ABD’ye ait 2 savaş gemisinin, Türk Boğazlarından Karadeniz’e çıkışı için Türkiye’ye diplomatik bildirimde bulunduğu ve gemilerin 4 Mayıs’a kadar Karadeniz’de kalacağı bildirildi.
BOLD – Dışişleri Bakanlığı, Cuma öğle saatlerinde yaptığı açıklamada, ABD’nin iki savaş gemisinin Karadeniz’e geçeceğini doğruladı.
Dışişleri açıklamasında “ABD 2 savaş gemisini Karadeniz’e göndereceğini, 15 gün önce bildirdi. Gemiler 4 Mayıs’a kadar Karadeniz’de kalacak” ifadeleri yer aldı.
Rusya ile Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesinde yaşanan çatışmalar ve artan siyasi gerilim sonrası Amerikan basını Pentagon’un Karadeniz’e savaş gemisini gönderebileceğine dair haberler paylaşmıştı.
ABD Ukrayna’ya desteğini açıktan iletirken, bunun göstergesi olarak savaş gemilerini Karadeniz’e göndereceğini duyurmuştu.
Son dönemlerde gündem konusu olan Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne göre Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkeler savaş gemilerini burada 21 gün tutabilme hakkına sahip.
RUSYA: ABD GEMİLERİ MONTRÖ SÖZLEŞMESİNE UYMALI
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko, Rus haber ajansı İnterfaks’a yaptığı açıklamada, ABD’ye ait iki savaş gemisinin, Türk Boğazlarından Karadeniz’e çıkışı için Türkiye’ye diplomatik bildirimde bulunmasını değerlendirdi.
Bakan Yardımcısı Gruşko, Karadeniz’e girecek ABD gemilerinin, Karadeniz’deki kalış sürelerini sınırlayan Montrö Sözleşmesi’ne bağlı olmaları gerektiğini söyledi.
NATO ülkelerinin Karadeniz’deki faaliyetlerinin son dönemde arttığını savunan Gruşko, “Bu tür faaliyetlerin, Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkelerin gemileri için sınırlamaları ve kalış sürelerini belirleyen Montrö Sözleşmesi hükümlerine sıkı sıkıya bağlı olarak yürütülmesi önemlidir.” dedi.
MONTRÖ SÖZLEŞMESİNİN GETİRDİĞİ KISITLAMALAR?
1936 tarihli Montrö Sözleşmesi hükümleri gereği, ABD’nin savaş gemilerini Karadeniz’e göndermeden 15 gün önce Türkiye’ye bildirimde bulunması gerekiyor.
Ayrıca Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkelerin savaş gemileri Karadeniz’de en fazla 21 gün süre ile kalabiliyor. ABD daha önce bu kural çerçevesinde 2008 Rusya-Gürcistan savaş sırasında gemilerini rotasyona tabii tutmak zorunda kalmıştı.
Karadeniz’e girecek gemiler için tonaj sınırlaması da bulunuyor. Montrö’nün imzalandığı 1936 yılında savaş gemilerinin tonajları çok yüksek olmadığı için tonaj sınırlaması dolayısıyla birçok savaş gemisi Karadeniz’e giremiyor.
Örneğin Türkiye 2008 yılında Gürcistan krizi esnasında insani yardım taşıyan toplam tonajları 140 bin tonu bulan “USN Comfort” ve “USN Mercy” isimli iki hastane gemisinin geçişine sözleşmede yer alan tonaj kısıtlamaları aşıldığı için izin vermemişti.
Ayrıca Karadeniz’e kıyıdaş olmayan bir ülkenin sokacağı donanma, Karadeniz’de en büyük donanmaya sahip ülkenin toplam tonajını geçemiyor.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne göre uçak gemilerinin boğazları kullanması yasak. Ancak Türkiye 1976 yılında KIEV adlı uçak gemisinin ve 1981 yılında Amiral KUZNETSOV uçak gemisinin geçişine NATO Genel Kurulu’nun itirazına rağmen izin verdi. Bu geçişlerde Rusya, gemileri Türkiye’ye farklı gemi türü ile bildirimde bulunmuş, Türkiye de Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ndeki maddeyi ‘bildirim esastır’ kuralı çerçevesinde yorumlayarak Moskova’yı kızdırmak istememişti.
Hamdi Yılmaz’ın Bükreş’te çektiği sıkıntıları bir Allah’ın kulu görmüyor!