İsminin açıklanmasını istemeyen 4 bankacı, Bloomberg’e yaptığı değerlendirmede, “yabancı yatırımcıların karşı taraf bulmakta zorlandığı için TL ile işlem yapamaz olduğunu” söyledi.
Londra’daki swap piyasasında Türk Lirası’nın gecelik faizinin yüksekliğine dikkat çekilen haberde şu ifadeler yer aldı:
“JP Morgan dahil pek çok bankanın yatırımcılara TL satma çağrısı sonrası bir haftadır Türkiye’deki holdinglerden çekilmeye çalışıyordu. Yatırımcılar, Türk bankaları üzerindeki likidite baskısı nedeniyle Türkiye’den çıkmak isteyenlerin kapana kısıldığını söylüyor.”
Cuma günü TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı sonrası Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), ABD merkezli uluslararası yatırım bankası JP Morgan hakkında inceleme başlatmıştı.
Tayyip Erdoğan, “Dövizle ilgili provokatif eylemler içine girenler çok ağır bedel ödeyecek” diye konuşmuştu.
Haberde, BDDK’nın Türk Lirası’nda yaşanan hızlı değer kaybının ve oynaklığın önüne geçmek için bankaların swap işlemlerini kısıtlamış olmasının da yatırımcıyı zora soktuğu vurgulandı. BDDK, bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptığı bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan para swaplarının ve swap benzeri işlemlerinin, bankaların yasal özkaynaklarının yüzde 25’ini geçemeyeceğini açıklamıştı.
Geçen hafta yüzde 22 seviyesinde seyreden swap faiz oranı son iki gün içinde 10 kattan fazla artarak, 2001’deki ekonomik krizden beri en yüksek seviyesine geldi. Nisan 2001’de aynı oran yüzde 71’di.
Bloomberg’e göre, bu gelişmeler sonrası Dolar/TL kurunun 5,41 seviyesine gerilediği ve dövizin bu hafta yüzde 6 değer kazandığı düşünülürse, “Şu ana kadar işler yolunda görünüyor”.
Londra’daki Manulife Asset Management şirketinden analist Richard Segal, gelişmeleri şöyle yorumluyor:
“Türkiye geçen yaz yaşananlardan (TL’nin ani değer kaybı) dersini aldı ve bir kez daha işlerin kontrolden çıkmasına izin vermeyecek.”
Kapana kısılmış yatırımcıların çoğu son aylarda TL’nin hayranıydı.
Geçtiğimiz eylül ayında Merkez Bankası’nın faizleri yüzde 24’e yükseltmesinin ardından yabancı fon yöneticileri arasında lira favori oldu. Ve para biriminin güçlenmeye devam edeceğine dair beklentiler yani uzun pozisyonlar artırıldı.
Geçen hafta yaşanan düşüşlerden sonra bile, lira son 6 ayda yüzde 10’a yakın artışıyla gelişmekte olan ülke para birimleri arasında en iyi performans gösteren para birimi. Bazı yatırımcılar ise şimdi bu uzun pozisyonları kapatmak istiyor.
Geçen haftaki TCMB rezerv verilerden sonra yatırımcılar Merkez’in seçimler öncesinden lirayı güçlü tutmaya çalıştığına dair spekülasyonlarla liradan soğudu.
Dahası, Türk hanehalkı ve işletmeleri, tasarruflarının önemli bir miktarını euro ve dolarda tutuyor. Bu da genellikle yerel para birimine olan güveninin azalmasının habercisi olarak görülüyor.
Geçtiğimiz Haziran ayında başkanlık sistemine geçişle yetkileri genişleyen Erdoğan, bu hafta sonu özellikle Ankara ve İstanbul’da yaşanacak rekabetçi seçim yarışıyla karşı karşıya. Bu, iki şehirdeki çeyrek asırlık yönetimi için bir tehdit oluşturuyor.
Yüksek faizlerle ilgili hoşnutsuzluğu bilinen Erdoğan’ın tutumu, Merkez Bankası’nın geçen yılın çoğunda para birimini savunmasını engellemişti.