Barış görüşmeleri için İstanbul’a ulaşan Rusya ve Ukrayna heyetleri, Dolmabahçe’deki Çalışma Ofisi’nde biraraya geldi. Görüşme öncesi AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülke heyetlerine seslendi. İki taraf arasında Belarus’ta başlayan ve daha sonra video konferans yöntemiyle devam edilen görüşmelerde bugüne kadar sonuç alınamadı. Görüşmelerin sürpriz bir konuğu da var: Rus oligark Roman Abramoviç.
BOLD ANALİZ – 24 Şubat’ta başlayan Rusya’nın Ukrayna saldırısı bir aydan fazla süredir devam ediyor. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile yaptığı görüşmelerde, iki ülke arasındaki barış görüşmelerinin İstanbul’da yapılması karara bağlanmıştı. Her iki ülkenin heyetleri de dün İstanbul’a geldi.
Kaldıkları otellerden sabah saatlerinde ayrılan Rus ve Ukrayna müzakere ekibi, görüşmelerin yapılacağı Dolmabahçe’de Çalışma Ofisi’ne geçti. Ukrayna heyetine Savunma Bakanı Oleksii Reznikov ve Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Mihaylo Podolyak, Rus ekibine ise eski Kültür Bakanı Vladimir Medinsky liderlik ediyor.
Ukrayna ile Rusya Dışişleri Bakanları, savaşın başlamasının ardından ilk kez Türkiye’nin ev sahipliğinde yapılan Antalya Diplomasi Forumu’nda bir araya gelmişti. İstanbul’daki görüşme, 10 Mart’ta dışişleri bakanları arasında yapılan sert toplantıdan bu yana ilk yüz yüze görüşme olacak.
İstanbul’daki görüşmelerin yarın sona ermesi bekleniyor.
ERDOĞAN, İKİ ÜLKE HEYETLERİNE SESLENDİ
Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde gerçekleştirilecek barış görüşmeleri öncesi AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülke heyetlerine seslendi.
Her iki tarafın da hakkını, hukukunu koruyan adil bir tutum sergilediklerini belirten Erdoğan,
“Adil bir barışın kaybedeni olmayacağına inanıyoruz. Çatışmanın uzaması hiç kimsenin yararına değildir. Bu trajediyi durdurmak tarafların elindedir. Artık görüşmelerden somut sonuçların alınması gereken bir döneme girdiğimizi düşünüyoruz… Her iki ülkenin meşru kaygılarını giderecek, uluslararası toplumun muteber kabul edeceği bir çözüme ulaşılması mümkündür.” dedi.
Erdoğan, Türkiye’nin görüşmelerde arabuluculuk rolü olmadığını hatırlattı, “Ancak sizler talep ettiğiniz sürece kolaylaştırıcı imkanları sağlamaya devam edeceğiz.” dedi.
GÖRÜŞMELERE ABRAMOVİÇ DE KATILIYOR
Chelsea Futbol Kulübü’nün sahibi Rus milyarder Roman Abromaviç, Rusya ve Ukrayna heyetlerinin İstanbul’da bu sabah başlayan görüşmelerinde salonda görüldü.
Rus Sputnik haber sitesi, masada Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın yanında görülen Abramoviç’in Erdoğan ile ayakta sohbet ederken bir fotoğrafını da paylaştı.
Kalın’ın İstanbul’da Ukrayna heyetinin kaldığı otelde Abramoviç ve Ukraynalılar arasında bağlantı kurarak görüşme koordine ettiği biliniyor.
Heyetlerin oturduğu ana masada yer almayan Abramoviç, daha önce de Ukrayna heyetiyle birlikte Belarus’taki görüşmelerde görülmüş ve heyetteki bazı kişilerle birlikte zehirlendiği iddia edilmişti.
Abramoviç’in müzakerelerde resmen yer aldığına dair bir açıklama ise yapılmadı.
MASADA NELER VAR?
Görüşmelerde ateşkes, Ukrayna’nın tarafsızlığı, güvenlik garantileri ve Donbas bölgesinin statüsü ile Kırım’ın durumu öne çıkan başlıklar.
