İngiltere’nin başkenti Londra’da ittifakın kuruluşunun 70’inci yıldönümü dolayısıyla düzenlenen liderler zirvesi sona erdi. Görüşmelere NATO’nun savunma harcamaları, Çin tehdidi ve Türkiye’nin ittifak içindeki konumu damga vurdu.
BOLD – Zirvede NATO liderleri Rusya’nın agresif eylemlerinin Avrupa ve Atlantik güvenliğine yönelik tehdidini ve Çin’in büyüyen etkisinin ittifak için oluşturduğu fırsat ve zorlukları tartıştı.
NATO zirvesinin sonunda 9 maddelik “Londra Deklarasyonu” adı verilen ortak bildiri yayımlandı.
NATO üyesi 29 ülkenin liderleri yayınladıkları ortak deklarasyonda yaklaşık 1 milyar kişinin güvenliği için “dayanışma ve birlik” ilkelerinin NATO’nun temel taşı olmaya devam ettiği belirtildi. Washington Anlaşması’nın “bir müttefike yönelik saldırı hepimize yapılmış sayılır” diyen 5. maddesine olan bağlılık yinelendi.
RUSYA TEHDİDİ
Bildirinin 3. maddesinde “Rusya’nın agresif adımları Avrupa-Atlantik güvenliğine tehit oluşturmaktadır; terörizmin her türü, hepimize yönelik bir tehdit olmaya devam etmektedir” ifadeleri kullanıldı.
“Rusya’nın yeni orta ölçekli füzelerini konuşlandırması karşısında ölçülü ve sorumlu bir şekilde ele alıyoruz, almaya da devam edeceğiz.” denilen bildiride, “Rusya mümkün kıldığı takdirde Rusya’yla diyaloğa ve yapıcı bir ilişki geliştirmeye açığız” ifadeleri yer aldı.
ÇİN’İN BÜYÜYEN ETKİSİ
Bildiride, NATO üyeleri Çin’in büyüyen etkisinin farkında olduklarını ve bu konuyu ittifak olarak ele alacaklarını ifade ettiler.
Deklarasyonda “Çin’in artan nüfuzu ve uluslararası politikaları İttifak olarak birlikte ele almamızı gerektiren hem fırsatlar hem de zorluklar ortaya koyuyor” denildi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de zirve sonrası basın toplantısında ittifak üyelerinin ilk kez Çin’in yükselişi ve oluşturduğu tehditleri görüştüklerini bildirdi.
UZMANLAR KOMİSYONU OLUŞTURULUYOR
NATO liderleri, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un “NATO’nun beyin ölümü” çıkışının ardından, İttifak’ın siyasi karar alma mekanizmasını analiz edecek bir uzmanlar komisyonu oluşturulması kararı aldı.
Liderler, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in öncülük edeceği “geleceğe yönelik bir derinlemesine düşünme süreci” üzerinde mutabık kaldı.
S-400’LER NATO SİSTEMİNE ENTEGRE EDİLMEYECEK
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Türkiye’nin satın aldığı S-400 füze savunma sisteminin hiçbir zaman NATO savunma sistemine entegre olamayacağını belirtti.
Stoltenberg, Türkiye’nin S-400 almasının kendi ulusal kararı olduğunu ifade ederek, “Birçok müttefik endişelerini dile getirdi. Ben de bu kararın sonuçlarına ilişkin endişemi dile getirdim. Rusya hava savunma sistemi S-400’ün asla NATO’ya entegre edilmeyeceğini söyleyebilirim” dedi.
SAVUNMA HARCAMALARINI ARTTIRMA SÖZÜ
Savunma harcamalarının arttırılması ve yükümlülüklerinin paylaşılması konusunda mutabık olunduğu deklarasyona yansıdı. Daha fazla ek kuvvetin operasyonlarda yer alması için gerekli yatırımın yapılacağı kaydedildi.
KUZEY MAKEDONYA 30. ÜYE OLACAK
NATO deklarasyonunda Kuzey Makedonya’nın da zirvede yer aldığına dikkat çekilerek ülkenin yakında İttifak’ın en yeni üyesi olacağı belirtildi.
NATO liderleri 2021’de tekrar bir araya gelecek.
İSPANYA FÜZELERİ KALMAYA DEVAM EDECEK
Bu arada NATO Zirvesi’ne katılan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, ülkesinin, Türkiye’deki NATO füze savunma misyonundaki varlığını sürdürmeye devam edeceğini açıkladı.
İspanya Başbakanlığından yapılan yazılı açıklamada, NATO toplantısı sırasında Sanchez’in, İspanya’nın Türkiye’deki füze savunma sistemini 2020 yılında sürdürme vaadinin diğer NATO üyesi ülkeler tarafından da “kabul gördüğü” bildirildi.
Suriye’den Türkiye’ye yönelik saldırı tehdidi kapsamında NATO’nun Türkiye’yi koruma çabalarını desteklemek üzere Adana’da konuşlandırılan füze savunma sistemiyle ilgili misyonu, İspanya, 2015’te Hollanda’dan devralmıştı.
İspanya Savunma Bakanlığı, 4 yıldır sürdürdüğü Adana’daki misyonu son olarak 2019’un sonuna kadar uzatma kararı almıştı.