BOLD – İsrail’in 30 bin civarında sivili öldürdüğü Gazze’de acil insani ateşkes sağlanmasına yönelik Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) sunulan karar tasarısına 15 üyeden 13 ülke destek verirken, İngiltere çekimser kaldı ve ABD tek başına veto etti. ABD’nin vetosuna birçok ülke tepki gösterdi.
İsrail’in Gazze’ye yönelik sürdürdüğü saldırıların sona erdirilmesi için Cezayir tarafından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne sunulan ve acil insani ateşkes talep edilen karar tasarısı ABD tarafından veto edildi. 15 üyeden 13’ünün destek verdiği, İngiltere’nin çekimser kaldığı tasarıyı ABD’nin tek başına veto etmesine, veto hakkı olan diğer dört ülkeden biri olan Çin’den de tepki geldi.
Çin’in BM Büyükelçisi Zhang Jun, “Sahadaki durum göz önüne alındığında, acil bir ateşkes konusunda kaçınmaya devam etmek, katliamın devam etmesine yeşil ışık yakmaktan başka bir şey değildir. Çatışmanın yayılması tüm Orta Doğu’yu istikrarsızlaştırıyor ve daha geniş bir savaş riskinin artmasına neden oluyor. Sadece Gazze’deki savaşın alevini söndürerek cehennem ateşinin tüm bölgeyi sarmasını önleyebiliriz.” açıklaması yaptı.
Cezayir’in en üst düzey BM diplomatı Amar Bendjama da “Ne yazık ki Güvenlik Konseyi bir kez daha başarısız oldu. Vicdanınızı sorgulayın, tarih sizi nasıl yargılayacak?” dedi. Fransa’nın BM elçisi Nicolas de Rivière “sahadaki feci durum göz önüne alındığında” kararın kabul edilmemiş olmasından duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
Washington’un BM Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield ise Hamas ile İsrail arasındaki müzakereler devam ederken derhal ateşkes çağrısı yapmanın doğru zaman olmadığını savundu. İngiliz mevkidaşı Barbara Woodward ise planın görüşmeleri tehlikeye atarak “ateşkes ihtimalini azaltabileceğini” öne sürdü. Benzer bir açıklama yapan Beyaz Saray da Cezayir tarafından sunulan, Gazze’de acilen ateşkes talep eden karar tasarısının savaşı sona erdirmeye yönelik görüşmeleri “tehlikeye atacağını” kaydetti.
FİLİSTİN’DEN TEPKİ: REFAH’IN İŞGALİNE YEŞİL IŞIK YAKILDI
Filistin resmi haber ajansı WAFA da Filistin yönetiminin, ABD’nin BMGK’de bir kez daha Gazze’de ateşkesin önünü açan kararı veto etmesini kınadığını bildirdi. “İsrail’in Filistin halkına karşı yürüttüğü soykırım savaşını durdurmayı ABD’nin sürekli reddetmesi karşısında yaşanan şaşkınlığa” dikkat çekilerek ABD’nin tutumunun, uluslararası toplumun iradesine meydan okuma olduğu aktarıldı. Gazze’de ateşkes ilan edilmesi kararının ABD tarafından reddedilmesinin, “İsrail işgal devletine Gazze Şeridi halkına yönelik saldırganlığını sürdürmesi ve Refah’a yönelik kanlı saldırısını gerçekleştirmesi için ayrıca yeşil ışık yakacağı” belirtildi.
Hamas’tan yapılan açıklamada da ABD’nin Gazze’de ateşkesi öngören kararı veto etmesine ilişkin, “Bu kararın başarısızlığını, uluslararası iradenin engellenmesi ve İsrail işgalinin Filistin halkımızı katletme ve yerinden etme planına bir hizmet olarak görüyoruz” ifadesi kullanıldı. Açıklamada, Gazze’ye yönelik saldırıların durdurulmasının engellenmesinden doğrudan ABD Başkanı Joe Biden ve yönetiminin sorumlu olduğu vurgulandı. ABD’nin tutumunun, “İsrail’in bombalama ve aç bırakarak Gazze’de daha fazla katliam yapmasına yeşil ışık yaktığı, Gazze’de çocuklara ve savunmasız sivillere yönelik soykırım savaşına ortaklık teşkil ettiği” kaydedildi.
Cezayir tarafından sunulan karar tasarısında, Gazze’de acilen insani ateşkes sağlanması talep ediliyordu. Sivillere yönelik her türlü saldırının kınandığı tasarıda, aynı zamanda Filistin halkının zorla yerinden edilmesine karşı çıkılıyordu. Karar tasarısında, tüm taraflara uluslararası insancıl hukuka uyma çağrısı yapılırken Gazze’nin tüm bölgelerine engelsiz insani yardım gerçekleşmesi talep ediliyordu. Tüm esirlerin serbest bırakılması talep edilen karar tasarısında, Uluslararası Adalet Divanının İsrail’e yönelik 26 Ocak’ta aldığı ihtiyati tedbir kararlarına da atıfta bulunuluyordu.
ABD daha önce 16, 18 ve 25 Ekim 2023 ile 8 Aralık 2023’te BMGK’de Gazze’ye ilişkin sunulan karar tasarılarını veto etmişti. ABD, BM Genel Kurulunda 13 Aralık 2023’te 153 ülkenin “evet” oyu kullandığı Gazze’de acilen insani ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısı için de “hayır” oyu kullanan 10 ülkeden biri olmuştu.