BOLD – Son dönemde yaşanan “heterodoks-ortodoks” ekonomi tartışmalarının ardından Mehmet Şimşek’in 7 Haziran’da verdiği “şeffaflık, tutarlılık, hesap verebilirlik ve öngörülebilirlik” sözü ile başlayan rasyonelleşme döneminde 100 gün geride kaldı.
Rasyonale dönüşün ardından faizler yüzde 25’e çıktı. KKM’de belirsizlik sürerken, 2024’ün hem vatandaşlar hem şirketler için zorlu geçmesi bekleniyor.
Ekonomim’den Mehmet Kaya’nın haberine göre, Cumhurbaşkanı Kabinesi, görevdeki 100 gününü doldurdu. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek öncülüğündeki ekonomi yönetiminin ajandası bu dönemde oldukça yoğun geçti.
VERGİ ZAMLARIYLA VATANDAŞIN BELİ BÜKÜLDÜ
Şimşek ve ekibi depremin faturasını vatnadaşa kesti. ÖTV, MTV, sigara başta olmak üzere her tür vergiye fahiş zamlar yapıldı. DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan’ın aktardığı üzere önümüzdeki dönemde KDV yüzde 20’ye yükseltilecek.
RİSK PRİMİNDE KESKİN DÜŞÜŞ
Mayıs ayı sonunda 700’erde seyreden Türkiye’nin CDS puanı, Haziran ayının başında atamalarla birlikte 500’ün altını gördü. Yine uluslararası finans kuruluşlarından da destek mesajları geldi.
FAİZLER YÜZDE 25’E FIRLADI
Merkez Bankası, Haziran ayında yüzde 8,5 olan faizleri yüzde 15’e, Temmuz ayında yüzde 17,5’e ve son olarak Ağustos ayında yüzde 25’e yükseltti. Haziran ayı faiz kararının verildiği 22 Haziran’dan itibaren bu kez “acil müdahale-sert müdahale” tartışmaları başladı.
ENFLASYON YÜZDE 58’İ GÖRDÜ
Merkez Bankası Başkanı’nın 2023 yılını durum tespiti, başta faiz olmak üzere uygulanacak politikaların planlanması ve etkileri ölçülerek boyutunun belirlenmesini içeren şekilde geçiş dönemi olacağı, 2024’ün ikinci çeyreğinden itibaren dezenflasyona yönelik politikaların etki edeceğini açıklamasıyla yeni bir faza girildi. Bu toplantıda, 2023 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 58’e, 2024 için yüzde 33’e ve 2025 için yüzde 15’e yükseltildi. Yüksek oranlı güncelleme kabul görürken, Ağustos ayında yüzde 9,09 oranında artan TÜFE, yıllık olarak yüzde 58,94’ü gördü.
BÜTÇE AÇIĞI YÜKSELİYOR
Ağustos ayında yıllık yüzde 60’lara dayanan TÜFE’nin ilerleyen günlerde daha da yükseleceği izlendiğinden, bu ayın sonuna doğru Merkez Bankası politika faizini yüzde 25’e taşırken işaretini verdiği, Ağustos ayı enflasyon değerlendirmesinde yükseliş trendinin devam ettiği ve Banka’nın Temmuz tahmininde dile getirdiği tahmin aralığının yüzde 62 olan üst sınırına doğru ilerlediğini duyurdu.
Temmuz ayında getirilen ek bütçe ile 2023 bütçe harcama büyüklüğü 5.6 trilyon TL’ye, bütçe gelirleri 4.9 trilyon TL’ye, açık da sabit tutularak 659.4 milyar TL’ye yükseltilmişti. Kamu maliyesindeki bozulmanın etkisi Ağustos ayında daha da güçlü şekilde görüleceğinin işaretleri Temmuz ayında görüldü. Sadece Temmuz ayında 48,6 milyar TL açık oluştu.
KKM’Yİ TASFİYE KRİZİ BÜYÜYOR
Reel sektör ve finans kesimi tarafında ise Kur Korumalı Mevduat (KKM) tartışması devam ediyor. Türkiye olağanüstü şartlar altında olağanüstü bir tercihle KKM uygulamasını başlatmıştı. Hem kuru kontrol etme hem de olağanüstü bir dolarizasyonun ardından, kamuya ciddi ek yük getiren düzenlemeden çıkış yolları aranıyor. Bulunan formül şimdilik mevduat faizlerini yükseltmeleri ve böylece mevduat hesaplarına dönüşün sağlanması oldu ancak gerçek ortamda nasıl sonuçlanacağı belirsiz.