Hindistan, nüfusunun çoğunu Müslümanların oluşturduğu tek eyalet olan Cammu Keşmir’in sahip olduğu özel statüyü kaldırdı. Pakistan, Hindistan’ı “tehlikeli bir oyun” oynamakla suçladı.
BOLD – Hindistan, nüfusunun çoğunu Müslümanların oluşturduğu tek eyalet olan Cammu Keşmir’in 70 yıldır sahip olduğu özel statüyü kaldırdı.
Hindistan İçişleri Bakanı Amit Şah, parlamentoda yaptığı konuşmada, Anayasa’nın Cammu Keşmir eyaletine özel statü veren 370’inci maddesini kaldırmak istediklerini ve bölgeyi iki farklı idari yapıya bölmeyi planladıklarını söylemişti.
Keşmir, Pakistan’ın bağımsızlığından bu yana, bölgenin Hindistan ve Pakistan yönetimi arasında bölünmesi ve Çin’in de bir kısmını almasından beri, iki ülke arasında önemli bir gerilim kaynağı.
Keşmir’de Hindistan’ın kontrolü altında altında bulunan Cammu Keşmir eyaleti, Cammu ve Keşmir Vadisi olmak üzere iki bölgeyi kapsıyor.
PAKİSTAN: HİNDİSTAN TEHLİKELİ BİR OYUN OYNUYOR
Pakistan bu kararı “hukuka aykırı” ve “kabul edilemez” olarak nitelendirdi. Pakistan Dışişleri Bakanı Şah Mahmud Kureyşi, Hindistan’ın “tehlikeli bir oyun oynadığını” söyledi.
Kureyşi, “Hindistan, bölgesel barış ve istikrar açısından ciddi sonuçlar doğuracak tehlikeli bir oyun oynuyor. Pakistan Başbakanı bu sorunu, ABD Başkanı Trump’ın desteğiyle bu sorunu çözmeye çalışıyor ancak Hindistan konuyu çok daha karmaşık bir hale getiriyor” dedi.
CAMMU KEŞMİR’İN ÖZEL STATÜSÜ
Hindistan Anayasası’nın 370’nci maddesi, Cammu Keşmir eyaletine özel statü veriyor.
Bu maddenin 35a fıkrası ise bu statünün korunması açısından kritik önem taşıyor. Bu fıkra ile Keşmir’in yasama organına bölgenin “daimi oturum iznine sahip kişileri” tanımlama yetkisi veriliyor ve bu kişilerin hakları tanımlanıyor.
Hindistan’ın kontrolü altındaki Keşmir Vadisi’nde nüfusun yüzde 95’i Müslüman.
Cammu bölgesinde ise nüfusun yüzde 66’sını Hindular, yüzde 30’unu ise Müslümanlar oluşturuyor.
Bu nedenle, söz konusu maddelerin kaldırılmasının bölgenin demografik yapısını değiştirebileceği ifade ediliyor.
Cammu Keşmir’in yerel yönetimi, söz konusu fıkranın bölgeye verilen özel statünün temel taşı olduğunu belirterek, değiştirilmesine karşı çıkıyor.
HİNDİSTAN BÖLGEYE ASKER KAYDIRDI
Hindistan hükümeti son dönemde bölgeye 35 bin asker kaydırdı ve sokağa çıkma yasakları devreye sokuldu.
Bölgedeki bazı siyasi liderler gözaltına alınırken internet ile telefon iletişimi kesildi.
Hindistan’ın bu adımları hükümetin Keşmir’e yönelik anayasa değişikliğine gidebileceği söylentilerini artırmıştı.
ÖZEL STATÜNÜN KALDIRILMASININ SONUÇLARI
Özel statünün iptal edilmesi, eyalet dışındakilerin, bu topraklarda mülkiyet edinebilmesinin yolunu açacak. Eyaletteki yapının, nüfusun korunması için kamuda yerli halkın istihdamı, öğretimde yerli halka tanınan ayrıcalık da ortadan kalkacak.
Hindistan Başbakanı Narenda Modi, “Keşmir’in Hindistan’ın geri kalanına entegre olmasını önlediği” gerekçesiyle özel anayasal statüsüye son verilmesini savunuyor.
KEŞMİR SORUNU
İngiltere 1947’de Hindistan’dan çekilirken, prenslik şeklinde yönetilen Keşmir’i Hindistan ya da Pakistan ile birleşme konusunda serbest bıraktı.
Nüfusunun yüzde 90’ı Müslüman olan Keşmir halkı 1947’de Pakistan’a katılmaktan yana tavır alsa da dönemin prensi, Hindistan ile birleşmeye karar verdi. Karara Müslüman Keşmir halkı karşı çıktı. Pakistan ve Hindistan’ın bölgeye asker göndermesi üzerine de taraflar 1947’de ilk kez savaştı. İki ülke arasında yine aynı nedenle 1965 ve 1999’da da savaş çıktı.
Keşmir’in yüzde 45’i Hindistan’ın, yüzde 35’i Pakistan’ın kontrolünde bulunuyor. Bölgenin yüzde 20’sine ise Çin hakim durumda.
Hindistan ele geçirdiği bölgeleri “Cammu Keşmir” eyaleti adı altında kendine bağladı. Cammu Keşmir, halen Hindistan’da Müslüman nüfusun çoğunlukta olduğu tek eyalet olma özelliği taşıyor. Pakistan ise kendi kontrolü altındaki Keşmir’e “Azad Keşmir (Bağımsız Keşmir)” ve “Gilgit Baltistan” adıyla iki özerk bölge statüsü verdi.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), 1948’den itibaren aldığı kararlarla Keşmir’in askerden arındırılmasını ve geleceğinin halk oyuyla belirlenmesini öngördü. Hindistan halk oylamasına sıcak bakmazken, Pakistan ise BMGK kararlarının uygulanmasını istiyor.
Trump-Erdoğan görüşmesi öncesi konsolosluk çalışanıyla ilgili karar