’nin dış ilişkiler ve güvenlik konularından sorumlu Yüksek Komiseri Josep Borrell yaptığı açıklamada AB ülkelerinin COVİD-19’a rağmen Libya’da barışın sağlanması için üzerine düşeni yapmakta kararlı olduklarının, IRINI Harekatının Berlin Konferansında kararlaştırıldığı şekilde Libya’ya yönelik yasadığı silah ticaretinin engellenmesine önemli katkılar sunacağını ifade etti.
Harekata AB Uydu Merkezi de istihbarat desteği sağlayacak. İlerleyen zamanlarda harekât, AB üyesi ülkeler tarafından sağlanacak İnsansız Hava Araçları, Havadan Erken İhbar ve Kontrol Uçakları ile denizaltılar tarafından da desteklenecek.
Harekata katılan gemiler sadece Libya’ya yönelik deniz ulaştırma hatlarının değil, aynı zamanda hava trafiğini de kontrol edecekler. Harekata katılan Fransız hava savunma muhribi DDG Jean Bart ve İtalyan Havuzlu Helikopter çıkarma gemisi LHD San Giorgo uzun menzilli ve üç boyutlu hava radarları ile bölgede hava trafiğini yakından takip edebilecek imkana sahip.
Türkiye’nin Libya’ya yönelik insansız hava araçları ve alçak irtifa hava savunma sistemlerinin içeren havadan ve denizden yapılan silah sevkiyatı IRINI Harekatının başlaması ile sekteye uğrayacaktır.
Türkiye bundan sonra silah sevkiyatı için insani yardım adı altında Tunus hava alanlarının kullanmayı deneyecektir. Harekatın komutasının dönüşümlü olarak Yunanistan ve İtalya arasında yapılacak olması yakın gelecekte Yunanistan ve Türkiye arasında yeni krizlerin çıkmasına neden olabilecek potansiyele sahip denebilir.
İlginizi Çekebilir
-
İki kez beyin ameliyatı geçiren hasta tutuklu Abdullah Aslan’ın hastalığı yeniden nüksetti
-
Nebati ne dediyse tersi çıkıyor: Dolar 6 ay öncesine döndü
-
Liberya, Birleşmiş Milletler koruması altındaki Türk öğretmenleri sınır dışı etti
-
Tunus’ta 4 Türk gemici tutuklandı: Çalıştıkları gemiyi batırdıklarından şüpheleniliyor
-
Erdoğan’dan “çöp, çamur, çukur” siyaseti
-
İki yıl cezaevinde kalan gazeteci Tuncer Çetinkaya: Ölmem için saatlerce çırılçıplak beklettiler


Türkiye genç olmak ateşten gömlek giymek demek. Paşaların kahraman ilan edildiği koca darbe gençlere yıkılıyor, bir twit attığı için gençlerin hayatları karartılıyor, Erdoğan aleyhine slogan atılan bir yerde bulundukları için okudukları lise gözaltına alınıyorlar. Ya da bir iftara katıldı diye final sınavları zamanı tutuklanıyorlar. AKP tarafından sistematik şekilde baskıya maruz kalan gençlerin ülkeyi terk edenler içerisindeki oranı da dikkat çekici.
BOLD – AKP iktidarının gençlerle yıldızı hiç barışmadı. Siyasi eleştirilerini sosyal medyadan paylaşan yüzbinlerce genç, nezarethane ve cezaeviyle tanıştı.
15 Temmuz’daki askeri kalkışma sonrası Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları kahraman ilan edilirken, koca darbede ihale çoğu çocuk yaştaki harbiyeli öğrencilere kaldı.
Birçok askeri öğrenci darbeye teşebbüsten müebbet hapisle cezalandırılırken, o yıl 13-14 yaşlarında olan askeri lise öğrencileri de 18’ine basar basmaz gözaltına alındı.
Önceki gün hakkında soruşturma başlatılan, 25 yaşındaki bir askeri öğrenci haksızlığa isyan ederek intihar etti. Bilgiyi paylaşan Askeri Öğrenci Komitesi platformu, intihar eden gencin ağabeyinin de tutuklu bir askeri öğrenci olduğunu belirtti.
HEDEFTE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ
Hizmet Hareketi mensubu oldukları gerekçesiyle ülkenin dört bir yanındaki üniversitelerde okuyan öğrenciler, final sınavları döneminde gözaltına alınmaya başladı.
15 Temmuz’dan bu yana 6 yıl geçmesine rağmen, iktidar güdümündeki yargı ülkenin gençlerini sudan sebeplerle cezalandırmaya deva ediyor.
Karabük’te gözaltına alınan 14 üniversite öğrencisinden 3’ü tutuklandı. Katıldıkları iftar yemekleri tutuklanan öğrencilerin aleyhinde delil olarak kullanıldı.
Karabük’te bir haftadır gözaltında tutulan 14 kız öğrenciden sonra, dün de aralarında Antalya Akdeniz Üniversitesi’nde okuyan öğrencilerin de yer aldığı 50 kişi gözaltına alındı.
LİSELİLERE OKULDA GÖZALTI
Dünya Kadınlar Gününde, Erdoğan aleyhine atılan sloganlar yüzünden dün 2 liseli okudukları okulda gözaltına alındı.
Son birkaç günde yaşananlar gençlere yönelik tahammülsüzlüğü gözler önüne sererken, sosyal medyada kullanıcılarının da dikkatini çeken durum “Türkiye’de genç olmak” etiketiyle gündeme yerleşti.
Türkiye’deki baskıya dayanamayan gençlerse çareyi ülkeyi terk etmekte buluyor. Türkiye’den göç edenler arasında gençlerin oranı dikkat çekiyor.
TÜİK’in verilerine göre, Türkiye’den yurtdışına göç eden nüfus içinde yüzde 15.2 ile en büyük dilimi ‘25-29 yaş grubu’ oluşturdu. Bu yaş grubunu yüzde 13 ile 30-34 ve yüzde 12.6 ile de 20-24 yaş grubu takip etti.
Antalya’da kız öğrenciler ve öğretmenler iki gündür gözaltında


Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati dolar 13,70 lira seviyesindeyken Londra’ya gitti. Yabancı yatırımcılara “Dolar artık buradan daha yukarı gitmez” dedi. Son haftalarda yükselişe geçen dolar, kur korumalı TL mevduat sisteminin açıklandığı 20 Aralık’tan bu yana ilk kez 15.66 liranın üzerini gördü.
BOLD ANALİZ – Geçen haftayı 15.48 liradan kapatan dolar mart ayında cari açığın beklentileri aşmasıyla 15.66 liranın üzerini gördü. Dolarda yeni hedef 15.80 ve 16 lira olarak belirlendi.
DOLAR TÜM DÜNYADA GÜÇLENİYOR
ABD’de nisan ayı enflasyonunun yıllık yüzde 8.3 ile yüzde 8.1’lik beklentiyi aşmasıyla dolarda küresel olarak güçlenme yaşanmıştı. Yükselen enflasyonun ABD Merkez Bankası FED’i daha sert sıkılaşma adımları atmaya zorlayacağına yönelik tahminlerin ağılık kazanmasıyla ABD tahvil getirilerinde yükseliş yaşandı. Doların ana para birimleri karşısındaki performansını gösteren dolar endeksi ise geçen hafta 20 yılın zirvesini gördü. Bu gelişmelerle dolar 15.45 lirayı aşmıştı.
TÜRK LİRASI İKİ HAFTADA YÜZDE 4,5 ERİDİ
Dolar yeni haftaya ise 15.50 liradan başladı. Mart ayında cari açığın beklentileri aşmasıyla 15.53 liranın üzerini gördü. TCMB verilerine göre mart ayında cari açık geçen yılın aynı ayına göre yüzde 67 yükselerek 5.5 milyar dolara çıktı. TL bugün dolar karşısında yüzde 0.4 değer kaybederken hareketin başladığı son iki hafta itibarıyla TL’nin değer kaybı yüzde 4.5’e ulaşmış oldu.
TARİHİ ZİRVE 18.41 LİRA
Son gelişmelerle beraber dolar kur korumalı TL mevduat sisteminin ilk olarak açıklandığı 20 Aralık’tan bu yana ilk kez 15.50 lirayı aştı. 17 Aralık Cuma günü dolar 18.41 lirayla tarihi zirvesini görmüştü. Ardından 20 Aralık’ta KKM açıklaması sonrası dolarda düşüş yaşandı. 24 Aralık’ta KKM resmen devreye alınırken dolar da 10.63 liraya geriledi. Ancak sonra yeniden yükselişe geçerek 13,70 seviyesine çıktı. Nisan ayına kadar 14 duvarını yıkamayan dolar önce 14 lirayı sonra 15 lirayı aştı.
DOLAR KURU AKP’NİN KONTROLÜNDEN ÇIKTI MI?
Dolarda yükseliş devam ederken Merkez Bankası’nın eli kolu bağlı durumda. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kontrolündeki TCBM, doları frenlemek için sadece rezerv satışı yapabiliyor. Faiz artışı enstrümanını ise kullanamıyor. 2021 yılı Eylül ayından Aralık ayına kadar 500 baz puan faiz indirerek politika faizini yüzde 14’e indiren TCMB Para Politikası Kurulu son 4 toplantıda faizi sabit bıraktı. Kuru kontrol eden AKP Hükumeti, son iki haftadır yükselişi seyrediyor. Reuters geçen hafta, AKP’nin doları 15.50 liraya kadar kontrollü yükselteceğine yönelik analiz yayımladı.
Erdoğan’ın yeni ekonomi modeli denemelerinin bedeli ağır oldu. Türkiye’de nisan ayında yıllık enflasyon yüzde 69.97’ye yükseldi. Halkın enflasyonunu ölçen ENAG’a göre ise enflasyon yüzde 150’yi aştı.


