Paris Temyiz Mahkemesi, Fransız çimento şirketi Lafarge’ın Suriye iç savaşı sırasında IŞİD’e rüşvet ödediği iddiasıyla açılan davada önemli bir karar verdi. Temyiz Mahkemesi, Lafarge’ın İŞID’in işlediği insanlığa karşı suçlarda suç ortaklığı suçlamasını onayladı.
BOLD – Fransız çimento devi Lafarge’ın iç savaşın devam ettiği Suriye’de 2012 -2014 yılları arasında terör örgütü IŞİD’e ödediği rüşvet Fransa’da Paris Temyiz Mahkemesi tarafından da onaylandı.
Dört yıl önce, Lafarge ve birkaç eski yönetici ve çalışanı, insanlığa karşı suçlara iştirak ve bir terör örgütünü finanse etmekle suçlandı.
İddianamelere göre Lafarge, başta Suriye’de bir çimento fabrikası işleten yan kuruluşu aracılığıyla, ülkeyi kasıp kavuran iç savaş sırasında IŞİD ve diğer silahlı gruplara milyonlarca dolarlık ödemeler yaptı ve onlarla hammadde ticareti yaptı.
Lafarge, ne Fransız ana şirketin ne de yöneticilerinin Suriye’deki yan kuruluşun eylemlerinden sorumlu tutulamayacağını ve fonların IŞİD’in suçlarını desteklemek amacıyla değil, ticari bir faaliyet sürdürmek amacıyla ödendiğini öne sürerek iddianamelere itiraz etti.
EZİDİ KADINLARIN İTİRAZI SONUÇ VERDİ
Paris Temyiz Mahkemesi, başlangıçta bu argümanı kabul etti ve Kasım 2019’da insanlığa karşı suçlarda terörizmin finansmanı suçlamasını onaylarken, suç ortaklığı iddiasını reddetti. Davaya müdahil olarak katılan Ezidi mağdurlar ve diğer müdahil taraflar bu karara itiraz ettiler.
7 Eylül 2021’de Fransız Yüksek Mahkemesi, insanlığa karşı suç suçlamalarının iptalini bozarak ve çalışanların hayatını tehlikeye atma ve terörü finanse etme suçlamalarını onaylayarak ceza yargılamasının önünü açtı.
Yüksek Mahkeme, soruşturma yargıçlarının, Lafarge’ın haftalık toplantılarının tutanakları da dahil olmak üzere, Lafarge’ın IŞİD’e destek verdiğini ve bu terörist grubun suç niteliğine ilişkin “kesin bilgiye” sahip olduğunu gösteren yeterli ciddi ve destekleyici kanıtlara sahip olduğuna karar verdi. Yargıtay ayrıca, suç ortağının ticari bir faaliyette bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, ‘amacı münhasıran suç olan bir örgüte bilerek birkaç milyon dolar ödemenin, suç örgütü tarafından işlenen suçlara iştirak etmek için yeterli olduğunu’ tespit etti. Yargıtay, olayları ve suçlamaları bu temelde yeniden değerlendirebilmesi için konuyu Temyiz Mahkemesi’ne geri gönderdi.
LAFARGE 15,5 MİLYON ABD DOLARI ÖDEME YAPMIŞ
18 Mayıs 2022’de Temyiz Mahkemesi, Lafarge’ın Suriye’deki insanlığa karşı suçlara iştirak ve çalışanlarının hayatlarını tehlikeye atma suçlamalarını onayladı.
Mahkeme kararında, IŞİD’in Suriye’de “Ezidilerin var olma hakkını inkar ettiği ve ortak bir plana göre imhalarını haklı çıkardığı” dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar işlediğinin altını çizdi. Mahkeme delilleri inceledikten sonra, Suriye’deki yan kuruluşu LCS’nin yüzde 98,67’sine sahip olan Lafarge’ın sadece IŞİD’den hammadde satın almakla kalmadığı, aynı zamanda aralarında IŞİD’in de bulunduğu yerel silahlı gruplara aylık toplam “15,5 milyon ABD doları” tutarında ödeme yaptığı sonucuna vardığına dikkat çekti.
Kararda, “IŞİD’in eylemlerinin insanlığa karşı suç teşkil edebileceğini bildirmesine rağmen, LCS’den tesisi kapatmasını isteyerek faaliyetlerine son verebilecek olan Lafarge, bunun yerine bu faaliyeti sürdürmeye karar verdi.” ifadeleri dikkat çekti.
Paris Temyiz Mahkemesi, kararında Lafarge’ın bu insanlığa karşı işlenen suçlara bir suç ortağı olarak katıldığına dair ciddi ve doğrulayıcı kanıtlar bulunduğuna hükmetti. Şirketin IŞİD’i finanse ederek aslında grubun suçlarına yardım ettiğini ve işlediği suçları kolaylaştığını ifade etti. Kararda, Lafarge’ın IŞİD’in insanlığa karşı suçlarında suç ortaklığı iddiasıyla ilgili soruşturmaların ve diğer suçlamaların soruşturulabileceğine vurgu yapıldı.
Küresel Ezidi Hukuk Savunuculuk Direktörü Natia Navrouzov , kararla ilgili şunları söyledi: “Yargıtay’ın bu kararı, IŞİD’in sadece terör örgütüne katılıp en ağır suçları işleyen bir grup insandan ibaret olmadığını bir kez daha gösteriyor. Aynı zamanda, bu suçları mümkün kılan ve uluslararası suçlar için cezasızlık boşluğu olmamasını sağlamak için sorumlu tutulması gereken bütün bir sistemle ilgilidir.”
Fransız Yargıtayı, Lafarge adlı Fransız çokuluslu şirketinin, IŞİD'in işlediği insanlığa karşı suçlara iştirak etmekten sorumlu tutulmasına ilişkin verilen kararı onadı. https://t.co/ZGj1WU0VCX
— 10 Ekim Ankara Katliamı Davası (@10EkimDavasi) May 24, 2022
NOBEL ÖDÜLLÜ EZİDİ NADİA MURAD’IN YORUMU
IŞİD’in elindeki köleleştirme ve işkenceden kurtulan Nobel Barış Ödüllü Nadia Murad ise şunları söyledi:
“Hiç kimse – teröristler, hükümetler veya şirketler – soykırım ve cinsel şiddete olanak sağladığı için cezasız kalmamalıdır. Fransa mahkemeleri şimdi Lafarge ve yöneticilerinin insanlığa karşı suçlara iştirakten yargılanabilecekleri konusunda hemfikir. Failleri sorumlu tutmak ve hayatta kalanlara tazminat sağlamak için adaleti görmeli ve mahkemeler aracılığıyla çalışmaya devam etmeliyiz”.
AVUKAT AMAL COLOONEY
Yazda’yı da temsil eden İngiliz avukat ve mağdurların avukatı Amal Clooney ise “Bu, Fransız mahkemelerinin, kimsenin hukukun üstünde olmadığını ve insanlığa karşı suçlara ortak olan herkesin hesap verebileceğini ve hesap vermesi gerektiğini gösteren bir başka dönüm noktası kararıdır” dedi.
14 insan hakları örgütünden toplu korona ölümlerine karşı acil çağrı
