ABD’de Joe Biden, 20 Ocak’ta başkanlığı Donald Trump’tan devraldı. Ancak 45 gün geçmesine rağmen Biden ile AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında herhangi bir görüşme gerçekleşmedi. Ünlü Amerikan dış politika dergisi ABD’nin Türkiye ile ilişkilerini ‘diplomatik mayın tarlasına’ benzetti.
BOLD – ABD’de dış politika alanında önde gelen yayınlardan Foreign Policy (FP), Başkan Joe Biden’ın göreve başlamasından bu yana henüz AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmemiş olmasının arkasında yatanları ve yeni yönetimin Türkiye’ye yaklaşımını inceleyen bir analiz yayımladı.
“DAHA SERT BİR ÜSLUP BENİMSEYECEĞİNİN GÖSTERGESİ”
Analizde, 10’dan fazla yetkili, Kongre üyesi ve diğer uzmanlarla yapılan mülakatlar, ABD Başkanı’nın sessizliğinin, Amerika’nın Türkiye’ye yönelik daha sert bir üslup benimseyeceğinin bir göstergesi olduğunu ortaya koydu.
Dergi, “Ankara’nın eylemlerini değiştirmemesi ve bunu hızlı bir şekilde yapmaması halinde bu soğuk tavır da devam edecek” yorumunu yaptı.
45 GÜNDE ÜST DÜZEYDE İKİ TEMAS
Biden yönetimi, resmen 20 Ocak’ta göreve başladı. Biden, göreve başlamasının ardından birçok dünya lideri ile telefonda görüşmeler gerçekleştirdi. Ancak bir buçuk ay geçmesine rağmen henüz Biden ile Erdoğan arasında bir telefon görüşmesi yapılmış değil.
Türkiye ile ABD arasında Biden’ın yönetime gelmesinden sonra ilk diplomatik temas, Şubat ayı başında ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın arasında yapılan telefon görüşmesi oldu.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu da Şubat ayı ortasında görüştü. Bu görüşmede, ABD, Türkiye’nin Irak’ın Gara bölgesine düzenlediği operasyonda hayatını kaybedenlerle ilgili başsağlığı diledi.
“DİPLOMATİK MAYIN TARLASI”
Türkiye ile ABD ilişkilerini ‘diplomatik mayın tarlası’ olarak nitelendiren Foreign Policy, Biden’ın bir yandan kadim bir NATO müttefiki ile ilişkileri onarırken, diğer yandan da Erdoğan’ın giderek artan otoriterleşme eğilimini dizginleyip dizginleyemeyeceğini ortaya koyması gerektiği ve bunun da dış politika programının önemli bir sınavı olacağını belirtti.
Analizde, “Türkiye’nin lideri, son yıllarda Washington’da ciddi sıkıntılar yarattı. Ancak ilişkilerin daha da kötüleşmesine izin vermenin felaket sonuçları olur. Şu ana kadar Biden yönetimi, Türkiye’nin sorunlu davranışının karşılıksız kalmamasını sağlayarak, dengeli bir tutum arayışındaymış gibi görünüyor” denildi.
CAATSA YAPTIRIMLARI, EKONOMİYE ZARAR VERECEK ŞEKİLDE TASARLANMADI
Yazıda, Türkiye’de bazı kurum ve kişilerin, Rusya’dan S-400 füze savunma sisteminin satın alınmasından dolayı halihazırda yaptırım uygulandığı ancak eski yetkililerin bu cezaların ekonomiye zarar verecek şekilde tasarlanmadığını söyledikleri ifade edildi.
ABD, Aralık ayında Türkiye’ye CAATSA (ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası) kapsamında yaptırım uygulamaya başladı. Savunma Sanayii Başkanlığı ve aralarında Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir’in de olduğu dört yetkili yaptırım listesine alındı.
“ERDOĞAN’IN RUSYA İLE YAKINLAŞMASI GEÇİCİ”
Foreign Policy, “Biden yönetiminin önündeki sıkıntı Türkiye üzerindeki baskıyı sürdürürken, 10 yıllardır devam eden askeri işbirliğini de korumak. Bazı eski ABD’li yetkililer, Türkiye’nin halen NATO’nun güney kanadında kritik bir konumda olduğu ve Erdoğan’ın Rusya ile yakınlaşmasının geçici olduğu gerekçesiyle Biden’ın başkanlığının başında izlediği stratejiden duydukları rahatsızlığı dile getiriyor” dedi.
FP’ye konuşan eski bir yetkili, Türkiye’yi Rusya’nın ‘doğal hasımı’ ve İran’ın Orta Doğu’da etki alanını genişletme çabalarına karşı potansiyel bir odak olarak nitelendirdi.
POMPEO, 29 EKİM MESAJI YAYINLANMASINI ENGELLEDİ
Analizde, Türkiye’ye yönelik sıkıntıların yalnızca Biden yönetimine özgü olmadığını, eski Başkan Donald Trump’ın Erdoğan ile kurduğu yakın ilişkiye rağmen eski yönetim döneminde de bu rahatsızlıkları dile getirenler bulunduğu öne sürüldü.
Dergi, eski Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun 2020 yılında 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla Türkiye ile ilgili bir kutlama mesajının yayınlanmasını engellediğini kaydetti.
Derginin analizinde, “Eski yönetimden kıdemli bir yetkili, Mike Pompeo’nun mevkidaşı Çavuşoğlu’nu birlikte çalışması zor biri olarak tanımladığını söyledi. Yetkili, bu durumun yanı sıra Türkiye’nin Erdoğan’ın Müslüman Kardeşlere yakınlığı nedeniyle bölgede zorba bir güce dönüştüğünü öne süren Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden gelen baskılar da ikili ilişkileri zedeledi. Bunun bir örneği Ekim 2020’nin sonunda yaşandı. Dışişleri Bakanlığı, Cumhuriyet Bayramı nedeniyle her yıl yaptığı gibi bir kutlama mesajı hazırladı. Ancak konuya yakın yetkililerin verdiği bilgiye göre, bu açıklamanın yayınlanması Pompeo’nun makamından gelen talimatla engellendi. ABD Dışişleri Bakanlığı konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti.”
“Biden terörle mücadele söylemini kötüye kullanan Erdoğan’ı neden durdurmalı?”
