Türkiye’nin koronavirüs yılı skandallarla dolu. Hibe bekleyen halka IBAN gönderilmesi, satışı yasaklanan maskenin dağıtılamaması, ölüm ve vaka satılarında şeffaflığın yitirilmesi, aracı firmanın aşı vurgunu ve son olarak da kontrollü normalleşmede risk haritası skandalı…İşte koronavirüsün birinci yılında geride kalanlar.
BOLD – AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan dünkü Kabine Toplantısı sonrası koronavirüs kısıtlamaları hakkında açıklamalarda bulundu.
Koronavirüs yasaklarının sona erdiği şehirleri belirleyen haritanın Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndaki toplantının ardından değiştiği ortaya çıktı. Hasta sayısına göre sarı kategoride yer alan Uşak, Diyarbakır, Şanlıurfa gibi şehirler maviye boyandı.
İller, koronavirüs salgınının son durumuna göre renk renk kategorilere ayrıldı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 10 gün önce yaptığı açıklamada Kovid-19 yasaklarının kaldırılacağı illerin risk haritasına göre belirleneceğini açıkladı. Şehirler vaka sayısına göre dört renge ayrıldı. Yüz binde 10’un altında vaka görülen illerin mavi (düşük riskli), yüz binde 11-35 arası vaka olan illerin sarı (orta riskli), yüz binde 36-100 arası vakası bulunan illerin turuncu (yüksek riskli), yüz binde 100’ün üstünde vaka seyri görülen illerin ise kırmızı (yüksek riskli) olarak belirlendi.
İKİ HARİTA BİRBİRİNİ YALANLADI
Ancak Sağlık Bakanlığı’nın 20-26 Şubat haftası ‘İllere Göre Haftalık Vaka Sayısı Haritası’ 100 binde 10’un altında vaka görülen mavi renkli ve düşük riskli il sayısının sadece dört olduğunu gösteriyor. Normalleşmenin başlaması gereken bu iller Mardin, Şırnak, Batman, Hakkari. Yine Sağlık Bakanlığı’nın 20-26 Şubat tarihli ‘İllere Göre Risk Durumu Haritasında’ ise sarı kategoride yer alan 100 binde 20 vakaya kadar olan şehirler de maviye boyandı.
SAKLANAN ÖLÜMLER
Koronavirüs skandalları pandeminin resmen ülkede görülmeye başlandığı Mart 2020’de başladı. Kara Kuvvetleri eski komutanı Aytaş Yalman İran gezisi sonrası, 15.03.2020 tarihinde kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. Yalman’ın ölüm nedeninin koronavirüs olduğu doktor raporuna girdi.
Fakat Sağlık Bakanı Fahretin Koca, koronavirüs kaynaklı ilk ölümün Yalman’ın ölümünden 3 gün sonra gerçekleştiğini duyurdu. 18 Mart 2020 tarihinde Çin temaslı 89 yaşındaki bir eczacının hayatını kaybettiği açıklandı.
Yalman’ın ölümüyle koronavirüsün, açıklanan resmi tarihten çok daha önce Türkiye’ye girdiği ortaya çıktı.
YARDIM BEKLENİRKEN IBAN VERDİ
Salgının Avrupa ve ABD’de de hızla yayılmaya başlandığı tarihlerde, ülkeler birbiri ardına milyarlarca euroluk yardım paketleri açıklamaya başladı. Türkiye’de de hakta aynı beklentiler oluştu. 30 Mart 2020’de canlı yayında vatandaşlara seslenen Erdoğan’ın mali yardım paketi açıklayacağını düşünenler yanıldı. Erdoğan IBAN vererek halktan yardım istedi. Muhalefetten Erdoğan’ın açıklamalarına çok sert tepki geldi.
