BOLD – Ekonomist Atilla Yeşilada, deprem nedeniyle Türkiye’nin 100 milyar dolarlık kaynağa ihtiyacı olacağını belirterek “daha fazla vergiye hazır olun” uyarısında bulundu ve zenginlerden bir defaya mahsus alınabilecek “servet vergisine” ihtiyaç duyulabileceğini kaydetti.
Yaklaşık 50 bin şirketi temsil eden TÜRKONFED’in 1999 depremindeki verileri kullanarak yaptığı hesaplamaya göre Kahramanmaraş depremlerinde ölü sayısı 72 bin 663’e kadar çıkabilir. Rapora göre deprem 84,1 milyar dolarlık (1 trilyon 581 milyar TL) hasara yol açacak. ABD’nin büyük bankalarından JP Morgan’sa depremlerin sadece bina ve altyapı maliyetinin 25 milyar dolar (471 milyar lira) seviyesinde olacağını tahmin ediyor.
Sözcü’den Mehtap Özcan Ertürk’e konuşan ekonomist Atilla Yeşilada, depremin servet kaybı ve üretim kaybı olmak üzere iki boyutu olduğunu belirterek, henüz kesinleşmeyen faturanın 100 milyar dolara kadar çıkabileceğini söyledi. Gerekli olan bu kaynağın başta vergiler olmak üzere, para basarak ve dışardan borçlanarak elde edileceğini belirten Yeşilada, “Daha fazla vergilendirilmeye hazır olun” dedi.
SERVET VERGİSİNE İHTİYAÇ DUYULACAK
Bölgede ortalama gelirinin Türkiye’nin oldukça altında olduğuna, zararı büyük ölçüde kamunun karşılayacağına işaret eden Yeşilada şöyle konuştu: “Kamu tüm harcamaları vatandaştan toplanan vergilerle ya da borçlanma ile yapıyor. Geleneksel olarak önce akaryakıt, alkol ve tütünde vergiler artırılır, fiyatlar erişilemez noktaya gelebilir. Ancak bu havuzu doldurmaya yetmez. Dolayısıyla servet vergisine ihtiyaç duyulacak. Zengin bireylerin serveti ve geliri üzerinden bir defaya mahsus vergi alınabileceği gündeme geliyor. Tüketim vergilerinin yerine servet vergisini tercih ederim. Çünkü tüketim vergileri fakirleri daha çok etkiler, zenginin bütçesini etkilemez” diye konuştu.
PARA BASILACAK VE ENFLASYON ARTACAK
Para basılacağını, başka çare olmadığını bunun da enflasyonu artıracağını söyleyen Atilla Yeşilada, “Dış borçlanma da artacak, ancak kredi notumuz düşük olduğu için maliyeti çok yüksek. Dolar bazında yüzde 8-9 faizle borçlanmanın faturasını da vatandaş ödeyecek” dedi. Enflasyonun seçimlere kadar yüzde 50-60 bandında seyredeceğini öngören Yeşilada, mevcut hükümet iktidarda kalırsa üç hanelerin görüleceğini söyledi.
SİYASİ GERGİNLİK DÖVİZ PİYASASINI SARSABİLİR
Depremden öncesinde bile “ekonominin ciddi bir buhran yaşamadan haziranı çıkarması zordu” diyen Yeşilada, “Mayıs o yüzden düşünüldü şimdi daha da zor… Cari açık ve enflasyon beklenenden daha çok yükselecek, işsizlik artacak. Siyasi gerginlik döviz piyasasını sarsabilir. Hazirandan önce bile dövizde ciddi şok yaşayabiliriz” dedi. Seçimi ertelemenin makul bir yolu olmadığını, ısrar etmeleri halinde hileye kaba güce dönüşeceğini ifade eden Yeşilada, “Sistem buna müsaade etmez, seçimler haziranda olur. Aksi halde meşruiyete öyle bir yük gelir ki sonuçları çok ağır olur” dedi.