İnsan Hakları İzleme Örgütü, polis ve bekçilerin uyguladığı işkence ve kötü muamele vakalarının arttığını, bu durumun da iddiaların soruşturulmadığını ya da suçların cezasız bırakıldığını ortaya koyduğunu belirtti.
BOLD – İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (Human Rights Watch – HRW) hazırladığı bir rapor Türkiye’de artış gösteren gözaltında işkence ve kötü muamele vakalarının endişe verici boyuta ulaştığına dikkat çekiyor.
“Türkiye: Polis ve Bekçi İşkence ve Kötü Muamele Yapıyor” başlığıyla bugün kamuoyu ile paylaşılan araştırma, polis ve bekçilerin şiddetine maruz kalan kişilerin yaşadıklarını mercek altına alıyor. Raporda, yaşanan hak ihlallerine dair mağdur beyanları, raporlar ve fotoğraflar yer alıyor.
HRW, polis ve gece bekçilerinin son iki ayda Diyarbakır ve İstanbul’da gerçekleşen 6 farklı olayda en az 14 kişiye yönelik ciddi hak ihlallerinde bulunduklarına dair güvenilir kanıtlar olduğunu açıkladı.
15 TEMMUZ SONRASI BELİRGİN BİR ŞEKİLDE ARTTI
Rapora göre, Türkiye’de gözaltında işkence ve kötü muamele 15 Temmuz darbe girişiminden sonra dört sene içinde belirgin bir şekilde artış gösterdi.
Raporda, “Son beş yılda, özellikle 2016 yılındaki Türkiye’deki başarısız darbe girişiminden bu yana, gözaltında polis tarafından yapılan işkence ve kötü muamele belirgin bir şekilde artmıştır. Üst düzey yetkililerin vakaları kınamaması ve iddiaları soruşturmak yerine örtbas etmeye hazır olmaları, güvenlik güçleri için yaygın bir cezasızlığa sebebiyet vermiştir. İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından son yıllarda belgelenen diğer kötü muamele ve işkence vakalarında mağdurlar adalete ulaşamamıştır. Türkiye, işkenceye tahammül etme, işkence iddialarını yüzeysel şekilde reddetme ve gözaltındaki şüphelilerin yaralanma ve ölümlerinin ne şekilde gerçekleştiğine dair ikna edici olmayan açıklamalar yapma konusunda uzun ve kötü bir geçmişe sahiptir” ifadeleri kullanıldı.
“CEZASIZLIK KÖTÜ MUAMELEYE TEŞVİK EDİYOR”
İnsan Hakları İzleme Örgütü Program Direktörü Yardımcısı Tom Porteous’a göre, güvenlik görevlilerinin uyguladığı ihlallere karşı işlenen suçların cezasız bırakılması, suçu işleyenlere yasaların üstünde olduklarına dair bir mesaj veriyor ve onları gözetimlerindeki kişilere kötü muamele etmeye teşvik ediyor.
“KAFAMI TOP GİBİ DUVARDAN SEKTİRDİLER”
Rapora göre, işkence ve kötü muamele mağdurları arasında 18 yaşından küçükler yani çocuklar da var. İstanbul’da bir polisin ölümü ve bir başka polisin yaralanması ile sonuçlanan olaya ilişkin başlatılan soruşturma kapsamında 18 Temmuz’da İstanbul’da 2’si çocuk 3 kişi gözaltına alındı.
Gözaltına alınan çocuklardan biri avukatına, karakolda polis memurlarının kendisine kablo ile vurduğunu, yumruk ve tekme attığını, “kafasını top gibi duvardan sektirdiğini” anlattı. Avukatlar çocuğun kaşının yarıldığını, kafasında morluklar ve sırtında uzun kırmızı çizgiler olduğunu gördü. Emniyet tarafından yapılan açıklamada, kendine zarar veren çocuğu engellemek üzere orantılı güç kullanıldığı belirtildi.
“MAĞDURLAR ADALETE ULAŞAMIYOR”
Raporda ayrıca, “Üst düzey yetkililerin, vakaları kınamaması ve iddiaları soruşturmak yerine örtbas etmeye hazır olmaları, güvenlik güçleri için yaygın bir cezasızlığa sebebiyet vermiş, mağdurlar adalete ulaşamamıştır” tespiti yer alıyor.
Muhalefetin işkence ve kötü muamele iddialarıyla ilgili verdiği soru önergelerinin çoğunun cevapsız bırakıldığı belirtilerek, “İçişleri Bakanlığı, Şanlıurfa’da 55 erkek ve kadına işkence edilmesi iddialarına ilişkin bir soruyu ‘güvenlik güçlerine karşı asılsız ifadeler ve karalama kampanyaları’ olarak niteleyerek reddetti” deniyor. Şanlıurfa Barosu, Mayıs 2019’da polisin Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinde 55 erkek ve kadına gözaltında cinsel istismar, elektrik şoku ve dayak yoluyla işkence ve kötü muamelede bulunduğu bir olayı belgelemişti.
TÜRKİYE, AİHS’Yİ EN ÇOK İHLAL EDEN DEVLET
İnsan Hakları İzleme Örgütü raporunda, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni en çok ihlal eden Avrupa Konseyi üyesi devlet olma rekorunu koruduğu vurgulanarak, “İhlal kararlarının yüzlercesinde insanlık dışı, aşağılayıcı muamele ve işkence ihlalleri ile bu ihlallerin soruşturulmadığı tespit ediliyor” deniyor.
HRW’nin açıklamasının devamında, “Türk makamları, İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün 2017 yılında yayınlanan bir raporda belgelediği vakalara ilişkin etkili soruşturma yürütmekte de başarısız oldu. Van’ın Gevaş ilçesinde gözaltına alınan dört kişinin 2017 yılının Haziran ayında yedi polis memuru tarafından işkence gördüğü olaya ilişkin soruşturma, sadece bir memurun yargılanması ile sonuçlandı” değerlendirmesi yer aldı.
MİT haberinden sonra gazeteci Murat Ağırel’in telefonunu Turkcell üzerinden nasıl sabote ettiler?