BOLD – ‘Avrupa’nın son diktatörü’ olarak anılan Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, cezalandırılmaya karşı kendisine ve ailesine ömür boyu dokunulmazlık tanıyan ve sürgündeki muhalefet liderlerinin başkanlık seçimlerine katılmasını engelleyen yasayı imzaladı. Kanun tüm eski başkanları ve ailesini kapsıyor olsa da yasanın ülkesini 30 yıldır yöneten 69 yaşındaki Lukaşenko ile ilgili olduğu kesin olarak görülüyor.
Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, artık “ömür boyu dokunulmaz”. Lukaşenko, kendisini ömür boyu cezai kovuşturmadan muafiyet tanıyan ve sürgünde yaşayan muhalefet liderlerinin gelecekteki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmalarını engelleyen yeni bir yasaya imza attı.
Yeni yasayla Lukaşenko’nun gücünü daha artırmayı ve 2025’te gerçekleşecek cumhurbaşkanlığı seçimlerinde potansiyel rakipleri ortadan kaldırmayı amaçladığı görülüyor. Kanun, cumhurbaşkanı adaylarına yönelik şartları önemli ölçüde sıkılaştırıyor ve son yıllarda komşu ülkelere kaçan muhalefet liderlerinin seçilmesini imkansız hale getiriyor. Kanuna göre ülkede en az 20 yıl kalıcı olarak ikamet eden ve başka ülkede oturma iznine sahip olmayan Belarus vatandaşları aday olma hakkına sahip.
Ağustos 2020’de yapılan seçimlerde Lukaşenko’nun altıncı kez başkan olması sonrası seçimlere hile karıştığı iddiasıyla kitlesel protestolar yapıldı. Yetkililer 35.000’den fazla kişiyi gözaltına aldı ve bunların çoğu gözaltında işkence gördü veya ülkeyi terk etti. Lukaşenko ayrıca Ukraynalı çocukları Belarus’a kaçırmakla suçlanıyor.
Yeni yasaya göre Lukaşenko, iktidardan ayrılması durumunda başkanlık yetkilerinin kullanılmasıyla bağlantılı olarak işlenen eylemlerden sorumlu tutulamayacak. Yasa ayrıca cumhurbaşkanına ve aile üyelerine ömür boyu devlet koruması, tıbbi bakım, hayat ve sağlık sigortası sağlayacak. Cumhurbaşkanı istifa ettikten sonra aynı zamanda parlamentonun üst meclisinin ömür boyu daimi üyesi olacak.
MUHALEFET TEPKİLİ
2020’de komşu Litvanya’ya kaçan muhalefet lideri Svetlana Tikhanovskaya, yeni yasanın Lukaşenko’nun “kaçınılmaz gelecek korkusuna” yanıtı olarak hazırlandığını savundu. Tikhanovskaya, “Binlerce Belaruslunun kaderini mahveden Lukaşenko, uluslararası hukuka göre cezalandırılacak ve hiçbir dokunulmazlık onu buna karşı koruyamayacak, bu sadece bir zaman meselesi” dedi. “Diktatörün adalet önüne çıkarılmasını sağlayacağız” diyen Tikhanovskaya, Belarus’ta aralarında Nobel Barış Ödülü sahibi Ales Bialiatski’nin de bulunduğu yaklaşık 1.500 siyasi mahkûmun halen parmaklıklar ardında olduğunu hatırlattı.
Lukalenko, Ukrayna’da Rus işgali altındaki şehirlerden Belarus’a yasadışı çocuk transferine karışmakla da suçlanıyor. Ülkenin siyasi muhalefeti, muhalif siyasetçilerin kaybolması ve Ukraynalı çocukların Ukrayna’dan çıkarılmasıyla ilgili soruşturma açılmasını istiyor.