AKP ve MHP’nin 70 maddelik infaz yasası teklifi Meclis Adalet Komisyonu’ndan geçti. 100’e yakın değişiklik önergesi verildi. Sadece AKP’nin 5 önergesi kabul edildi. Kapsamı genişletilmeyen paket için umutlar Genel Kurul’a kaldı.
BOLD – İktidar partili ve Cumhur İttifakı’ndaki ortağı MHP’li vekillerin imzasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan infaz kanunu değişikliğinin Adalet Komisyonu’ndaki görüşmeleri tamamlandı.
YALNIZCA AKP’NİN 5 MADDEDEKİ DEĞİŞİKLİK ÖNERGESİ KABUL EDİLDİ
On bir yasada değişiklik öngören 70 maddelik teklifin görüşmeleri yaklaşık 18 saat sürdü. CHP, HDP ve İyi Parti gruplarının pakette değişiklik talep eden ve bazı noktalarda genişletilme içeren 100’e yakın önergesinin tamamı reddedildi. Yalnızca AKP’nin 5 maddede değişiklik isteyen önergesi kabul edildi.
DENETİMLİ SERBESTLİKTE TAHLİYE YOLUNU AÇAN ADIM
Duvar’dan Nergis Demirkaya’nın haberine göre infaz teklifi geçici düzenleme ile denetimli serbestlik süresini bazı suçlarda 1 yıldan 3 yıla çıkararak çok sayıda tahliyenin önünü açarken kalıcı düzenlemeyle denetimli serbestlikte 1 yıl süreyi kaldırıyor, 4/5 oranı getiriyor.
CEZAEVLERİ MEVCUDU 500-600 BİNE ÇIKABİLİR İKAZI
‘Cezasızlık algısını giderme’ gerekçeli düzenleme ile 10 ay ceza alan biri bunun 1 aylık kısmında cezaevinde kalacak. CHP koronavirüs salgını sebebiyle cezaevlerinin boşaltılmaya çalışıldığı bir dönemde bu düzenlemeyi ‘akıl tutulması’ diye nitelendirip tekliften çıkarılmasını istedi.
Ayrıca denetimli serbestlikte bir yılı kaldırıp 4/5 gelmesiyle Cumhurbaşkanlığına hakaret suçları, 2911 sayılı Yasa’ya muhalefet suçları için en az 5-6 ay infaza kapı aralandığına dikkat çekildi. Uygulanırsa 300 bin kişilik cezaevinin 500-600 bine çıkacağı vurgulandı.
İKTİDAR PARTİSİ VEKİLİNE GÖRE TEKLİFİN EN GÜZEL MADDELERİNDEN
AKP Kırıkkale Milletvekili Ramazan Can ise “Bana göre teklifin en güzel maddelerinden biri” deyip ıslah ve caydırıcılıkta etkili olacağını savundu. Ancak maddede AKP önergesiyle bir değişiklik yapıldı.
İNFAZ HAKİMİNE TAKDİR YETKİSİ TANIYAN DEĞİŞİKLİK
Teklifin 46’ncı maddesindeki “Hükümlü hakkında denetimli serbestlik tedbiri uygulanmaya başlandıktan sonra işlediği iddia olunan ve cezasının alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suçtan dolayı kamu davası açılmış olması hâlinde, denetimli serbestlik müdürlüğünün talebi üzerine infaz hâkimi tarafından, hükümlünün açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine karar verilir” ifadesi, “denetimli serbestlik uygulaması başladıktan sonra hakkında kamu davası açılan hükümlünün açık ceza infaz kurumuna gönderilmesi kararını veren infaz hâkimine takdir yetkisi tanınması” için ‘verilebilir’ şeklinde değiştirildi.
ADALET BAKANININ SÜREYİ UZATMA HAKKI 2’DEN 3’E YÜKSELTİLDİ
İnfaz değişikliği yasa teklifiyle açık cezaevindeki 75 bin kişi 31 Mayıs’a kadar izne gönderilecek. Adalet Bakanına da 2 ay süreyle 2 defa bu süreyi uzatma hakkı veriliyor.
Komisyonda AKP’li üyelerin verdiği önergeyle hak 3’e çıkarıldı. Ayrıca açık cezaevlerinin boşalması durumunda bu hükümlüler kapalı cezaevlerinin iş ve işlemlerini yaptığı için sıkıntılara yol açacaktı. Bu sebeple kapalı cezaevindeki kimi hükümlülere de daha erken açık cezaevine çıkma imkanı getirildi.
31 ARALIK 2020’YE KADAR TALEP ETME HAKKI VAR
Anayasal suçlar, devlete karşı suçlar ve terör suçlarından yargılananlar hariç açık ceza infaz kurumlarına ayrılmalarına bir yıl veya daha az süre kalanlar, talepleri halinde 31 Aralık 2020’ye kadar açık ceza infaz kurumlarına gönderilebilecek.
ISSN VE ISBN İBARELERİ METİNDEN ÇIKARTILDI
Beş değişiklik arasında hükümlülere verilecek yayınlara kısıtlama getiren teklifin 32. maddesi de yer aldı.
