BOLD – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ekonomistleri son dönemde sayıları artan konkordato taleplerini inceledi. Araştırmada konkordato talebinde bulunan firmaların genel borçluluk seviyeleri diğer firmalara kıyasla daha yüksek, likidite oranları ise daha düşük çıktı.
BORÇLULUK UZUN ZAMANDIR DEVAM EDİYOR
TCMB ekonomistleri Halil İbrahim Aydın, Kadir Gürci ve Ünal Seven tarafından kaleme alınan yazı Merkezin Güncesi’nde yayımlandı. Ekonomistler şirketlerin likit rezevleri ve borçluluk oranlarına dikkat çekti. Ayrıca bu şirketlerin parasal sıkılaşmanın başladığı Haziran 2023 öncesinde de zorlandığı belirtildi.
ÖDEME KOLAYLIĞI İÇİN KONKORDATO TALEBİNDE BULUNULUYOR
TCMB ekonomistleri tarafından kaleme alınan yazı şöyle:
“Finansal stres altındaki firmalar faaliyetlerine devam ederken ödeme kolaylığı elde etmek amacıyla konkordato talebinde bulunabiliyor. İcra ve İflas Kanunu’nda yer alan konkordato hükümleri ile borçlunun borcunun uzatılması, borcundan indirim yapılması veya muhtemel bir iflastan kurtulması amaçlanıyor.
DİĞER FİRMALARA GÖRE DAHA BORÇLULAR
Firmaların borçluluğu, borç ödeme kapasiteleri ve likidite durumları konkordato süreçlerinde belirleyici oluyor. Yazıda, 2024 yılında konkordato talebinde bulunan ve geçici mühlet verilen tüzel firmaların çeşitli finansal göstergeleri diğer firmalar ile kıyaslanıyor. Konkordato firmalarının genel borçluluk seviyesinin diğer firmalara kıyasla daha yüksek, likidite seviyelerinin ise belirgin şekilde daha düşük olduğu görülüyor. Bu firmaların ticari borçlarının toplam varlıklara oranı yüzde 36 iken, bu oranın diğer firmalarda yüzde 11 seviyesinde olduğu görülüyor. Benzer şekilde konkordato firmalarının hazır değer olarak adlandırılan kasa ve banka hesaplarının kısa vadeli yükümlülüklerine oranının medyanı yaklaşık yüzde 2 iken bu oran diğer firmalar için yüzde 8 civarında.
DÜŞÜK LİKİDİTEYE SAHİPLER
Konkordato talebinde bulunan firmaların konkordato talebinde bulunmadan önceki dönemde yüksek borçluluğa ve düşük likiditeye sahip olması finansal koşulların sıkılaştığı dönemlerde dikkatleri bu firmalara çekiyor. Likidite şoklarıyla karşılaşan firmaların, özellikle beklenmedik şoklarla karşılaştığında ve borçlanma kapasitelerine yakın olduklarında, ticari kredilerde temerrüde düşme olasılıklarının daha yüksek olduğu biliniyor. Firmaların konkordato sürecine girmeden önce temerrüde yakınlığını anlamak amacıyla 2024 yılında konkordato talebinde bulunan firmaların 2023 yılının ilk altı ayına ilişkin çeşitli risk göstergeleri inceleniyor. Bulgular, son dönemde konkordato talebinde bulunan firmaların parasal sıkılaştırma öncesinde de finansal sorunlarının olduğuna işaret ediyor. 2024 yılında konkordato ilan eden firmaların parasal sıkılaştırmanın başladığı 2023 yılı haziran ayı itibarıyla yüzde 41’inin temerrüt halinde, yüzde 61’inin yüksek borçlu, yüzde 26’sının da düşük likiditeye sahip olduğu görülüyor.