BOLD – İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) TÜİK verilerine göre yaptığı araştırma, resmi enflasyon oranının yüzde 64,8 olarak açıklanmasına rağmen, harcamaların yüzde 100,5 oranında yükseldiğine dikkat çekti.
VERİLER TÜİK’TEN ALINDI
İPA’nın TÜİK verilerine dayandırdığı araştırmaya göre, 2022 yılında 12 bin 159 TL olan aylık ortalama hanehalkı tüketim harcaması, 2023 yılında 24 bin 383 TL’ye yükseldi. Resmi enflasyon oranı yüzde 64,8 olarak açıklanmasına rağmen, harcamaların yüzde 100,5 oranında artması dikkati çekti. İPA’nın konuya ilişkin açıklamasında, “Türkiye’deki hanehalkı harcamalarının bu dramatik değişimleri, ekonomik zorlukların ve harcama alışkanlıklarının nasıl etkilendiğini gözler önüne seriyor” denildi.
HARCAMALAR İKİ KATINA ÇIKTI
TÜİK Hanehalkı Tüketim Araştırması’na göre 2022 yılında 12 bin 159 TL olan aylık ortalama hanehalkı tüketim harcaması, 2023 yılında 24 bin 383 TL’ye yükseldi. Resmi enflasyon oranının yüzde 64,8 olarak açıklanmasına rağmen, harcamaların yüzde 100,5 oranında artması dikkat çekti.
DAR GELİRLİLERİN GIDA ENFLASYONU YÜZDE 111
2022’de hanelerin en yüksek harcama kalemi yüzde 22,9 ile gıda ve alkolsüz içecekler iken, 2023’te bu kalem yüzde 23,9 ile konut ve kira oldu. Gıda enflasyonu yüzde 71,1 ve dar gelirli gıda enflasyonu yüzde 111,7 (DİSK-AR) iken gıda kaleminin düşmesi hanelerin yiyecekten tasarruf ettiğini gösterebilir.
Düşük gelir grubunda gıda ve alkolsüz içecek harcamaları yüzde 36,6 iken, yüksek gelir grubunda bu oran yüzde 14,5 olarak hesaplandı. Yüksek gelir grubunda ulaştırma harcamaları yüzde 28,3’ü bulurken, düşük gelir grubunda sadece yüzde 8,8 oldu.
EN YÜKSEK HARCAMA KİRALAR
Tek kişilik hanelerde en yüksek harcama kalemleri yüzde 31,8 ile konut ve kira, yüzde 18,7 ile ulaştırma iken 4 kişilik hanelerde ise yüzde 22,9 ile ulaştırma ve yüzde 21,9 ile konut ve kira öne çıkıyor.
EMEKLİLERİN PARASININ YARISI KİRA VE ULAŞIMA GİDİYOR
Emekli geliri olan hanelerde konut ve kira harcamalarının payı 2022’de yüzde 28,6 iken 2023’te yüzde 31,9’a yükseldi. Ulaştırma harcamalarının payı ise yüzde 15,9’dan yüzde 14,4’e düştü. Türkiye’deki hanehalkı harcamalarının bu dramatik değişimleri, ekonomik zorlukların ve harcama alışkanlıklarının nasıl etkilendiğini gözler önüne seriyor.
HALK GEÇİNEMEDİĞİ İÇİN BORÇLANIYOR
İstanbul Planlama Ajansı Başkanı Buğra Gökce, önceki gün yaptığı açıklamada “İstanbul Mayıs ayı verilerine göre yaklaşık her 5 İstanbulludan biri elde ettiği gelirle geçinemediği için borçlanıyor. Artan hayat pahalılığı, derinleşen ve kronikleşen yoksulluk, gıda ve konut harcamalarının toplam harcamalar içindeki ağırlığının artması vatandaşların zorlanmasına neden oluyor” ifadelerini kullanmıştı.