Kiev, Ukrayna’daki Rus birliklerinin derhal geri çekilmesini ve güvenlik garantileri istiyor. Moskova ise Ukrayna’nın NATO üyeliğinden vazgeçmesini ve Ukrayna’nın doğusunda Rus kökenlilerin çoğunlukta olduğu Donbas bölgesindeki Luhansk ve Donetsk ‘halk cumhuriyetlerinin’ bağımsızlığını tanımasını talep ediyor.
Görüşmedeki diğer zorlu konularından birisi ise Rusya’nın ilhak ettiği Kırım’ın statüsü olması bekleniyor. Rusya, 2014’te ilhak ettiği Kırım’ın da Rusya toprağı olarak tanınmasında ısrarcı. Kırım, Rus ilhakına rağmen uluslararası toplumca Ukrayna toprağı olarak kabul ediliyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Pazar günü Rus medyasından gazetecilere yaptığı açıklamada, tarafsızlık statüsünü ve Donbas bölgesinde olası bir uzlaşıyı değerlendirmeye hazır olduklarını duyurdu. Buna karşın Ukrayna’nın önceliğinin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü sağlamak olacağını belirtti. Zelenski, soruna çözümün Rusya lideri ile biraraya gelmesi durumunda çözülebileceğini ifade etti.
Zelenski’nin açıklamalarına yanıt veren Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ise liderler arasındaki olası bir görüşmenin ancak iki tarafın bazı kilit konularda yakınlaşma sağladıktan sonra gerçekleşebileceğini belirtti. Lavrov, Putin ile Zelenski arasında bu aralar yapılacak bir toplantının amaca hizmet etmek yerine zarar verebileceğini, “ters etki yapabileceğini” söyledi.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov da görüşmelerde şu ana kadar önemli bir ilerleme sağlanmadığını söyledi.
KULEBA: ÖNCELİKLİ HEDEF İNSANİ DURUMUN İYİLEŞMESİ
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba ise Ukrayna ile Rusya arasında İstanbul’da yapılacak müzakerelerde Ukrayna’nın hedefinin en azından Mariupol gibi Rus ablukası altındaki kentlerde insani durumu iyileştirmek olduğunu söyledi.
Kuleba, Ukrayna’da bir televizyon kanalına yaptığı açıklamada, “Asgari düzeydeki program insani konular olacak, azami düzeydeki program ise ateşkes anlaşması olurdu” dedi. Kuleba açıklamasında, görüşmelerin başarıya ulaşacağı konusunda ise kuşkuları olduğuna işaret etti.
FT: RUSYA, UKRAYNA’NIN NAZİLERDEN ARINDIRILMASI VE SİLAHSIZLANMA TALEPLERİNDEN VAZGEÇTİ
İngiliz Financial Times gazetesi, Rusya’nın bugün İstanbul’da devam edecek Ukrayna ile müzakerelerde, ülkenin “Nazilerden arındırılması” talebinden vazgeçtiğini ve askeri bir ittifaka girmemesi halinde AB üyesi olabilmesine izin vermeye hazırlandığını yazdı.
Gazete, görüşmeler hakkında bilgi sahibi dört kişiye dayandırdığı haberinde, Moskova ve Kiev’in çatışmaların durdurulmasını görüştüğünü ve olası bir anlaşmanın parçası olarak, Ukrayna’nın güvenlik garantileri ve potansiyel AB üyeliği karşılığında NATO üyesi olma isteğinden vazgeçmesinin gündemde olduğunu belirtti.
Anlaşma henüz sonuçlandırılmadığı için adının açıklanmasını istemeyen yetkililerin verdiği bilgilere göre, taslak ateşkes anlaşması metninde, Rusya’nın başta dile getirdiği üç ana ana talep olan “Nazilerden arındırılma” ve “Silahsızlanma” ve “Ukrayna’da Rusça için yasal koruma” yer almıyor.
Rusya, Ukrayna’daki milliyetçi yönetimi ‘Nazi’ yönetimi olarak adlandırıyor.
ABD: PUTİN İSTEKLİ DEĞİL
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkiliyse Putin’in şu an herhangi bir uzlaşı eğiliminde olmadığını savundu. Reuters’a konuşan ABD’li yetkili, isminin açıklanmaması kaydıyla yaptığı açıklamada, “Gördüğüm tek şey, şu aşamada uzlaşmaya istekli olmadığı” ifadesini kullandı.
Rusya ve Ukrayna barış görüşmelerine İstanbul’da devam ediyor: Abramoviç de masada