Tek sesli medyada kendine yer bulamayan muhalefet, çareyi sosyal medyaya buldu. Muhalefetin kitlelere ulaşmadaki en etkili yöntemi ise çarpıcı videolar oldu.
BOLD ÖZEL – Yeni medya düzeninde kendine yer bulamayan muhalefet sosyal medyanın gücünü keşfetti. Özellikle ana akım medyada sesini duyuramayan muhalefet, videolar ve reklam filmleri ile eskisine kıyasla sosyal medyayı daha etkin bir şekilde kullanmaya başladı.
15 Temmuz’un ardından OHAL sürecinde toplam 204 medya kuruluşu kapatıldı. 25’i tekrar açıldı. Tamamen kapatılan 179 medya kuruluşu arasında 53 gazete, 37 radyo istasyonu, 34 televizyon, 29 yayınevi, 20 dergi ve 6 haber ajansı vardı.
Geçen yıllara rağmen basın üzerindeki iktidar baskısı artarak devam etti. CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba’nın 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü için hazırladığı ‘2020 Basın Özgürlüğü Raporu’na göre sadece geçen yıl 2 bine yakın habere ve 100’den fazla internet sitesine erişim engeli getirildi. Gazete ve dergilerin haberlerine 368 sansür uygulandı.
Ortaya çıkan bu tablo basında yer bulamayan muhalefet partilerini de sosyal medya mecrasına taşıdı. Ancak bu, beraberinde yeni bir rekabeti de getirdi. Daha çok seçmene ulaşmak isteyen siyasi partiler sosyal medya platformlarında, reklam atağına geçti.
‘SÜLÜN OSMAN’A YASAK GETİRDİLER
Saadet Partisi son dönemlerde vizyona koyduğu reklamlarla adından çok söz ettirdi. 31 Mart yerel seçimlerindeki ‘Sülün Osman’ reklamı hala hafızalarda.
Türkiye’nin en ünlü dolandırıcılarından Sülün Osman’ın kısa hikayesinin anlatıldığı reklamı Saadet Partisi, Organize İşler 2 isimli filmin hemen önünde yayına sundu. Sinema salonlarında gösterime giren reklam bir gün sonra yasaklandı.
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, “Hükumet Sülün Osman’dan niye bu kadar çekindi anlamadım. Baskı kurdular, reklam ajanslarına Sülün Osman’ı kaldırttılar” dedi.
Saadet Partisi uygulanan sansüre tepki için Penguenlerin başrolde olduğu bir reklam filmi daha çekti. The Everly Brothers’ın “Bye bye love” (Güle Güle Aşkım) adlı şarkısının kullanılması büyük beğeni aldı. Reklam sosyal medyada da çok konuşuldu.
BEĞENİ TOPLAYAN VİDEOLAR YAYINLAYACAK TELEVİZYON BULAMADI
Saadet Partisi’nin ‘Dikkat Et’ reklamı da yayınlayacak televizyon kanalı bulamadı. Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu sosyal medya hesabından, “Televizyon kanalları cesaret edip yayınlayamadılar. Biz de buradan sizinle paylaşıyoruz. Medyanın gösteremediği cesareti milletimizden bekliyoruz. #OYunaDikkatEt” dedi.
Reklamlarda ise, “Gönülden bağlandıkların dikkat et kapıyı yüzüne kapatmasın!”, “Milyonluk makam araçlarının yükü dikkat et senin sırtına binmesin!”, “Yoluna taş koyanlar dikkat et sana engel olmasın!”, “Kadrolaşma uğruna yapılan liyakatsiz atamaların faturası dikkat et sana kesilmesin!” ifadeleri yer aldı. Sosyal medyanın gündemine düşen reklamlar beğeniyle karşılandı.
31 Mart seçimlerinde Saadet Partisi’nin seçim kampanyası çerçevesinde hazırlanan ‘Rota Oluşturuldu’ ve ‘Hak Yemezler Belediyesi’ isimli radyo reklamları TRT Radyo’da yayından kaldırıldı.
Saadet Partisi’nin ‘Zam an’“ videosu da büyük beğeni aldı.
“ZAMLAR YAĞIYOR SEN NE DERSEN DE…”
Cumhuriyet Halk Partisi, son zamanlar sosyal medya mecrasını daha aktif kullanmaya başladı. Giderek artan zamlara ilgili hazırladığı video çok ilgi topladı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin resmi Twitter hesabında yayınlanan videoyu AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı etiketleyerek paylaştı. 2016 yılından beri yapılan zam haberlerini kolajlayan CHP, “Zamlar yağıyor sen ne dersen de…” yazarak ve #ZameşittirRTE etiketini kullandı.
https://www.youtube.com/watch?v=hMIBvHC0hcM
CHP’nin son yerel seçim kampanyasında “Hepimiz aynı belediye otobüsündeyiz” reklam filmi de dikkatleri çekmişti. Reklamda daha önceki seçimlerde oy tercihlerini farklı partilerden yana kullanan seçmenler bir belediye otobüsünde bir araya geldi. Reklam toplumun birlikte yaşama arzusu, yardımlaşma ve dayanışma örnekleriyle pekiştirildi.
