BOLD – Afganistan’da 2021 yılında Taliban grubunun yönetimi ele geçirmesi, terör saldırılarının sayısında bir azalmaya yol açsa da uzmanlar, ülkenin hem El Kaide hem de IŞİG gibi terör örgütleri için bir güvenli sığınak haline geldiğini düşünüyor.
George Mason Üniversitesi Terörizm, Sınıraşan Suçlar ve Yolsuzluk Merkezi (TraCCC) ve Schar Politika ve Hükümet Okulu’nda Doçent ve Araştırma Görevlisi olarak çalışan Dr. Mahmut Cengiz, Homeland Security’de yayınlanan makalesinde Afganistan’daki güvenlik açığına dikkat çekti.
Çoğunluğu Peştun ve İslami köktendinci bir grup olan Taliban’ın, 20 yıllık isyanının ardından Ağustos 2021’de Afganistan’ın yönetimini ABD destekli Eşref Gani hükûmetinden devraldığını anımsatan Cengiz, “Taliban’la 2020’de yapılan barış anlaşmasında belirtildiği üzere ABD’nin kalan askerlerini Afganistan’dan çekmesi uygun bir ortam yarattı ve grup için bir zafer getirdi. O zamandan beri Taliban hükümette yer alıyor ancak Afganları tatmin eden işlevsel bir hükûmet olarak hareket etmekten çok uzak” değerlendirmesini yaptı.
EL KAİDE VE IŞİD GÜVENLİK BOŞLUKLARINDAN FAYDALANIYOR
Taliban yönetiminin pek çok siyasi, ekonomik ve sosyal sorunla boğuştuğunu belirterek bunlardan örnekler veren Cengiz, “Terör örgütleriyle arasına mesafe koyacağına dair verdiği sözlere rağmen, El Kaide ve IŞİD gibi örgütler hükûmetin güvenlik boşluklarından faydalanarak faaliyet gösteriyor” diye kaydetti.
Azalan terör saldırıları ve kayıplara rağmen El Kaide’nin Afganistan’da etkisinin arttığının ve bu durumun bölgesel ve küresel güvenliği tehdit ettiğinin altını çizen uluslararası ilişkiler uzmanı, şu bilgileri paylaştı: “Birleşmiş Milletler raporu, Taliban ve El Kaide’nin birbirlerine ne kadar yakın olduklarının ve El Kaide’nin eylem özgürlüğünü nasıl geliştirdiğinin altını vurguladı. El Kaide Afganistan’ı adam toplamak, eğitmek ve para toplamak için dostane bir ortam olarak görüyor. El Kaide’nin bir önceki lideri Ayman El Zevahiri de bir Taliban yardımcısının evinde saklanırken ABD operasyonuyla öldürmüştü. El Kaide liderlerinin Afganistan’da saklandıkları ve hükûmet düzeyinde temsil edildikleri düşünülüyor. El Kaide bağlantılı bir örgüt olan Haqqani Network’ün vekil lideri Sirajuddin Haqqani halen İçişleri Bakanı olarak görev yapıyor. Taliban, El Kaide üyelerine sürekli olarak aylık sosyal yardım ödemeleri yapıyor.” Mehmet Cengiz, öte yandan da IŞİD örgütünün Taliban’ın yönetimi ele geçirmesinin ardından saldırılarını artırdığına dikkat çekti.
İKİ YILLIK TALİBAN YÖNETİMİNDE AFGANİSTAN DAHA DA KÖTÜLEŞTİ
Cengiz, makalesinin sonunda “Taliban’ın, Afganistan’ının tüm kalkınma kriterlerinde kötü göstergelere sahip olduğu öngörülebilir. Ekonomisi bir felaketle karşı karşıya kaldı. Kadınlar hâlâ baskı altında. Ülke kutuplaşmış durumda ve kuzey vilayetlerindeki etnik direniş Taliban güçlerini zayıf bir şekilde hedef alıyor. Hükûmeti Afganların temel ihtiyaçlarını karşılayacak işlevselliğe sahip değil. El Kaide’nin hükûmeti etkilemek ve Afgan topraklarını güvenli bir sığınak olarak kullanmak için mevcut fırsatlardan nasıl yararlandığını görmek şaşırtıcı değil. IŞİD, Taliban’ın ülkenin 34 vilayetinde güvenliği sağlamaktan yoksun olduğu güvenlik boşluklarından faydalanıyor. Taliban’ın hükümetteki ilk iki yılı Afganistan’daki durumu daha da kötüleştirdi. Görünen o ki önümüzdeki yıl dönümleri de benzer sorunlara sahne olacak zira Taliban savaşın hüküm sürdüğü böyle bir ülkede iyi bir yönetici olamaz.”