BOLD – AİHM, 15 Temmuz sonrası ihraç edilen ve tutuklanan 82 hâkim-savcının daha ‘özgürlük ve güvenlik hakkının’ ihlal edildiğine hükmetti. Bu kararla birlikte, haklarında ihlal kararı verilen yargı mensubu sayısı 959’a yükseldi.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, usuli güvencelere aykırı şekilde ve makul bir şüphe olmadan 82 hâkim-savcının daha ‘özgürlük ve güvenlik hakkının’ ihlaline hükmetti. Türkiye’yi her bir başvurucuya 5 bin Euro tazminat ödemeye mahkum etti. Kararda ByLock uygulamasının da da tutuklama için ‘makul bir şüphe olmadığı’ özellikle vurgulandı.
AİHM DOSYALARI BİRLEŞTİRİYOR
TR724’ten İlker Doğan’ın aktardığına göre, kararı değerlendiren insan hakları hukukçusu Dr. Gökhan Güneş, AİHM’nin ayrı ayrı yapılan başvuruları ‘birleştirdiğine’ dikkat çekti.
AİHM'DEN İHLAL KARARLARI GELMEYE DEVAM EDİYOR!
1. AİHM,usuli güvencelere aykırı şekilde ve makul bir şüphe olmadan 82 hakim-savcının daha "özgürlük ve güvenlik hakkının" ihlaline hükmetti. Bu kararla birlikte,haklarında ihlal kararı verilen yargı mensubu sayısı 959 yükseldi.
— Dr. Gökhan Güneş (@drgokhangunes) December 13, 2022
Buna göre; kararın girişinde, “Mevcut başvurular esas olarak, başvuranların 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin ardından, Türk makamları tarafından ‘F…/ Paralel Devlet Yapılanması’ olarak tanımlanan bir örgüte üye oldukları şüphesiyle gözaltına alınmalarına ve tutuklanmalarına ilişkindir.” deniliyor. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 16 Temmuz 2016 tarihinde yargıda F…/PDY üyesi olduğundan şüphelenilen kişiler hakkında ceza soruşturması başlattığı hatırlatılıyor. Başvuranların da bu kapsamda çeşitli tarihlerde tutuklandığı belirtiliyor. “Tutuklama kararlarında açık bir ifade yer almamakla birlikte, dosyalardaki bilgi ve belgelerden bazı başvurucuların tutukluluk hallerinden önce hakimlik ve savcılık görevlerinden uzaklaştırıldıkları veya yetkilerinin kaldırıldığı anlaşılmaktadır.” denilen kararda, başvuranların tutuklama kararına karşı ileri sürdükleri itirazların, bir suç işlediğine dair makul şüphe bulunmadığına yönelik beyanların Anayasa Mahkemesi tarafından reddedildiği kaydediliyor.
BYLOCK DAHİL HİÇ BİR TUTUKLAMA GEREKÇESİ ‘MAKUL’ DEĞİL
Kararda Türk yargısının tutuklama kararlarının ‘muğlak ve genel ifadeler’ olduğu, başvuranların tutukluluğunun dayandığı varsayılan şüphenin ‘makullüğünü’ haklı çıkarmak için yeterli delil olmadığı aktarılıyor. AİHM kararında, “Tutuklama kararlarının, başvuranların adli görevden uzaklaştırılmalarını veya ByLock mesajlaşma sistemini kullandıkları iddiasını dikkate almış olabileceği ölçüde mahkeme, bu gerekçelerden hiçbirinin ‘makul’ teşkil edecek nitelikte olmadığına halihazırda karar verdiğini kaydeder. Mahkeme ayrıca, bazı başvuranlarla ilgili olarak, Hükümet’in söz konusu tedbirleri gerekçelendiren tanık ifadelerinin varlığına atıfta bulunduğunu not eder. Bununla birlikte, dava dosyalarında, söz konusu tarihte ilgili başvuranlar aleyhinde makul bir şüpheye yol açabilecek somut ve belirli olgulara atıfta bulunan hiçbir ifade bulunmadığını gözlemlemektedir.” deniliyor.
15 TEMMUZ’DAN HEMEN SONRA AÇIĞA ALINDILAR
AİHM, ‘makul şüphe’ üzerinde özellikle durduğu kararında, hükümetin de bu konuda yeterli ve tutuklamayı haklı çıkaracak tatmin edici belge, delil sunamadığı aktarılıyor. Kararda, şunlar vurgulandı: “Mahkeme şu sonuca varmıştır: tutukluluğu gerekçelendiren bir şüphenin ‘makullüğüne’ ilişkin 5 § 1 (c) maddesinin gerekliliklerinin yerine getirilmediği, (…) ayrıca, başvuranların darbe girişiminden kısa bir süre sonra tutuklanmış olmalarının, hiç şüphesiz tamamen değerlendirilmesi gereken bağlamsal bir faktör olduğunu düşünmektedir. Sözleşme’nin 5. maddesinin mevcut davada yorumlanması ve uygulanması dikkate alındığında, söz konusu tedbirin kesinlikle durumun zaruretleri tarafından gerekli kılındığı söylenemez. Bu nedenle, Sözleşme’nin 5 § 1 maddesinin ihlal edildiği sonucuna varmaktadır.”
50000 EURO TAZMİNATA HÜKMETTİ
Oybirliğiyle ‘ihlal kararı’ veren AİHM, her bir başvurucuya yasal faiziyle birlikte 5 bin euro ödemeye mahkum etti.