Çinli İnsan Hakları Savunucuları Ağı, Türkiye’ye Pekin yönetimiyle Ankara arasında 2017’de imzalanan Suçluların İadesi Anlaşması’nı onaylamaması çağrısında bulundu. Guardian gazetesi de Türkiye’de yaşayan Uygur Türklerinin anlaşmadan ötürü endişeli olduklarını yazdı.
BOLD – Çinli İnsan Hakları Savunucuları Ağı (CHRD) Sözcüsü Leo Lan, Türkiye’ye çağrı yaptı. Pekin yönetimiyle Ankara arasında 2017’de imzalanan ve Çin’in geçtiğimiz günlerde onayladığı Suçluların İadesi Anlaşması’nı onaylanmamasını istedi.
Sözcü Leo Lan, söz konusu anlaşmanın Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanması halinde Türkiye’de yaşayan Uygurların Çin’e iade edilme riskinin artacağı uyarısında bulundu.
İŞKENCE VE GÖZALTI RİSKİ
Ankara’ya uluslararası geri göndermeme yükümlülüğünü hatırlatan Çinli sözcü, Doğu Türkistanlıların Çin’e iade edilmeleri halinde burada işkence ve gözaltına alınma tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceklerini söyledi.
Leo Lan, Guardian’a verdiği mülakatta, “Çin, belirli kişilerin Çin’e iadesini talep etmek için çok belirsiz (müphem) ve geniş tanımlı ulusal güvenlik suçlamalarını (taktiğini) kullanabilir.” dedi.
“Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Arasında Suçluların İadesi Anlaşması”, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2017’deki Çin ziyareti sırasında imzalandı. Anlaşma, dönemin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ile Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi tarafından imzalandı.
Çin Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi, önceki gün, Çin ile Türkiye arasında 2017’de imzalanan fakat TBMM’nin henüz onaylamadığı Suçluların İadesi Anlaşması’nı oylayarak kabul ettiğini duyurmuştu.
“ÇİN, EKONOMİK BASKI UYGULUYOR”
Çin’in Kovid-19 aşıları dahil Türkiye’deki yatırımlarını ve Ankara’ya ekonomik yardımlarını artırmak için iade anlaşmasını bir pazarlık kozu olarak kullanılabileceği belirtiliyor.
Guardian gazetesi Türkiye basınındaki Çin’den gelmesi beklenen koronavirüs aşılarının bu yüzden geciktiği iddialarına da yer verdi.
Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan Dünya Uygur Kongresi Sözcüsü Dilşat Raşit, bu anlaşmanın Çin’den kaçmış ve henüz Türk vatandaşlığını almamış Uygur Türkleri arasında panik yaratacağını söyledi.
Çin’in Ankara üzerinde anlaşmanın kabul edilmesi için ekonomik bir baskı oluşturduğunu ileri süren Raşit, “Türk hükumetine bu anlaşmanın bir zulüm aracı olarak kullanılmasını önleme çağrısında bulunuyoruz” diyor.
ANLAŞMAYA MUHALEFET VE SOSYAL MEDYADAN TEPKİ
Çin’in Sincan bölgesinde yaşayan bir milyona yakın Uygur Türkü Müslüman, devletin eğitim amaçlı olduğunu savunduğu kamplarda tutuluyor.
Türkiye’de 50 bin civarında Doğu Türkistanlı bulunduğu sanılıyor. Anlaşma Türkiye’de yaşayan Uygur Türklerinde de büyük endişe yarattı.
Çin’in anlaşmayı onaylamasının ardından Türkiye ve dünya genelindeki çok sayıda sosyal medya kullanıcısı UygurlarİadeEdilemez ve UygurlarıİadeEtme etiketiyle tepkilerini dile getirdi.
Anlaşmaya TBMM’deki muhalefet partileri de tepki gösteriyor ve anlaşmanın Uygur Türklerine uygulanan zulmün artmasına yol açacağı belirtiliyor.