BOLD – İran ile Afganistan arasındaki sınır bölgesinde, iki ülke güvenlik güçleri arasında silahlı çatışma yaşandığı bildirildi.
İran’ın yarı resmi Fars Haber Ajansının bölgedeki kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, İran’ın Sistan-Beluçistan eyaletine bağlı Hirmend ilçesindeki Sasuli Karakolu yakınlarında Taliban’ın sınır güçleri ile İran sınır muhafızları arasında çatışma çıktı. İran devlet televizyonu ise iki tarafın sınırdaki askeri yetkililerinin çatışmanın nedenini değerlendirmek için toplantı yaptığını duyurdu.
İran’ın yarı resmi haber ajansı Mehr’in Sistan-Beluçistan eyaleti Sınır Muhafız Komutanlığı’na dayandırdığı habere göre, İran ile Afganistan arasındaki ortak sınırın “Makki” bölgesinde bugün Taliban güçleri ile çıkan çatışmada İran sınır muhafızlarından bir kişi yaşamını yitirdi, 2’si de yaralandı. Haberde daha fazla detay verilmedi.
Afganistan’daki Taliban geçici hükümetinin Savunma Bakanlığı ise, İran askerlerinin Nimroz eyaletinin Kang ilçesine bağlı sınır bölgesinde ateş açmasının iki taraf arasında çatışmalara neden olduğunu duyurdu. Bakanlık, “savaş başlatmak için bahaneler üretmenin ve olumsuz davranışlarda bulunmanın hiçbir tarafın çıkarına olmadığını” ifade ederek, Taliban yönetiminin, herhangi bir sorunu çözmenin en makul yolu olarak diyaloğu gördüğünü belirtti. Taliban İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Abdulnafi Tekur da Twitter hesabından yaptığı açıklamada, çatışma sonucunda her iki taraftan birer kişinin hayatını kaybettiğini ve çok sayıda kişinin yaralandığını aktardı.
GERGİNLİĞİN NEDENİ, HİLMEND NEHRİNİN PAYLAŞIMI
Sistan ve Belucistan Ulaştırma ve Karayolları Genel Müdürü Ayub Kurd da İran-Afganistan sınırındaki son çatışmalar nedeniyle Afganistan ile Malik sınırındaki tüm ticari faaliyetlerin ikinci bir duyuruya kadar durdurulduğunu ifade etti.
İran Emniyet Teşkilatı Genel Komutan Yardımcısı Kasım Rızayi de yerel saatle 10.00 sularında Taliban güçlerinin sınırdaki Sasuli Karakolu’na ağır silahlarla ateş açmaya başladığını ve İran sınır muhafızlarının da ateşe karşılık verdiğini açıklamıştı. Rızayi, daha sonra sona eren çatışmaların birkaç saat önce yeniden başladığını ve devam ettiğini aktarmıştı. İran Emniyet Teşkilatı Genel Komutanı Ahmed Rıza Radan da sınır muhafızlarına “herhangi bir sınır ihlali ve saldırganlığına” kararlı şekilde karşılık verme talimatı iletmişti.
İran ile Taliban arasında son günlerde Hilmend Nehri üzerindeki su paylaşımı konusunda gerginlik yaşanıyor. Taliban yönetimi, bölgedeki kuraklık nedeniyle Hilmend Nehri üzerindeki Keceki Barajı ve Kemal Han nehirlerinde su miktarının azaldığını ve bu yüzden İran’a su ulaşmadığını savunurken İran ise teknik bir heyetin barajları ziyaret ederek bu durumu teyit etmesi gerektiğini ifade ediyor. Taliban’ın Afganistan’da yönetime gelmesinin ardından Pakistan ve İran sınır güçleri zaman zaman Taliban güçleriyle çatışıyor.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamada Taliban’ı, Hilmend nehri suyunun kullanımı ile ilgili, iki ülke arasında on yıllardır var olan ve İran’a her yıl belli bir miktar su akışını temin eden anlaşmaya riayet etmesi konusunda uyarmıştı.
Taliban, bin kilometreden fazla uzunluğa sahip nehrin suyunu, hem elektrik üretimi, hem de tarım alanlarının sulanması için nehirle aynı ismi taşıyan Hilmend eyaletindeki barajda biriktiriyor. Taliban, yaşanan kuraklık ve iklim değişikliği sebebiyle komşu ülke İran’a yeterince su akışı sağlanmasının imkansız olduğunu dile getiriyor. Ancak bu açıklamadan birkaç gün sonra İRNA, yayınladığı uydu görüntüleri ile Taliban’ın öne sürdüğü gerekçenin doğru olmadığını öne sürdü.
Uzmanlar, birkaç yıldan bu yana, özellikle iklim değişikliği neticesinde bölgede artan kuraklık konusunda uyarılarda bulunuyor.