BOLD – Emeklilikte Yaşa Takılanlar, yeniden hizmete açılan SGK’nın maaş hesaplama robotunda yüzde 30’luk maaş zammını göremedi.
SGK, maaş hesaplama robotu yaklaşık maaşı gösteriyor. TC. kimlik numarası, SGK sicil numarası, anne-baba adı, doğum yeri bilgilerini giren SGK’lılar emekli olduklarında ilk maaşlarının ne ne kadar olacağını bu adresten görebiliyor.
Yeni yasal düzenlemeyle emeklilik hayali kuran EYT’liler sisteme girdiklerinde ise yüzde 30’luk maaş zammını göremeyince büyük üzüntü yaşadı. Sosyal medyada EYT’lilerin yüzde 30’dan düşük zam oranı referans alınarak maaşlarının hesaplanacağı bilgisi ortaya atıldı.
SGK emekli maaş hesaplama robotunun kapanması ardında açıldıktan sonra yapılan maaş hesaplamalarında düşüş “EYT’liler düşük zam alacak!” veya “EYT’lilerin zam oranları yanlış hesaplandı!” şeklinde yorumlandı.
Örneğin Aralık 2022’de robot üzerinden hesaplama yapan ve emekli olduğunda alacağı tutarı 10 bin 44 lira olarak gören bir çalışan, yüzde 30 emekli maaş zammı sonrası hesaplama yaptığında bu rakama göre 13 bin 57 lira emekli maaşı almayı beklerken, kapanıp açılma sonrası maaş hesaplama robotu tarafından emekli maaşı 11 bin 770 lira olarak hesaplandı.
Habertürk Ekonomi Yazarı Ahmet Kıvanç, maaş hesaplama robotunda hata olmadığını, EYT’lilere düşük zam yapılacağı iddiasının ise doğru olmadığını söyledi. Kıvanç’a göre hesaplamalarda yaşanan farkın her yıl yeni emeklilerde yaşandığını ancak enflasyon oranları yüksek olmadığı için bu durumun gözden kaçtığını belirtti.
YÜZDE 17 FARK VAR
Örneğin, 2021’in Aralık ayında emekli olan 2022 Ocak ayı arasında emekli olan çalışan arasında yüzde 17 fark oluştu. Bu yıl ise bu fark yüzde 10 civarında olacak. Yani her yıl yeni emekli olanların yaşadığı durum bu yıl da gereçli olacak.
FARKIN NEDENİ, GÜNCELLEME KATSAYISI
Peki bu fark neden oluşuyor? Emekli aylığı bağlanırken birçok parametre uygulanıyor. Bu parametreler bir araya gelerek emekli maaşı hesaplanıyor. Öncelikle güncel değer hesaplanıp emekli maaşı belirleniyor.
Örneğin çalışanın aylık prime göre esas çalışma tutarı 10 bin lira olarak hesaplanır aylık bağlam oranı da yüzde 70 olursa bu çalışan 7 bin lira emekli aylığı bağlanıyor.
Sorun ise en son yıldaki güncellemeden kapsanıyor. Yeni emekliler emekli oldukları andan önce yılık yapılan zam oranına göre maaşları hesaplanarak ilk aylıklarını alıyorlar. Diğer yılın zammı eklenirken de bir önceki yılın güncelleme kat sayısı devreye giriyor. Güncelleme katsayısı ise TÜFE oranı ve milli gelirdeki artışın yüzde 30’undan oluşuyor. Milli gelir Şubat ayında belli olacak. Yıllık enflasyon ise yüzde 64.27 olarak çıktı.
EYT YASASI YÜRÜRLÜĞE GİRİŞİNCE DEĞİŞECEK Mİ?
Bununla birlikte 2022 zam oranı olan yüzde 78.86 ile güncellenen yeni emekli maaşı hesaplaması, enflasyon rakamına göre yüzde 64.27 düştü. Hesaplamalar arasındaki fark ise bu nedenle ortaya çıktı. Bunun üzerine de yüzde 30 zam eklendi. Yani esasen yüzde 30 zam maaşlara yansıdı ancak yüzde 78.86’lık zam üzerinden hesaplama yerine yeni yılla birlikte yüzde 64.27 üzerinden uygulandığı için maaş hesaplama tutarı değişmiş oldu. Dolayısıyla SGK maaş hesaplama robotunda bir hata söz konusu değil. EYT çıkması halinde EYT’liler 2023 yılında maaş hesaplama robotu üzerinde görülen maaşı alacaklar. Özel parametreler eklendiğinde maaşta ufak çaplı değişiklikler ise görülebilecek.