İsrail’le ilişkileri yeniden normalleştirmek için çabalarını arttıran Türkiye, İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz’i Antalya’da yapılacak uluslararası diplomasi konferansına davet etti.
BOLD – Doğu Akdeniz’de yalnızlaşan ve bölgede Yunanistan ve Kıbrıs Rum Kesimi’nin Mısır ve İsrail’le enerji alanındaki birlikteliğini sona erdirmek isteyen Türkiye, İsrail’e bir kez daha zeytin dalı uzattı.
Türkiye, Haziran ayında gerçekleştirilecek uluslararası Antalya Diplomasi Forumu’na İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz’i davet etti.
İsrail’in Gazze’de 60 kişiyi öldürdüğü 2018 yılından beri gerçekleşen bu tür ilk davet ilk olarak İsrail’den yayın yapan Kaan haber sitesi tarafından duyuruldu.
İsrailli bakan daveti kabul eder ve ziyaret gerçekleşirse ilişkilerin bozulduğu 2009 yılından beri ilk kez bu tür bir ziyaret gerçekleşmiş olacak.
İKİ ÜLKE İSTİHBARATLARI GEÇEN YILDAN BERİ GÖRÜŞÜYOR
İki ülke istihbarat teşkilatları ilişkileri normalleştirmek için geçen yıldan beri görüşmeler yürütüyor.
İsrail Enerji Bakanı Steinitz geçen ay yaptığı açıklamada Doğu Akdeniz’deki doğal gaz arama çalışmalarında Türkiye ile birlikte çalışabileceklerini ifade etmişti.
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, aralık ayında yaptığı açıklamada, “Gönül arzu eder ki İsrail’le münasebetlerimizi daha iyi noktaya taşıyalım. İsrail ile istihbari noktada münasebetlerimiz zaten kesilmiş değil, devam ediyor” açıklamasında bulunmuştu.
ELİ GÜÇLÜ OLAN İSRAİL BU KEZ TEMKİNLİ
İsrail, Orta Doğu’da İslam dünyasının ortasında yalnızlık yaşadığı dönemlerde Türkiye’den gelen her türlü adıma olumlu karşılık vermiş ve Türkiye’yle ilişkileri normalleştirmek için adım atmaya hazır olduğunu ifade etmişti. Ancak son dönemde İslam dünyasından birçok ülke ile anlaşma imzalayarak diplomatik ilişki kuran ve bölgedeki yalnızlığını sona erdiren Tel Aviv yönetimi, bu kez Ankara’dan gelen açıklamalara temkinli yaklaşıyor.
Hatta İsrail yönetimi, Ankara ile ilişkileri normalleştirme konusunu Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve diğer bölge ülkeleriyle istişare etmek durumunda olduğunu ifade etmişti. İsrail, geçen yıl Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn dahil birçok İslam ülkesiyle anlaşma imzalamış ve ilişkileri normalleştirmişti.
İran ve Katar dışında neredeyse bütün bölge ülkeleri ile ilişkileri bozulan AKP hükumeti ise şimdi bu ülkelerle ilişkileri düzeltmek için birçok ülkeye zeytin dalı uzatıyor. Ancak AKP hükumetinin yalnızlığını ve çaresizliğini bölge ülkelerinin hepsi de bildiği için daha önce Türkiye’nin dostluk eline muhtaç ülkeler Ankara’ya daha temkinli yaklaşıyor ve ilişkilerde avantajlı konuma geçtiklerinin farkında olarak Türkiye’ye şartlar sunuyorlar.
Bu şartlar arasında Hamas’ın Türkiye üzerinden yürüttüğü faaliyetlerin sonlandırılması da bulunuyor.
Türkiye, geçtiğimiz aylarda bir İsrail gazetesi üzerinden verdiği mesajda Tel Aviv’e büyükelçi atamaya hazır olduğunu ifade etmişti.
Ankara’dan Tel Aviv’e olan yumuşama eğilimi Mart ayı başında da devam etmiş ve Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Politikaları Komitesi yönetim kurulu üyesi Hakan Yurdakul, Türkiye-İsrail ilişkilerini mercek altına alan Avrupa Yahudi Parlamentosu konferansına katılmıştı.
İlişkileri normalleştirme girişimlerinde ilerleme kaydedilememesinde İsrail’de son 2 yılda 4 seçimin yapılamaması ve istikrarlı bir hükumetin kurulamaması da etkili oldu.
TÜRKİYE-İSRAİL DİPLOMATİK İLİŞKİLERİ
Türkiye, 2010 yılındaki Mavi Marmara olayından sonra 2011 yılında diplomatik ilişkilerin seviyesini düşürdü ve İsrail Büyükelçisi’ni sınır dışı etti.
2016 yılında Türkiye ve İsrail, tartışmalı bir anlaşma ile ilişkilerin geliştirilmesi konusunda uzlaştı. İki ülke yeniden karşılıklı olarak büyükelçi atadı.
2018 yılında ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak kabul etmesinin ardından Türkiye İsrail’deki büyükelçisini çekti ve İsrail Büyükelçisi’ni sınır dışı etti. İsrail’de karşılık olarak Türkiye’nin Kudüs Başkonsolosunu sınır dışı etti.
O tarihten bu yana 2 ülke maslahatgüzar seviyesinde temsil ediliyor.
Bu dönemde diplomatik ilişkiler bozulurken iki ülke arasındaki ticaret hacmi artış gösterdi.