Sosyal medyada da ‘#ZIRNIKYOK’, ‘#IBAN’ gibi etiketlerle Erdoğan’ın açıklamasına tepki yağdı. Yapılan eleştirilerin büyük çoğunluğu, tüm halkın, iş insanlarının ve diğer tüm kesimlerin Erdoğan’ın açıklayacağı ‘karşılıksız’ yardım paketleri beklentisinde olduğu ancak Erdoğan’ın IBAN numaraları vererek milletten para istediği yönünde yapıldı
MASKE DAĞITIMI
6 Nisan 2020 tarihinde yapılan Kabine Toplantısı sonrası kameraların karşısına geçen Erdoğan: “Kesinlikle parayla maske satışı yasaktır. Salgın bitene kadar tüm vatandaşlarımıza yetecek stoğumuz ve üretim planlamamız var” dedi.
Erdoğan’ın dediği gibi olmadı. Sokağa maskesiz çıkmak yasaklanırken, parasıyla bile maske alamayan vatandaşlar aylarca maske dağıtılmasını bekledi. 7 Mayıs 2020’de maske satışı serbest bırakıldı. Türk Eczacıları Birliği, maskelerin marketler, eczaneler, tıbbi cihaz satışı yapan medikal firmalar ve elektronik ticaret platformları üzerinden 1 lira tavan fiyatıyla satılacağı duyuruldu.
Vatandaşın maske, sağlıkçıların da ekipman sıkıntısı yaşadığı günlerde AKP hükumetinin yurtdışına maske ve ekipman gönderdiği ortaya çıktı. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, 18 Nisan 2020’de yaptığı açıklamada 116 ülkenin Türkiye’den yardım talebinde bulunduğunu ve bunların 44’üne yardım gönderildiğini söyledi.
VAKA SAYILARINDA ŞEFFAFLIK
Pandemi boyunca muhalefet liderleri ve milletvekilleri AKP hükumetini şeffaf olmamakla eleştirdi. CHP’li Murat Emir vaka sayılarının açıklanandan 20 kat fazla olduğunu söyledi. Bu iddialar hükumet ve Sağlık Bakanlığı tarafından yalanlandı.
25 Kasım 2020 tarihinde ise Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, semptomlu ve semptomsuz vaka ayrımını anlatarak, o güne kadar açıklanmayan semptomsuz vaka sayılarının da artık açıklanacağını duyurdu. Böylece 6 binlerde olan vaka sayısı o gün 28 binin üzerinde açıklandı.
ÇELİŞKİLİ ÖLÜM SAYISILARI VE İBB RAKAMLARI
Koronavirüs salgınına bağlı olarak hayatını kaybedenlerin sayısı ile ilgili açıklanan bilgiler de Kasım ayında tekrar tartışma konusu oldu. Sağlık Bakanlığı’nın son bir haftada açıkladığı Kovid-19’a bağlı Türkiye genelinde vefat eden kişilerin sayısı günlük olarak 80-90 arasında değişirken, İBB Mezarlıklar Müdürlüğü’ne “bulaşıcı hastalık” kodu ile bildirilen vefat sayısının ise her gün 130’lar civarında olduğu görüldü.
Gelişmenin ardından İBB de her gün bulaşıcı hastalık kaynaklı ölüm sayılarını paylaşmaya başladı.
TRT MUHABİRİNİN HATIRA POZU YALANLADI
Geçen Kasım ayının sonlarında Erdoğan, Çinli aşı firması Sinovac ile 50 milyon doz aşı üzerinde anlaştıklarını duyurdu. Konuyla ilgili detaylı bilgi veren Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise, aşıların Devlet Malzeme Ofisi (DMO) tarafından direk alınacağını, aracı firma olmadığını söyledi.
TRT muhabirinin Pekin Gümrüğünde bekletilen aşı kolileriyle çektirip sosyal medyada paylaştığı fotoğraf Bakan Koca’yı yalanladı. Kolilerin üzerinde ‘Keymen İlaç’ etiketi olduğu görüldü.
12 MİLYON DOLARLIK VURGUN
CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, aracı firmanın Çin’den bedelsiz aldığı halde 12 milyon dolarlık fatura kestiği 1 milyon doz aşı için TBMM kürsüsünden savcılığı göreve çağırdı.