BOLD-Özkan Yazar
1990’lı yıllarda Türkiye’de, özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, özel harekat polislerinin adı çok sayıda yargısız infaz ve işkence olayına karışmıştı. Uyuşturucu ticareti ve cinayetlerle de anılan bu polislerin insan hakları ihlalleri raporlanmış ve birçok olay soruşturma konusu olmuştu.
ÖZEL HAREKATÇILAR BENZİN İSTASYONU ÇALIŞANINI DÖVDÜ
Çankırı’da ise bir benzin istasyonunda çalışan bir kişinin, üniformalı özel harekat polislerinin saldırısına uğraması Türkiye 90’lı yıllara mı dönüyor sorunu akıllara getirdi. Benzin istasyonunda terör estiren polisler bir çalışanı tekme ve tokat dövdü. Görüntüler Doğu ve Güneydoğu Anadolu‘da vatandaşa işkence ve yargısız infaz yapan özel harekat polislerini hatırladı.
Edilen bilgiye göre, Çankırı’da özel harekat polisleri ile akaryakıt istasyonu çalışanı C. A. C. arasında çıkan tartışma,, polisin tekmeli tokatlı saldırısı ile sona erdi. Güvenlik kamerasına yansıyan saldırıda bir polislerin, istasyon çalışanı C.A.C.’yi yerde tekmelediği ve yumrukladığı görüldü.
Olay, 3 Ekim Perşembe günü saat 09.15 sıralarında il merkezindeki bir akaryakıt istasyonunda meydana geldi. Özel harekat polisleri ile akaryakıt istasyonu çalışanı C.A.C‘ya yumruk ve tekmelerle saldırdı
📌Çankırı'da yaşandı: Sivil, özel harekat, asayiş…
1⃣Benzin istasyonuna gelen sivil polisle işyeri çalışanı arasında kavga çıktı.
2⃣Benzinlikten ayrılan sivil polis, özel harekatçılarla geri döndü.
3⃣Özel harekatçılar, sivil polisin gösterdiği adamı yere yatırıp tekmeledi.… pic.twitter.com/aoFsUQJUmI— BOLD (@BOLDmedya) October 4, 2024
İşyerindeki güvenlik kamerası tarafından kaydedilen kavgada bir özel harekat polisinin, C.A.C.’yi yerde tekmelediği ve sürükleyerek kapıdan çıkarmaya çalıştığı görüldü. , Valilikten yapılan açıklamada olaya karışan kişiler hakkında adli ve idari soruşturma başlatıldığı belirtildi.
İŞTE ÖZEL HAREKAT POLİSLERİNİN KARIŞTIĞI BAZI SUÇLAR
Türkiye’de son bir yılda özel harekat polislerinin adının karıştığı bazı şiddet olayları ve suç iddiaları şunlardır:
- Diyarbakır – Silvan Olayı (2023): Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde yapılan bir operasyonda, özel harekat polislerinin bir eve baskın düzenlerken orantısız güç kullandı. Operasyon sırasında evde yaşayan bazı kişilerin darp edildiği, gözaltına alınanlara fiziksel şiddet uygulandı soruşturma konusu oldu.
- Mardin – Kızıltepe Olayı (2023): Kızıltepe’de bir trafik kontrol noktasında, durdurulan bir sürücüyle yaşanan tartışma sonrasında, özel harekat polislerinin sürücüye fiziksel müdahalede bulunduğu görüntüler sosyal medyada yayıldı. Olay, kamuoyunda tepki topladı ve yetkililerce soruşturma başlatıldı.
- Van – Bahçesaray Olayı (2023): Van’ın Bahçesaray ilçesinde düzenlenen bir terör operasyonunda, yakalanan şüphelilere işkence ve kötü muamele yapıldığı iddiaları gündeme geldi. Özellikle özel harekat polislerinin şüphelilere işkence uyguladığı yönündeki haberler, insan hakları savunucuları tarafından eleştirildi.
- İstanbul – Maltepe Olayı (2024): İstanbul Maltepe’de bir vatandaşın özel harekat polisleri tarafından gözaltına alınırken darp edildi. Gözaltı sırasında orantısız güç kullanıldığına dair sosyal medyada paylaşılan videolarla geniş yankı uyandırdı.
