Büyük Diktatör, bir yanlışlık sonucu diktatör Adenoid Hynkel ile karıştırılan bir berberin hikayesini anlatan bir başyapıt….
Edward Said, entelektüeli tarif ederken “Kamu adına bir mesajı, görüşü, tavrı, felsefeyi ya da kanıyı temsil etme, cisimleştirme, ifade etme yetisine sahip olan bireydir… Bence entelektüelin görevi krizi evrenselleştirmek, belli bir ırkın ya da ulusun çektiği acıları daha geniş bir insani bağlama oturtup bu deneyimi başkalarının acılarıyla ilişkilendirmektir” der.
FAŞİZMİN EN NET FOTOĞRAFI
Chaplin, tam da Said’in tarif ettiği şekliyle entelektüel jargonuna ait sahneler yerleştirir filme. Amerika Birleşik Devletleri’nin henüz savaşa girmediği, Almanya’da tam olarak ne olup bittiğinin çok da fazla bilinmediği zamanlardır. Ancak Chaplin’in bildiğin bir şey vardır ki o da diktatörlüklerde demokratik kurumlar ve ögelerinin bu rejimler için büyük tehlike oluşturduğu bu yüzden kıyıma kadar varabilecek kontrol mekanizmaları geliştirildiğidir.
Büyük Diktatör, bir yanlışlık sonucu diktatör Adenoid Hynkel ile karıştırılan bir berberin hikayesini anlatıyor. Fakir ama iyi niyetli Yahudi bir berber, bir gün bir karışıklık sonucunda diktatör Adenoid Hynkel ile karıştırılır. Bu büyük karışıklık sonucunda halk karşısında yaptığı konuşma ise herkesin hayatına dair birçok şeyin değişmesine yol açacaktır.
FAŞİSTİ DEĞİL FAŞİZMİ ANLATAN FİLM
Chaplin sesli çektiği bu ilk filmde her zamanki derin ironisiyle faşizmi ve faşist toplum yapısını sert bir biçimde eleştirir. Fakat bunu sadece bir Hitler eleştirisi olarak algılamak filme haksızlık olur. Chaplin bir olgu olarak “faşizm”in otopsisini yapar adeta. O yüzden The Great Dictator, hiç eskimeyecek bir yapımdır. Çünkü, insanlık var oldukça gücün yoldan çıkardığı faşist diktatörlük heveslileri de var olmaya devam edecektir. Bütün mesele diğerlerinin ne yapacağıdır.
Filmle ilgili daha geniş bir değerlendirme için Elif Atalay’ın bianet.org’daki yazısına bakılabilir.
