BOLD – İsveç, çoğunlukla kritik NATO toplantıları ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilen Kur’an-ı Kerim yakma eylemlerinden dolayı Rusya’yı işaret etti. Daha önce bu eylemlerin arkasında Rusya olabileceğine dair haberler yapılmış olmasına rağmen ilk kez İsveç’ten resmi bir açıklama ile Rusya işaret edilmiş oldu.
İsveç yasaları, Kur’an veya diğer kutsal kitapların yakılması gibi eylemleri ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirdiği için, İsveç yönetimi bu tür eylemlere izin veriyor. Ancak bugüne kadar bu eylemlerin zamanlaması, İsveç’in NATO üyeliğine ilişkin kritik toplantıların öncesinde ve sonrasında gerçekleşti. Eylemlerin ardından da bütün öfke, eylemi gerçekleştirenlere değil izin verdiği gerekçesiyle İsveç yönetimine yöneldi.
Bu tür yanlış yönlendirmelerden rahatsız olan İsveç, ilk kez bunun kasıtlı yapılmış olabileceğini belirterek, eylemlerin arkasında, İsveç’in NATO üyeliğini istemeyen Rusya olabileceğini işaret etti.
ÖNCE BAŞBAKAN, ARDINDAN SAVUNMA BAKANI AÇIKLADI
İsveç’ten ilk açıklama Başbakanı Ulf Kristersson’dan geldi. Kuran yakma protestoları nedeniyle ülkesine yönelen öfke dalgasından nemalanmayı uman kesimlerin dezenformasyon kampanyasına maruz kaldıklarını söyleyen Kristersson sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “İsveç kendisine ve çıkarlarına zarar vermek isteyen devletler ve bu devletlere bağlı aktörlerin dezenformasyon kampanyalarının hedefindedir” dedi.
Ülkedeki Kuran yakma eylemlerinin zorlu bir “güvenlik politikaları mevzusu” yarattığını söyleyen Ulf Kristersson, Instagram hesabından yaptığı paylaşımda “Bu olaylar daha sonra doğru olmayan bir şekilde aktarılıyor ve bazen ülkemize zarar verilmesi için doğrudan çağrılar yapılıyor” dedi.
Ardından İsveç Sivil Savunma Bakanı Carl-Oskar Bohlin de İsveç’i hedef alan dezenformasyon kampanyalarının yayıldığı uyarısında bulundu. Bohlin bu kampanyaların ardında Rusya’nın desteklediği kesimlerin olduğunu da ima etti. Sivil Savunma Bakanı “İsveç’i hedef alan mevcut dezenformasyon kampanyaları ülke dışında yaşayan vatandaşların ve şirketlerin durumunu tehlikeye atabilir ve ulusal güvenlik için de tehdit arz edebilir,” dedi.
RUSYA’NIN DESTEKLEDİĞİ GRUPLAR
Carl Oskar Bohlin, son Kuran yakma olaylarıyla ilgili olarak, İsveç’in, NATO’ya aday ülke imajını bozmak amacıyla “Rusya’nın desteklediği gruplar” tarafından bir dezenformasyon kampanyasına maruz kaldığını belirtti. Bohlin, yaptığı basın toplantısında, “İsveç, İsveç’in ve İsveç vatandaşlarının çıkarlarına zarar vermek amacıyla resmi ve yarı resmî kurumlar tarafından desteklenen bir dezenformasyon kampanyasının hedefidir. Rus destekli aktörlerin, kutsal kitaplara yapılan saygısızlığın arkasında İsveç devletinin olduğu gibi yanlış verileri nasıl büyüttüğünü görüyoruz” ifadelerini kullandı. “Bu, elbette, tamamen yanlış” diyen Bohlin, bu resmî kurumların ‘bölünmeye neden olmaya ve İsveç’in uluslararası konumunu zayıflatmaya’ çalıştıklarını belirtti.
İsveç Ulusal Güvenlik Servisi (SAPO) da Kuran yakma eylemleri nedeniyle ülkedeki güvenlik durumunun kötüye gittiğini ifade etti. SAPO’da üst düzey bir yetkili olan Susanna Trehorning devlet televizyonuna yaptığı açıklamada “İsveç’in imajı değişti. Hoşgörü sahibi bir ülke olarak görülürken artık Müslüman karşıtı olarak addediliyoruz. Özellikle de Müslüman kesimler tarafından” diye konuştu.
İDDİALARA RUSYA HENÜZ YANIT VERMEDİ
Stockholm’daki Rus Büyükelçiliği konuya ilişkin yorum taleplerine yanıt vermedi.
İLK FRANCE 24 DUYURMUŞTU
Kuran yakma eylemlerinin arkasında Rusya olabileceği iddiası, ilk olarak France 24 kanalı tarafından gündeme getirilmişti. Fransız yayın kuruluşu France 24, İsveç’in Türkiye ile yürüttüğü NATO’ya üyelik görüşmelerinin sona ermesine neden olan Danimarkalı aşırı sağcı Rasmus Paludan tarafından gerçekleştirilen Kur’an-ı Kerim yakma eylemlerinin arkasında Rusya’nın olduğunu iddia etmişti.
France 24 kanalı, “Rusya’nın Türk büyükelçiliği önünde Kur’an yakılmasıyla ilişkisi İsveç’in NATO üyeliğini raydan mı çıkardı” başlıklı bir yazı yayınlamıştı. Louise Nordstorm imzalı yazıda, Kur’an yakma provokasyonuyla ilgili “Zamanlama daha kötü olamazdı. Türkiye zaten İsveç’in NATO amacını engelleme tehdidinde bulunmuştu. Bazı haberlerde Rusya’nın Kur’an yakma protestosunun organizatörleri arasında Rusya’yla ilişkili kişiler olduğu şüphesine dikkat çekiyor” denilmişti. İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’ın Türkiye’ye yönelik provokasyonları “İsveç’in NATO başvurusuna sabotaj girişimi” olarak nitelediğine dikkat çeken France 24, o dönemde de Finlandiya’nın eski Dışişleri Bakanı Alexander Stubb’un hemen Rusya’yı suçladığını hatırlatmıştı. Stubb paylaştığı tweet’te “Bu bir sürpriz olmamalı. İsveç’te Kur’an yakılmasının arkasında Rusya varmış gibi görünüyor. Bu bir haydut devletin hibrit savaşına örnek. Bugünün dünyasında her şey silah olabilir” ifadelerini kullanmıştı.
EYLEM FİKRİNİ RUSYA BAĞLANTILI KİŞİLER VERDİ
Finlandiya’nın şu anki Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto’nun da provokasyonda olası Rus bağlarının araştırıldığını söylediğine dikkat çeken Fransız televizyonu, Haavisto’nun krizde Rusya’nın rolü olduğuna dair işaretler bulunduğunu belirttiğini aktardı. Haberde ayrıca Paludan’a Kuran yakma fikrini veren İsveçli aşırı sağcı Chang Frick’in sık sık Rus medyasına konuk olduğuna, olayın ardındaki farklı isimlerin de Rusya’yla ilişkilerine dikkat çekildi. Ayrıca İsveç’te yapılan bir araştırmada, Paludan’ın da Rusya’dan çeşitli kişilerle ve Rus paralı asker grubu Wagner’le irtibat halinde olduğunun ortaya çıkarıldığı belirtildi. Lund Üniversitesi’nden istihbarat analizi uzmanı Tony Ingesson, krizin NATO’nun genişlemesine şiddetle karşı çıkan Rusya’nın çıkarına olduğunu ve provokasyondaki Rus bağlantısının dikkat edilmesi gereken bir teori olduğunu belirtti.