- Şırnak – Cizre Olayı (2024): Şırnak’ın Cizre ilçesinde, uyuşturucu operasyonu sırasında gözaltına alınan bir şüpheliye özel harekat polislerinin kötü muamelede bulundu. Şüphelinin ailesi, gözaltı işlemi sırasında fiziksel şiddet uygulandığını öne sürdü ve olay hakkında soruşturma başlatıldı.
1990’LI YILLARDA POLİS ÖZEL HAREKATIN KARIŞTIĞI SUÇLAR
1990’lı yıllarda Tansu Çillerin başbakan Mehmet Ağar’ın Emniyet Genel Müdürü olduğu Türkiye’de özel harekat polislerinin adının karıştığı bazı suçlar, fiziksel şiddet ve işkence olayları, özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yoğun bir şekilde gündeme gelmişti. Bu dönem, PKK ile devlet güvenlik güçleri arasında yoğun çatışmaların yaşandığı bir zaman dilimiydi ve bazı insan hakları ihlalleri raporlanmıştı. İşte bu dönemde özel harekat polislerinin karıştığı bazı olaylar:
- Cizre, Şırnak – 1993: Cizre’de, özel harekat polislerinin ev baskınları sırasında köylülere işkence yaptığı ve toplu gözaltılar sırasında ağır şiddet uyguladığı ortaya çıkmıştı. İnsan hakları örgütleri, Cizre’deki bu olaylarda birçok insanın kötü muamele gördüğünü ve bazı kişilerin kaybolduğunu rapor etmişti.
- Lice, Diyarbakır – 1993: Lice ilçesinde düzenlenen bir operasyon sırasında, köylerde yaşayan sivillere yönelik şiddet ve işkence gündeme gelmişti. Lice’nin büyük bir bölümü operasyonlar sırasında zarar görmüş, köylüler ise özel harekat polisleri tarafından evlerinden zorla çıkarılarak işkenceye maruz kaldıklarını belirtmişti.
- Kulp, Diyarbakır – 1994: Kulp ilçesinde bir grup köylünün kaçırılması ve bu köylülerden bir kısmının “faili meçhul” şekilde kaybolması olayı, o dönemde özel harekat polislerinin adının karıştığı önemli olaylardan biridir. Özel harekat birimlerinin, gözaltında kaybolan kişilere işkence yaptığı ve köylülerin zorla kaybedildiği ortaya atılmıştı.
- Silopi, Şırnak – 1995: Silopi’de yapılan operasyonlarda, gözaltına alınan bazı kişilere özel harekat polisleri tarafından fiziksel şiddet uygulandığı ve kötü muamelede bulunulduğu belirlenmişti. Bu operasyonlar sırasında bazı köyler boşaltılmış, köylüler şiddete maruz kalmıştı.
- Batman – 1996: Batman’da düzenlenen operasyonlarda özel harekat polislerinin köylere düzenlediği baskınlar sırasında sivillere yönelik işkence ve kötü muamelede bulunduğu ortaya çıkmıştı. İnsan hakları örgütleri, bu operasyonlar sırasında birçok köylünün yasa dışı bir şekilde gözaltına alındığını ve işkence gördüğünü bildirmişti.
- Gözaltında Kayıplar – 1990’lar Genel: 1990’lı yıllar boyunca, Türkiye’nin doğu ve güneydoğusundaki pek çok olayda özel harekat polislerinin adı, gözaltında kaybolan kişilerle birlikte anıldı. Gözaltına alınan kişilerin işkenceye uğradığı, zorla kaybedildiği veya öldürüldüğü yönündeki tespitler, bu dönemin en sık tartışılan konularından biri oldu.
Bu olaylar, 1990’lı yıllarda Türkiye’de insan hakları ihlalleri konusunda polis ve askerlere yoğun eleştirilerin yapıldığı bir döneme denk gelmektedir. Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde çatışmaların yoğun yaşandığı bu yıllarda, güvenlik güçlerinin uyguladığı İnsan haklarına aykırı yöntemler sıklıkla ulusal ve uluslararası insan hakları örgütlerinin raporlarına konu olmuştur.