Uydu görüntüleri üzerinde yapılan bir çalışma, Çin’in Wuhan kentinin hastaneleri çevresindeki araç trafiğinde 2019 yılının Ağustos ayından itibaren görülen belirgin artışın, koronavirüs salgınının aslında çok daha önce başladığına işaret ettiği sonucuna vardı.
BOLD – ABD’deki Harvard Üniversitesi’nden araştırmacılar veri olarak geçen yılın Ağustos ile Aralık ayları arasında Wuhan’daki beş hastanenin çevresindeki araç trafiğini gösteren uydu görüntülerini aldılar.
Araç trafiğinde daha önceki yıllara kıyasla dikkat çekici bir artış olduğu ve bunun o dönemde bölgeden, “öksürük” “ishal” gibi konularda internet üzerinden yapılan aramalardaki artışla da örtüştüğü kaydediliyor.
Çin yetkilileri ise bu araştırmayı “gülünç” diye niteledi ve “yüzeysel” bilgilere dayandığını söyledi.
KASIM AYINDA ÇIKTIĞI DÜŞÜNÜLÜYOR
Çin’de virüsün ilk olarak Kasım ayı civarında ortaya çıktığı düşünülüyor. Yetkililer Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) sebebi belli olmayan bir grup zatürre vakasını bildirdiğinde tarih 31 Aralık 2019’du.
Harvard araştırma ekibinin başkanı Doktor John Brownstein, “Koronavirüs pandemisinin başlangıcı olarak saptanan tarihten epey önce, toplumsal yaşamı belli bir düzeyde etkileyen değişiklikler yaşandığı açık” dedi.
ÇALIŞMA NASIL YAPILDI?
Uzmanlar 2019 Ağustos ve Aralık ayları arasında Wuhan’daki beş hastanenin civarındaki trafik hareketliliğini gösteren ticari uydu görüntülerini incelediler ve bunları 2018 yılının aynı dönemindeki görüntülerle karşılaştırdılar.
Örneğin 2018 yılının Ekim ayında Vuhan’ın en büyük hastanelerinden biri olan Tianyou’nun önünde 171 araç park edilmişken, 2019 yılının aynı tarihinde bu sayının 285’e çıktığını gördüler. Bu, araç sayısında yüzde 67’lik bir artışa tekabül ediyor.
Aynı dönemde Çinlilerin kullandığı internet arama motoru Baidu üzerinden, koronavirüs belirtileri ile özdeşleşen kelimelerle ilgili aramalarda da belirgin bir artış yaşandığı görülüyor.
ÇİN’DEN TEPKİ: GÜLÜNÇ VE YÜZEYSEL
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hua Çunying, Harvard araştırmasının vardığı sonuçları “Bence bu gülünç bir şey. Trafik yoğunluğu gibi yüzeysel gözlemlere dayanarak böylesi sonuçlara varmak inanılmaz gülünç” diye değerlendirdi.
Çin 31 Aralık 2019 günü Dünya Sağlık Örgütü’ne ülkede sebebi anlaşılamayan zatürre vakaları görüldüğünü bildirmişti.
Bundan 9 gün sonra Çin yetkilileri bu zatürre vakalarının çoğunda Sars-CoV-2 adı verilen yeni bir virüsün görüldüğünü açıkladı.