Dış politikadaki hayrete düşüren “U” dönüşlerine bir yenisi daha mı geliyor. Erdoğan, ABD başta olmak üzere NATO üyesi ülkelerin desteklediği iki yeni üyelik başvurusuna olumlu bakmadığını açıkladı. Erdoğan’ın vetosunu gündem olduğu sosyal medyada, kullanıcılar yeni “U” dönüşünün tarihi ve nedenini tartıştı.
BOLD – AKP iktidarının dış politikadaki “U” dönüşlerini vatandaş hayretle izliyor. Önce Rusya daha sonra da sırasıyla darbeci Mısır, katil İsrail, 15 Temmuz’un finansörü Birleşik Arap Emirlikleri ve Cemal Kaşıkçı cinayeti faili Suudi Arabistan.
Bu yakıştırmaların sahibi AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, suçladığı ülkeler karşısında tek tek geri atım attı.
NATO’NUN ERDOĞAN İLE İMTİHANI
İkinci Dünya Savaşı sırasında “askeri tarafsızlık” ilan eden Finlandiya, Rusya-Ukrayna savaşının ardından tarihi bir karar aldı.
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının ardından NATO’ya üyelik mesajı veren Finlandiya, süreci resmen başlatacağı açıklaması yaptı. Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, “NATO üyeliği için resmen başvuracağız” dedi.
Türkiye dışında, NATO üyelerinin tamamı başvuru konusunda net.
ABD Başkanı Joe Biden, İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ve Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ile yaptığı görüşmede söz konusu iki ülkenin NATO üyelik sürecine destek vereceğini bildirdi.
İktidar Sözcüsü İbrahim Kalın, üyelik konusunda 2 ülkeye kapıları kapatmadıklarını söylese de AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan İsveç ve Finlandiya’nın ittifaka katılmasını destekleyemeyeceğini açıkladı. Erdoğan, iki kuzey Avrupa ülkesinin birçok terör örgütüne ev sahipliği yaptığını söyledi.
KAFAM KARIŞTI
Erdoğan’ın Kendisine daha önce farklı konuştuğunu söyleyen Niinisto, “Açık olmak gerekirse biraz kafam karıştı çünkü Cumhurbaşkanı Erdoğan’la yaklaşık bir ay önce bir telefon görüşmesi gerçekleştirdim ve benden önce insiyatif aldı ve ‘NATO’ya başvuruyorsunuz ve biz bunu olumlu değerlendireceğiz’ dedi. Kendisine teşekkür ettim ve teşekkürün karşısında çok memnun oldu. Yani anlıyacağınız, kafam biraz karıştı. İki gün önce duyduklarımız farklıydı. Dün yeniden Türkiye’nin üyeliğimize açık olduğunu duyduk fakat hayıra dönüştü ya da olumsuza dönüştü diyelim. Sanırım şu anda net bir yanıta ihtiyacımız var. Erdoğan’la dile getirdiği problemlerle ilgili konuşmaya hazırım” dedi.
U DÖNÜŞÜ NE ZAMAN
Öte yandan Erdoğan’ın çelişkili açıklamaları Türkiye’de de tartışma konusu. En çok merak edilen konu ise Erdoğan’ın veto konusunda ne zaman geri adım atacağı.
Erdoğan’ın Suudi Konsolosluğunun bahçesine gömdüğü itibar ve Nebati skeci


Alparslan Kuytul’un cezaevinden ses kaydı yayınlandı: ‘Ankara’dan özel bir talimat verildi’ dediler


Dolardaki artışın sebebi belli oldu: Merkez Bankası rezervleri eksi 52,2 milyar dolara geriledi


4 aylık hamile Ayşe Karaduran tutuklandı
Öne Çıkanlar
-
BOLD ÖZEL2 days önce
Yeni gelişme: Karabük’te serbest bırakılan 9 kız öğrenciden 5’i tutuklandı
-
Gündem1 day önce
Şanlıurfa’da da kız öğrencilere operasyon: 7 kişi tutuklandı
-
BOLD ÖZEL22 hours önce
Adli Tıp, 4. evre kanser hastası Ahmet Zeki Özkan’ın tahliye talebini yine reddetti
-
Videohaber2 days önce
Sokaklar AKP ağzıyla konuşanlara dar oldu
-
Gündem19 hours önce
Konya’da 20 yıllık AKP’liden Binali Yıldırım’ı şok eden çıkış: Vallahi millet perişan
-
Gündem2 days önce
Adli mahkumların Kovid-19 izni bitiyor: AKP ve MHP ‘2023 affı’ için hazırlık yapıyor
-
Politika2 days önce
Şiir de işe yaramadı: İstifaya direnen Cahit Özkan görevden alındı
-
BOLD ÖZEL13 hours önce
4 aylık hamile Ayşe Karaduran tutuklandı