BOLD – Amerikan Merkez Bankası (FED) ile Avrupa Merkez Bankası (ECB) artan enflasyonla mücadele için faiz artırımlarına gitmesi resesyon ihtimalini artırmaya başladı. Büyüme ve nihai sanayi üretimi için öncü gösterge olan imalat PMI özellikle Avrupa’da çok sert düşüş gösterdi.
ABD VE AVRUPA EKONOMİLERİNİN KÜÇÜLECEĞİNİN İŞARETELERİ GELDİ
Habertürk’ün haberine göre, dünyanın en büyük ekonomilerinin merkez bankalarından gelen bu açıklamalar enflasyonun düşürülmesi için ekonomik durgunluğun göze alındığını net bir şekilde ortaya koyuyor. Ancak henüz o noktaya gelinmiş değil. ABD ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde beklentileri aşarak yıllıklandırılmış olarak yüzde 2.6 büyüdü. Avrupa Birliği’nde ise ikinci çeyrekte yüzde 0.7’lik büyüme kaydedildi.
Ancak on aylarda açıklanan ve büyümenin öncü verisi kabul edilen İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksleri (PMI) gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde söz konusu durgunluk ihtimalinin güçlendiğine işaret ediyor.
DÜNYA EKONOMİSİ DURACAK
Firmalara anket yaparak oluşturulan imalat PMI, imalat sektöründeki satın alma yöneticilerinden bilgi alarak genel gidişat hakkında önemli bir fikir veriyor. Bu da kısa ve orta vadede perakende, turizm gibi sektörler ve ihracat alanındaki gelişmelerin ne yönde ilerleyeceği konusunda daha sağlıklı tahminlerin yapılabilmesine olanak sağlıyor.
PMI 0-100 arasında bir değer alıyor. 0 değeri tüm anket sonuçlarının olumsuz, 100 değeri ise tüm anket sonuçlarının olumlu olduğunu gösterir. PMI verisinde eşik değer 50 olarak kabul ediliyor. Bu değerin altındaki herhangi bir değer küçülmeyi, üzerinde olması durumu ise büyüme gerçekleşeceğine işaret ediyor. Eğer endeks 3-4 ay boyunca 42 puanın altında seyrediyorsa resesyona girileceğine işaret ettiği kabul ediliyor.
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) baş ekonomisti Robin Brooks da gelen verilerin Avrupa’da derin bir resesyona işaret ettiğini ifade etti.
TÜRKİYE’DE YENİ İHRACAT SİPARİŞLERİ DÜŞTÜ
Türkiye’de yeni ihracat siparişleri endeksi ekimde 46’dan 43’e geriledi. TCMB bu yıl küresel trendin aksine büyüme ve ihracatı önceliklendirerek faiz indirimlerine gitmeyi tercih etti. Ancak yukarıdaki tablo Türkiye’nin küresel resesyondan olumsuz etkilenmemesinin imkansız olduğunu ortaya koyuyor.
Faiz artırımlarıyla küresel piyasalara damga vuran AB ve ABD Türkiye’nin en önemli ticari ortaklarının başında geliyor.
DIŞ TİCARET AÇIĞI 10 AYDA 91 MİLYAR DOLARI AŞTI
Ticaret Bakanlığı’nın yayımladığı son verilere göre Yılın ilk 10 ayında Türkiye’nin ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15.4 artarak 209 milyar doları aştı. İthalatı ise yüzde 39.5’luk yükselişle 300.5 milyar dolara çıktı. Bunun sonucu olarak söz konusu dönemde dış ticaret açığı yüzde 168.5 artarak 91.1 milyar dolara ulaştı. Ekim ayında dış ticaret açığının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 430 artması trendin açığın artması yönünde geliştiğini gösterdi.
İmalat PMI verilerinin gelişmiş ekonomilerde resesyona işaret etmeye başlaması, yeni ihracat siparişlerindeki düşüşle birleşince Türkiye’nin 12 aydır aralıksız bir şekilde artan dış ticaret açığını kapama hedefi giderek daha zor bir hal almaya başladı.
Deep recession is coming to Europe. To see just how bad things are, look at the smaller economies like Sweden (top left), Austria (top right), Czech (bottom left) and Netherlands (bottom right). Forward-looking orders minus inventories in manufacturing are down to 2008 levels… pic.twitter.com/FNlYjQTH0f
— Robin Brooks (@robin_j_brooks) November 2, 2022