“Kurum disiplinini, düzenini veya güvenliğini bozan ya da tehlikeye düşüren, hükümlülerin iyileştirilmesi amacına ulaşmayı zorlaştıran yahut müstehcen haber, yazı, fotoğraf ve yorumları kapsayan hiçbir yayın hükümlüye verilmez. Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası (ISSN) veya Uluslararası Standart Kitap Numarası (ISBN) almayan süreli ve süresiz yayınlar ile Basın İlan Kurumu (BİK) aracılığıyla resmî ilan ve reklam yayınlama hakkı bulunmayan gazeteler, ceza infaz kurumuna kabul edilmez. Yabancı dilde yayımlanmış gazete ve dergilerin ceza infaz kurumuna kabul edilmesinde Adalet Bakanlığı yetkilidir” maddesindeki “Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası (ISSN) veya Uluslararası Standart Kitap Numarası (ISBN) almayan süreli ve süresiz yayınların ceza infaz kurumlarına kabul edilmeyeceğine” ilişkin hüküm AKP’li üyelerin önergesiyle metinden çıkarıldı.
DEVLET SİSTEMİNİ ORADA KURACAK NE VAR BUNDA?
BİK’ten resmî ilan ve reklam yayınlama hakkı bulunmayan gazetelerse cezaevine alınmayacak. AKP’li Ali Özkaya bu ifadeyi şöyle savundu “Cezaevine binlerce yayın geliyor. Kanun kısıtlıyor, diyor ki: ‘Tehlike oluşturan yayınlar cezaevine alınmaz.’ Terör örgütleri kıytırıktan gazete çıkarıp yayınlar vererek oradan talimat veriyor. Elbette ki bu devlet bunu koruyacak, bu devlet sistemini orada kuracak, hakimiyetini oluşturacak; ne var bunda? Basın İlan Kurumu’na çıkarırsınız bir gazeteyi, 6 kişiyi çalıştırırsınız, gönderirsiniz, istediğiniz gazeteyi gönderin. Bundan daha kolay ne var? Hiçbir engel yok.”
TERÖR ÖRGÜTÜ YAYINI BASILIP DAĞITILIYORSA VAY HALİMİZE
CHP İstanbul Milletvekili Zeynel Emre “Terör örgütü yayın organı eğer ki basılıp dağıtılıyorsa vay hâlimize. Böyle bir şey varsa bunu zaten savcılıklar, mahkemeler tespit eder. Cezaevinde birinin iyileşmesine engel olacak o gazeteler hangileridir? Şimdi New York Times okumak isteyecek, ‘Kabul etmiyoruz’ mu diyecek Adalet Bakanlığı” dedi.
CEZAEVLERİNE YENİ AKİT HARİCİ GAZETE GİREMEYECEK
CHP’li Alpay Antmen de, “Birgün, Cumhuriyet, Evrensel ve daha sonra Sözcü ve Yeniçağ muhalif gazeteler olduğu için Basın İlan Kurumundan reklam alması bir şekilde yasaklanarak cezaevlerine sokulmayacak. Cezaevlerine Yeni Akit dışında başka hiçbir gazete giremeyecek” değerlendirmesinde bulundu.
GENEL KURUL KISMINA KADAR KONUŞALIM
Bunun üzerine AKP’li Özkaya düzenlemenin Genel Kurul’a kadar konuşulup düzeltilebileceğini söyledi. “Bir yıl çıkmış, 6 işçisini çalıştırıyor, ilan alma şartlarını taşıyor, bu gazete girsin, her hâlükârda girsin. Geçici yasak vesaireler engel olmasın. Cumhuriyet veya Sözcü veya Yeniçağ veya şu, bu girsin, yani girmesine engel olmasın, bizim böyle bir amacımız yoktu. Bu amaç çıkacaksa bunu Genel Kurul kısmına kadar konuşalım” ifadelerini kullandı.
ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ ALANINA GİRENLERE İNDİRİM YOK
Teklifte bazı suçlarda infaz oranını yarı yarıya düşüren 48. Maddesi’ne, “özel hayata ve hayatın gizliliği alanına karşı suçlardan süreli hapis cezasına mahkûm olanlar hakkında üçte ikilik koşullu salıverme oranının muhafaza edilmesi” amacıyla bir fıkra eklendi. Bu suçlar da indirimden yararlanamayacak.
KAÇAKÇILIK MADDESİNDE UYGULANACAK USULLER BELİRLENDİ
Kanun teklifinin 64. Maddesi ile kaçakçılıkla mücadele kanununa getirilen geçici düzenlemeye göre dosyası infaz aşamasında olanlar madde yürürlüğe girdikten sonra 90 gün içinde suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı devlet hazinesine ödedikleri takdirde indirimlerden faydalanabilecek. Değişiklik önergesiyle uygulamada yaşanabilecek tereddütler sebebiyle maddede uygulanacak usuller belirlendi.
SALGIN RİSKİYLE İLGİLİ YAPICI VE AKILCI ÇÖZÜM BULUNMALI
CHP’li Zeynel Emre, salgın riskine dikkat çekerek yaşam hakkını önceleyecek şekilde tutuk incelemeleriyle ilgili yapıcı ve akılcı bir çözümün Genel Kurul aşamasında bulunması gerektiğini söyledi.
KAMU VİCDANINI TATMİN EDECEK ŞEKİLDE GENİŞLETİLMELİ
Teklifin bu hâliyle yetersiz olduğunu kaydeden Emre “Bunun kamu vicdanını tatmin edecek şekilde genişletilmesi taraftarıyız” diye konuştu.
TOPLUMSAL BEKLENTİYİ KARŞILAMAKTAN UZAK
HDP Milletvekili Ayşe Acar Başaran da teklifin bu hâliyle ne toplumsal beklentiyi ne de kamu vicdanını tatmin etmediğini söyledi: “Genel Kurul’a daha sağlıklı, daha kapsayıcı, daha kamu vicdanına da hitap edecek bir kanun teklifinin gelmesini de temenni ediyoruz.”