BOLD – Hamas ile İsrail arasında varılan esir takası mutabakatı kapsamında İsrail hapishanelerinden Filistinli 30’u kadın, 3’ü çocuk 33 esir salıverildi.
Arabulucu Katar, onlarca Filistinli mahkûmun serbest bırakılması karşılığında Gazze’den daha fazla rehinenin serbest bırakılmasıyla bugün sona erecek olan ateşkesin bitimine saatler kala İsrail ile Hamas arasındaki ateşkesin iki gün daha uzatılacağını açıkladı. Katar Dışişleri Bakanlığı’nın Twitter üzerinden dün gece yapılan açıklamada “Filistin ve İsrail tarafları Gazze’deki insani duraklamanın aynı koşullar altında iki gün daha uzatılması konusunda anlaşmaya vardılar” denildi.
Ateşkesin uzatılması ile Gazze’de gece saatlerinde 11 rehine daha serbest bırakıldı ve mevcut anlaşma kapsamında son takas olan 33 Filistinli mahkûmun daha serbest bırakıldı.
Normalde yerel saatle bu sabah 7:00’de sona ermesi planlanan ateşkesin uzatılması uluslararası alanda memnuniyetle karşılandı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres bunu “savaşın karanlığının ortasında bir umut ve insanlık ışığı” olarak nitelendirdi.
Bölgedeki Hamas hükümetine göre İsrail’in Gazze’ye yönelik misilleme amaçlı kara ve hava operasyonları çoğu sivil yaklaşık 15 bin kişinin ölümüne neden oldu. Pazartesi günü geç saatlerde İsrail ordusu 11 rehinenin İsrail’e ulaştığını açıkladı. “Güçlerimiz ailelerine kavuşana kadar onlara eşlik edecek” denilen açıklamada, ordunun “serbest bırakılan rehineleri evlerine döndüklerinde selamladığı ve kucakladığı” ifade edildi.
Serbest bırakılanlar arasında Arjantinli, Alman ve Fransızların da bulunduğu grubun çoğunun çifte vatandaş olduğu ve 11’inin de Nir Oz kibbutzundan olduğu belirtildi. Kibbutz yetkilisi Osnat Peri, “serbest bırakılmalar topluluğumuza rahat bir nefes aldırdı, ancak hala rehin tutulan sevdiklerimiz için derin endişelerimiz devam ediyor” dedi. İsrail ordusu tarafından yayınlanan görüntülerde Fransız-İsrailli çocuk Eitan Yahalomi’nin kendisine sıkıca sarılan annesine kavuştuğu görülüyor.
Rehinelerin gelişinin teyit edilmesinden kısa bir süre sonra İsrail hapishane idaresi 33 Filistinli mahkûmun serbest bırakıldığını açıkladı. Doğu Kudüs’te mahkum Muhammed Ebu El-Humus serbest bırakılmasını “tarif edilemez bir sevinç” olarak nitelendirip evine girerken annesinin elini öperken, Batı Şeria’daki Beitunia kasabasında kalabalıklar bir otobüsle gelenleri karşılamak için yeşil Hamas bayrakları salladı.
Ancak yakınlarda Ofer hapishanesi yakınlarında da İsrail askerleriyle çatışmalar yaşandı. Filistin Sağlık Bakanlığı burada bir kişinin öldüğünü açıkladı.
Toplamda 50 İsrailli rehine, 150 Filistinli mahkum karşılığında ateşkes anlaşması kapsamında serbest bırakılırken, aralarında Taylandlı işçiler ve bir Rus-İsrail çifte vatandaşının da bulunduğu 19 rehine de ayrı anlaşmalar kapsamında serbest bırakıldı. Hamas şimdi serbest bırakılacak diğer rehinelerin listesini hazırladığını açıkladı; ancak bazılarının diğer militan gruplar tarafından tutulması nedeniyle sürecin karmaşıklaştığı bildiriliyor.
ABD Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, “duraklamanın uzatılması için Hamas’ın 20 kadın ve çocuğu daha serbest bırakmayı taahhüt ettiğini” söyledi. İsrail ateşkesi rehinelerin serbest bırakılması için geçici olarak görüyor ve savaşa devam etmeyi planlıyor. 30.3 milyar şekellik (8.2 milyar dolar) savaş bütçesini kabul eden hükümet şimdi parlamentoya gidecek. Ancak İsrail, daha kalıcı bir ateşkes ve Birleşmiş Milletler’e göre tahminen 1,7 milyon insanın yerinden edildiği Gazze’ye insani yardımın artırılması için artan bir baskıyla karşı karşıya.
Bu hafta ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Tel Aviv’de İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Ramallah’ta Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile görüşmek üzere Orta Doğu’ya üçüncü savaş zamanı ziyaretini gerçekleştirecek. AFP’ye konuşan üst düzey bir ABD’li yetkili, “Bakan, Gazze’ye insani yardım akışının arttırılarak sürdürülmesi, tüm rehinelerin serbest bırakılmasının sağlanması ve Gazze’deki sivillere yönelik korumanın iyileştirilmesi gerektiğini vurgulayacak” dedi. Yetkili, “Gazze’nin geleceği için ortaya koyduğu ilkeleri ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulması ihtiyacını” görüşeceğini de sözlerine ekledi.
Gazze’de Hamas tarafından yönetilen sağlık bakanlığı, ateşkese rağmen bölgenin kuzeyindeki hastanelerin jeneratörleri için yakıt gelmediğini söyledi. BM yetkilisi Tor Wennesland ise insani durumun “felaket olmaya devam ettiği” uyarısında bulundu. BM Orta Doğu barış süreci özel koordinatörü, “Gazze’deki Filistinlilerin dayanılmaz acılarını hafifletmek için sorunsuz, öngörülebilir ve sürekli bir şekilde ek yardım ve malzemelerin acilen girmesini gerektiriyor” dedi.
Ateşkes, Gazze’nin kuzeyindeki çatışmalardan kaçan bölge sakinlerinin, İsrail’in aralıksız bombardımanıyla harap olan Gazze şehrine geri dönmelerini sağladı. Gazze Belediye Başkanı Yahya al-Siraj, yakıt olmadan bölgeye temiz su pompalanamayacağını ya da sokaklarda biriken atıkların temizlenemeyeceğini söyleyerek olası bir halk sağlığı “felaketi” konusunda uyarıda bulundu.