CHP İstanbul İl Başkanlığının, 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı nedeniyle yayınladığı reklam filmi de sosyal medyada büyük beğeni topladı. “Bir Umutla Başlar“ sloganıyla yayınlanan videoda AKP iktidarı döneminde sürekli değişen eğitim sistemleri, YKS tarihinin iki kez değiştirilmesi, artan işsizlik rakamları gibi gençlerin sorunları ön plana çıktı.
İYİ PARTİ‘NİN ADWORDS REKLAMLARI FARK YARATTI
İyi Parti Türkiye‘de bir ilke imza attı. 4 Haziran 2018 günü arama motoruna özgürlük, AKP, boş oda gibi kelimeler yazan kullanıcılar alışılagelmişin dışında Adwords reklamları ile karşılaştı. Google aracılığıyla partinin seçim vaatleri esprili bir dille arama sayfasında kullanıcıların dikkatini çekti.
KANAL D VE CNN TÜRK’TE AMBARGO
İYİ Parti’nin 19 Mayıs dolayısıyla hazırlattığı 30 saniyelik reklam filmi de çok konuşulmuştu. Bandırma vapuru, güvertesinde Atatürk ve Atatürk’ün “Türk medeniyeti atinin ufkundan yeni bir güneş gibi doğacaktır” sözleri yer aldı. Reklam İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in “Hüznümüz de bir, sevincimiz de bir. Dünümüz de bir, yarınımız da bir. Birlikte atıyor yüreklerimiz. Çünkü aynı gemideyiz” sözleriyle sona erdi. İYİ Parti’nin filmi Kanal D ile CNN Türk’te yayınlanmadı.
İYİ Parti’nin unutulmayan hamlelerinden biri de vizyona giren “Star Wars Son Jedi” filmine reklam vermesi oldu. Reklamda Star Wars filminde geçen ‘güç’e atıf yapılarak “Güç İYİ’nin yanında olsun” ifadesi kullanıldı. İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener ve kurmayları “Star Wars Son Jedi“ filmini birlikte izledi.
AKP “HAYDİ Bİ DAHA” DEDİ
AKP kurulduğu ilk yıllarda bu mecrayı çok iyi kullandı. 2011 seçimlerinde Özhan Eren’in “Haydi Bi Daha” şarkısı ve çekilen klibi izleyenleri ekranlara kilitledi. Şarkı yöresel ezgileri ve Türkiye mozaiğini yansıtmasıyla beğeni topladı.
AKP’NİN YASAKLI REKLAMI
30 Mart 2014 yerel seçimleri öncesinde AKP’nin reklamında bayrak ve İstiklal Marşı’nın yer aldığı video da çok konuşuldu. YSK bayrak ve İstiklal Marşı olduğu gerekçesiyle AKP’nin reklam filmini yasakladı. Erdoğan karara “Biz de onu yasaklarız. Yasağa yasak getiririz. Değişik formüller bulunur.” sözleriyle tepki gösterdi.
Başbakan Erdoğan’ın İstiklal Marşı’nı okuduğu bölüm reklamda kalırken, Türk bayrağının yerine üzerinde “Millet Eğilmez Türkiye Yenilmez” sözleri yazılı flama kullanıldı.
DEMİRTAŞ’IN TÜRKÜSÜ
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, 2015 seçimlerinde, Diyarbakır’da stüdyoya girerek seçim türküsü söyledi. Siyasi bir liderin bu sıra dışı videosu sosyal medyada çok paylaşıldı.
HDP’nin 31 Martta yapılan son yerel seçimler için hazırladığı kısa filim hiçbir TV kanalı tarafından yayınlanmadı. Parti, sosyal medya üzerinden kampanya başlatarak, reklam filmine destek çağrısı yaptı. HDP, yayınlamayan reklam filmi için sosyal medya hesapları üzerinden kampanya başlattı. Twitter üzerinden #EldenElePaylaşalım mı? etiketi parti, sosyal medya kullanıcılarına dayanışma çağırısında bulundu: “İşte TV kanallarının hiçbir açıklama yapmadan yayınlamayı kabul etmediği reklam filmimiz. #EldenElePaylaşalım mı? Devam edecek…”
https://www.youtube.com/watch?v=sZvQQJ-Fbmk
Gelecek Partisi ise KHK mağdurları için hazırladığı klipler ile sosyal medyada iyi bir çıkış yakaladı.
https://www.youtube.com/watch?v=6h0xgm6UI1Y
Sosyal medya reklamlarını en az kullanan partilerden biri ise MHP oldu. 24 Haziran seçimlerinde hazırladığı reklam filmi çok tartışıldı. Reklam filminin sonunda Kıbrıs’ın haritada Türkiye bayrağı altında görüntülenmesi özellikle Yunanistan’da tepki çekti.