İsrail’in Gazze’ye saldırıları Türkiye ile İsrail arasındaki ticareti yeniden gündeme getirdi. Davos krizi, Mavi Marmara saldırısı sonrası olduğu gibi Kovid-19 salgınında da Türkiye’nin İsrail ile ticareti hep arttı.

BOLD –  Evrensel gazetesi yazarı Bülent Falakaoğlu “Filistin yansa da ticaret hep sağlam: İsrail ile ekonomi hep tıkırında” başlıklı yazısında önemli bir  gerçeği gözler önüne serdi.

İSRAİL İLE TİCARET 4,5 MİLYAR DOLARIN ALTINA HİÇ DÜŞMEDİ

Falakoğlu, “En net biçimde ilişkilerde politik ve diplomatik krizlerin hiç eksik olmadığı 2009-2016 döneminde görüldü. Türkiye ile İsrail arasındaki son 10 yıldaki ticaret verileri dış ticaret hacminin 4.5 milyar doların altına hiç düşmediğini ortaya koyuyor” dedi.

PANDEMİDE 6,5 MİLYAR DOLARA FIRLADI

Kovid-19 salgınında küresel ekonomik krize rağmen Türkiye-İsrail ticaret hacminin 6.5 milyar dolar civarına yükseldiğine işaret eden Falakoğlu, “İthalat, ihracat rekorları kırılır oldu. Ticaret hacminin bugün 6 milyar doları aşması… İsrail’in en çok mal ve hizmet sattığı sekizinci ülkenin Türkiye olması… Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı dokuzuncu ülkenin İsrail olması…” bilgisi verdi.

O İŞGALLERİN ÇİMENTOSUNU KARMAK

Türkiye burjuvazisinin İsrail ile ticaretten fazlasıyla kârlı çıktığını aktaran Falakoğlu, “Türkiye’nin İsrail’e sattığı (ihracat)… İsrail’den aldığının (ithalat) iki katı. Küsuratsız haliyle 4 milyar dolarlık satışa karşılık 2 miyar dolarlık alış. Türkiye hükümeti bu tatlı ticaretin hep koruyucusu, kollayıcısı! Pandemide bile ticaret de koruyuculuk da aynen sürüyor. ‘İsrailli iş insanları koronavirüs sürecinde Türkiye’ye yöneldi’ diye… Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-İsrail İş Konseyi Başkanı İbrahim Sinan Ak övünüyor.  İsrail, Türkiye’ye kimyasal ürünler, plastik ve yakıt satıyor. Kâra bakıldı da… Kimse de İsrail’in işgal ettiği yerlerde ‘İnşaatlar satılan demir ve çimento ile karıldı’ demedi” değerlendirmesi yaptı.

ABD’de enflasyonun Nisan 2021’de yüzde 4,2 ile 13 yılın zirvesine yükselmesi Türkiye’deki köprü ve otoyollara zam olarak yansıyacak. Devletin müteahhitlere ödediği araç başına 35 dolarlık ödeme önce 41 dolara yükseldi. Son enflasyon verisiyle 45 doları geçecek.

BOLD – AKP’ye yakın müteahhitlerin işlettiği projelerde yüksek döviz cinsi gelir garantisi bulunuyor. Otoyol, köprü, santral, hastane ve havalimanı müteahhitlerine Hazine’den ABD enflasyonuna endeksli döviz üzerinden ödeme yapılıyor.

Bu şekilde yapılan ulaştırma projelerinde geçiş ücretleri ve garanti ödemeleri döviz cinsinden hesaplanırken, fiyatlar yılda iki defa “güncelleniyor”. Güncelleme yaparken döviz kurlarındaki değişimle birlikte ABD tüketici enflasyonu da dikkate alınıyor.

157 MİLYAR DOLARLIK YÜK

Konuyu yakından takip eden uzmanlardan Prof. Dr. Uğur Emek, Sözcü’ye yaptığı değerlendirmede yap işlet devret projeleriyle devletin 157 milyar dolar koşullu yükümlülük altına girdiğini belirtiyor.

ABD ENFLASYONUYLA GÜNCELLEME

Emek, ABD’de enflasyonun yüzde 4,2 ile 13 yılın zirveye ulaşması, kur artışıyla birlikte hem geçiş ücretlerine hem de devletin ödeyeceği garanti ücretlerine ABD enflasyonu kadar zam yapılması anlamına geliyor.

45 DOLARA ÇIKACAK

Osmangazi Köprüsü’nü örnek veren Emek, “Bu köprüden geçişte sözleşmeye göre fiyat başlangıçta 35 dolardı. Yıllar içinde ABD enflasyonu kadar zamlanarak son olarak 41 dolara gelmişti. ABD’de enflasyonun artması, 41 doların daha hızlı artması anlamına gelecek” dedi.

Emek, bazı projelerde euro cinsi fiyatlama olduğunu, onların da Euro bölgesi enflasyonuna göre artış gösterdiğini belirtti.

Dünyanın en zenginlerinden Elon Musk’ın açıklamaları bitcoini çökertti. Bitcoin kullanarak elektrikli Tesla otomobili alma uygulaması askıya alınınca kripto paralar yüzde 10 değer kaybetti.

BOLD – Türkiye ve dünyada dijital para yatırımcılarının peşinden koştuğu SpaceX ile Tesla’yı yöneten Elon Musk’tan yeni bir hamle geldi. Daha önce 1,5 milyar dolarlık kripto para satın alan Musk, Tesla araçlarının satın alınmasında bitcoin kullanılacağını açıklamıştı.

ASKIYA ALDIK

Musk’ın şirketi Tesla şok edici bir karar alarak geri adım attı. Musk twitter üzerinden yaptığı duyuruda “Bitcoin üretirken kullanılan fosil yakıtların ve özellikle kömürün hızla artması endişe yarattı. Dolayısıyla Bitcoin kullanarak otomobil ve araç satın alma uygulamamızı askıya aldık” dedi.

58 BİNDEN 48 BİNE GERİLEDİ

Musk’ın bu mesajından sonra Bitcoin’in değeri 58 bin dolardan 48 bin dolara geriledi. Musk, “Şirket Bitcoin satmıyor ve kripto parayı bir alışveriş sürecinde kullanmaya devam edecektir. Fakat bunun için kripto para üretiminin daha sürdürülebilir enerji ile çalışması gerekmektedir” açıklaması da yaptı. Bunun üzerine kripto paralar 51 bin dolara çıktı.

Yatırımcılar bir kişinin iki dudağı arasındaki bitcoindeki iniş çıkışları takip etmekte zorlanıyor.